برخورد خشونتآمیز ماموران پلیس اورشلیم و جوانان فلسطینی در مسجدالاقصی موجی از واکنشها را برانگیخته است. در دومین شب درگیریها ۳۷ نفر زخمی و ۳۵۰ نفر ستگیر شدند. کشورهای عربی اقدامات پلیس اسرائیل را محکوم کردند.
تبلیغات
درگیری نیروهای پلیس اسرائیل با جوانان فلسطینی در مسجدالاقصی واکنش کشورهای گوناگون را برانگیخته است. به گفته پلیس اسرائیل شامگاه پنجم آوریل (۱۶ فروردین) دهها جوان فلسطینی در دومین شب متوالی تلاش کردند وارد مسجدالاقصی شوند. وبسایت شبکه یک تلویزیون آلمان، تاگس شاو، به نقل از رسانههای اسرائیلی گزارش داد که این جوانان پس از پرتاب ترقه و سنگ به سمت ماموران پلیس سعی کردهاند در مسجد الاقصی "سنگر بگیرند".
هلال احمر میگوید، نیروهای امنیتی اسرائیل با نارنجکهای شوکر و گلولههای پلاستیکی به فلسطینیها در مسجد حمله کردند. این سازمان امدادی اسرائیلی ها را متهم کرد که مانع ورود امدادگران به داخل مسجد شده اند. گفته می شود که بیش از ۳۵۰ نفر دستگیر و دهها نفر زخمی شدند.
درگیریهای مشابهی کمتر از ۲۴ ساعت قبل در همان محل رخ داده بود. مقامات اردنی که اداره این مکان را بر عهده دارند، نیروهای امنیتی اسرائیل را متهم کردند که قبل از پایان نماز وارد مسجدالاقصی شده اند.
گروه اسلامگرای حماس در واکنش به اقدامات پلیس در اورشلیم، چندین موشک شلیک کرد. نیروی هوایی اسرائیل نیز اهدافی از حماس را بمباران کرد.
پرتاب موشک از لبنان
روز پنجشنبه ۱۷ فروردین برای اولین بار در حدود یک سال گذشته دستکم ۳۴ موشک از لبنان به سمت شمال اسرائیل شلیک شد. اسرائیل با حملات متقابل پاسخ داد. ارتش اسرائیل اعلام کرد که ۲۵ موشک توسط سامانه دفاع موشکی رهگیری شده است.
به گزارش رسانههای اسرائيلی سه نفر زخمی شدند. مشخص نیست چه گروهی پشت این حمله بوده اما روزنامه تایمز اسرائیل نوشته است که این حملات تنها چند ساعت پس از آن انجام شد که سازمان تروریستی حزبالله لبنان که مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است، اعلام کرد که از فلسطینی ها در برابر اسرائیل حمایت خواهد کرد.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت که رویاروییها در کوه معبد "نگرانیهای بینالمللی را در مورد تشدید بیشتر بحران در خاورمیانه افزایش داده است". کربی از اسرائیلیها و فلسطینیها خواست برای "کاهش تنش با یکدیگر همکاری کنند" و بر برقراری مجدد آرامش تاکید کرد.
استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت، تصاویر ماموران پلیس اسرائیلی که فلسطینیها را در مکانی که برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مقدس است، کتک میزنند، "شوکه کننده" است.
تور ونسلند، فرستاده سازمان ملل متحد گفت که "از تصاویر خشونت وحشت زده شده است." او ضرب و شتم علیه فلسطینیها و تعداد بالای دستگیریها را "نگران کننده" دانست و در مقابل، استفاده فلسطینیها از سنگ و مواد آتشزا را محکوم کرد.
دولت آلمان نیز خواستار کاهش تنش شد. یک سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفت، همه آنهایی که میتوانند بر اوضاع تأثیر بگذارند، موظفند جلوی تشدید درگیری ها را بگیرند.
نگرانی از "انفجاری بزرگ"
یک سخنگوی محمود عباس، رئيس تشکیلات خودگران فلسطین اقدامات نیروهای امنیتی اسرائیل را محکوم و از احتمال "انفجاری بزرگ" ابراز نگرانی کرد. به گزارش خبرگزاری فلسطینی وفا، او نسبت به "عبور از خط قرمز در اماکن مقدس" هشدار داد.
حماس که کنترل نوار غزه را در دست دارد، از یک "جنایت بی سابقه" سخن گفت و از فلسطینیهای کرانه باختری خواست، "دسته جمعی" به مسجد الاقصی بروند.
اتحادیه عرب، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و ترکیه نیز عملیات پلیس اسرائیل را محکوم کردند. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه گفت، اسرائیل از «خط قرمز» عبور کرده است.
ایتامار بن گویر، وزیر امنیت راستگرای اسرائیل از پلیس به دلیل "اقدام سریع و قاطع" تمجید کرد. او فلسطینیها را متهم کرد که میخواستند "ماموران پلیس را زخمی کنند و به قتل برسانند و به شهروندان اسرائیلی آسیب برسانند". نخست وزیر بنیامین نتانیاهو گفت، پلیس باید "برای برقراری نظم" مداخله میکرد.
کوه معبد در اورشلیم مکانی مقدس برای مسلمانان و یهودیان است. در سال های اخیر تنشها در آنجا افزایش یافته است. امسال که ماه رمضان مسلمانان با عید پسح یهودیان مصادف شده، تنش نیز در این مکان افزایش یافته است.
اسرائیل؛ ۷۰ سال پس از اعلام موجودیت
دولت اسرائیل ۷۰ سال پیش اعلام موجودیت کرد. نقطه عطفی در تاریخ یهودیان پس از تجربه هولوکاست. دویچه وله در این گالری نگاهی دارد به رویدادهای مهمی که تاریخ اسرائیل را ظرف این ۷۰ سال شکل دادند.
عکس: Imago/W. Rothermel
امیدی دیرینه برای پیروزی
داوید بن گوریون، کسی که پس از تشکیل دولت اسرائیل به عنوان نخستین نخستوزیر کشور انتخاب شد، روز ۱۴ ماه مه ۱۹۴۸ استقلال دولت اسرائیل را اعلام کرد. او درباره امید دیرینه یهودیان گفت: «مردم یهود بهرغم پراکندگی خود هرگز سرزمین موعود را از یاد نبردند و هیچگاه از نیایشهای خود برای فرارسیدن روز بازگشت چشمپوشی نکردند. بازگشتند تا آزادی سیاسی خود را احیا کنند.»
عکس: picture-alliance/dpa
روزگار سیاه
گرچه باور به سرزمین موعود در تورات ریشه دارد، اما جنایات هولوکاست نیز نقشی مهم در شکلگیری دولت اسرائیل داشت. رژیم نازی در دوران جنگ جهانی دوم اقدام به کشتار ۶ میلیون یهودی در سراسر اروپا نمود. آنانی که از اردوگاههای مرگ جان سالم بهدر برده بودند نیز مورد استثمار وحشیانه قرار گرفتند و ناگزیر تن به کار اجباری دادند. این تصویری است از کسانی که از اردوگاه آشویتس جان سالم بهدر بردند.
عکس: picture-alliance/dpa/akg-images
"نکبت فلسطینیان"، تعبیر اعراب از استقلال اسرائیل
واژه "نکبت" واژهای است که فلسطینیها و هوادارانشان برای توصیف استقلال اسرائیل به کار میبرند. زمانی که مهاجران یهودی برای تشکیل دولت خود به فلسطین آمدند، ۷۰۰ هزار عرب ناگزیر به فرار و ترک زادگاه خود شدند. تولد دولت اسراییل همانهنگام سرآغاز بحران خاورمیانه بود. مناقشهای که پس از ۷۰ سال و بهرغم تلاشهای بسیار، کماکان حل نشده باقی مانده است.
عکس: picture-alliance/CPA Media
زندگی در کیبوتسها
کیبوتس به زبان عبری به معنی جمع و تعاون است. کیبوتسها دهکدههای اشتراکی بودند که پس از اعلام استقلال در سراسر اسرائیل تشکیل شدند. اداره بسیاری از این کیبوتسها برعهده نیروهای سکولار و سوسیالیستهای یهودی بود. آنان بر آن بودند تا باور خود را از جامعه اشتراکی تحقق بخشند.
عکس: G. Pickow/Three Lions/Hulton Archive/Getty Images
دولت در جنگ
تنش حاکم بر مناسبات اسرائیل با همسایگان عرباش به جنگ ۶ روزه در ماه ژوئن ۱۹۶۷ انجامید. اسرائیل با دست یازیدن به چند حمله ناگهانی موفق شد مقاومت نیروهای نظامی مصر، اردن و سوریه را در هم شکند و مناطقی از شبه جزیره سینا، نوار غزه، کرانه باختری رود اردن، شرق اورشلیم و بلندیهای جولان را به تصرف خود در آورد. این پیروزی منجر به اشغال این سرزمینها و از اینرو منجر به تشدید تنش و مناقشه شد.
عکس: Keystone/ZUMA/IMAGO
شهرکسازی در مناطق مورد مناقشه
سیاست شهرکسازی دولت اسرائیل به مناقشه با فلسطینیان دامن زده است. سیاستمداران فلسطینی با اشاره به سیاست شهرکسازی اسرائیل، دولت این کشور را متهم میکنند که با چنین سیاستی، عملا امکان ایجاد یک دولت فلسطینی در آینده را نابود میکند. اسرائیل تا امروز همواره با این استدلال که سیاست شهرکسازی تضمینی برای امنیت این کشور بوده و امری قانونی است، به انتقادهای جامعه جهانی توجهی نکرده است.
عکس: picture-alliance/newscom/D. Hill
خشم، نفرت و سنگ: انتفاضه اول
در زمستان سال ۱۹۸۷، فلسطینیان به یک اعتراض تودهای دست زدند. ناآرامیها از نوار غزه به شرق اورشلیم و همچنین کرانه باختری رود اردن نیز گسترش یافت. ناآرامیها کاهش یافت و به توافقنامه اسلو راه برد؛ یعنی به نخستین توافق مستقیم بین دولت اسرائیل و جنبش آزادیبخش فلسطین که نمایندگی فلسطینیان را برعهده داشت.
عکس: picture-alliance/AFP/E. Baitel
و صلح؟
رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون به عنوان میانجی و اسحاق رابین و یاسرعرفات در مذاکرات صلح شرکت کردند. نتیجه توافق اسلو یک، به رسمیت شناختن متقابل بود. این توافقنامه به امیدهای فراوانی برای حل مناقشه فلسطینیان و اسرائیل دامن زده بود. اما ترور رابین دو سال پس از توافق اسلو، ضربهای جدی بر مذاکرات صلح بین طرفین بود.
عکس: picture-alliance/CPA Media
جای خالی رابین
یک یهودی افراطی و بنیادگرا روز ۴ نوامبر سال ۱۹۹۵ اقدام به ترور رابین نمود. رابین در جریان راهپیمایی صلح در تلآویو هدف گلوله واقع شد و به قتل رسید. ترور رابین به نزاع اجتماعی در جامعه اسرائیل دامن زد. این ترور جامعه اسرائیل را به دو بخش تقسیم کرد. در یکسو نیروهای سکولار و معتدل و در سوی دیگر نیروهای تندرو و مذهبی. این عکس شیمون پرز، جانشین رابین را در کنار جای خالی او تصویر میکند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Delay
یک سخنرانی تاریخی
مناسبات اسرائیل با آلمان پس از فروپاشی ناسیونال سوسیالیسم در آلمان نیز تیره ماند. در فوریه سال ۲۰۰۰، برای نخستین بار، رئیس جمهوری آلمان، یوهانس رآو، در پارلمان اسرائیل به زبان آلمانی سخنرانی کرد. سخنرانی که برای هر دو طرف، چالشی بزرگ بود. بهویژه برای کسانی که از هولوکاست جان سالم بهدر برده بودند. اما همین اقدام گام بزرگی در راستای عادی سازی مناسبات پس از جنایات فراموش ناشدنی نازیها بود.
عکس: picture-alliance/dpa
دیوار اسرائیل
در سال ۲۰۰۲، در سایه موج جدید خشونت برخاسته از انتفاضه دوم، اسرائیل اقدام به احداث یک دیوار ۱۰۷ کیلومتری نمود. دیواری بین اسرائیل و مناطق فلسطینینشین در کرانه باختری رود اردن. گرچه این دیوار از دامنهی خشونت کاست، اما برای این مناقشه سیاسی راه حلی نبود. بر درازای این دیوار به مروز زمان افزوده شد و حال قرار است که طول آن به ۷۰۰ کیلومتر برسد.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb/S. Nackstrand
ادای احترام به قربانیان هولوکاست
هایکو ماس، وزیر امور خارجه دولت کنونی آلمان، خواستار مناسبات بهمراتب بهتری با دولت و مردم اسرائیل است. از همین رو، نخستین سفر او در مقام ریاست بر وزارت امور خارجه آلمان به اسرائیل بود. او ماه مارس سال ۲۰۱۸ به اسرائیل رفت و به قربانیان هولوکاست در ید وشم (تپه یادبود) واقع در بلندیهای اورشلیم ادای احترام کرد.