بسیاری از رسانههای جمعی جهان به درگذشت عباس کیارستمی سینماگر، نقاش و عکاس بزرگ ایرانی واکنش نشان دادند. افزون بر این بسیاری از شخصیتهای جهانی در بزرگداشت این هنرمند پرآوازه سخن گفتند.
تبلیغات
روزنامه لوموند مرگ کیارستمی این سینماگر، عکاس، شاعر و نقاش را که نقشی بزرگ در سینمای جهان ایفا کرد، یک فقدان بزرگ توصیف کرد. لوموند مینویسد زندگی حتی برای خالق فیلم زیبای "و زندگی ادامه دارد...." نیز متوقف میشود.
اکسپرس مینویسد: «یکی از برترین چهرههای سینمای ایران، خالق "خانه دوست کجاست"، "کلوزآپ" و "ده" و برنده جایزه نخل طلایی ۱۹۹۷ جشنواره فیلم کن به خاطر فیلم "طعم گیلاس" چشم از جهان فرو بست.»
رویترز از کیارستمی به عنوان سینماگری از نسل موج نو ایران یاد میکند و مینویسد: «کیارستمی سینماگری بود که زندگی عادی و روزمره مردم را از زاویه ای متفاوت مینگریست».
گاردین مینویسد: «کیارستمی سینماگری است که داستان فیلمهایش در عین واقعی بودن به جهان واقعی تعلق ندارد. فیلم های او انباشته از آرامشی اندیشمندانه، ساده و در عین حال پیچیده است.»
روزنامه لیبراسیون به نقل از فرانسوا اولاند مینویسد: «کیارستمی اثری جاودانی از خود در تاریخ سینمای جهان بهجا گذاشت. کیارستمی سینماگر، شاعر و عکاسی است که با نگاه شاعرانه به مسائل روزمره به آنها ابعادی خاص و جهانی بخشید.»
در آلمان بیشتر نشریات و رسانهها ستونهایی را به بزرگداشت عباس کیارستمی اختصاص دادهاند. مهمترین این مقالهها در فرانکفورتر الگماینه و فرانکفورتر روندشاو منتشر شدهاند.
آندرآس کیلب در "فرانکفورتر الگماینه" کیارستمی را در کنار سینماگران بزرگی مانند تروفو و فلینی میگذارد و عنصر شعری آثار او را میستاید.
تارنمای اشپیگل مینویسد: «کیارستمی نگاه منحصربهفردش به دنیا را تا لحظه آخر حفظ کرد.» این سایت به نقل از ژان لوک گودار کارگردان موج نوی فرانسه ادامه میدهد: «سینما با دیوید وارک گریفیث (کارگران نامدار آمریکایی) آغازمیشود و با عباس کیارستمی به پایان میرسد.»
دیتسایت آنلاین مینویسد: «کیارستمی یکی از برجستهترین شخصیتهای سینما در سن ۷۶ سالگی درگذشت. او به تازگی به عضویت هیئت داوران اسکار پذیرفته شده بود».
واکنش هنرمندان
مارتین اسکرسیزی کارگردان آمریکایی با توصیف کیارستمی به عنوان مردی خاص، فروتن و باوقار گفته است: «با شنیدن خبر درگذشت عباس کیارستمی عمیقاً غمگین و بهتزده شدم. ژان رنوار میگوید: "حقیقت همواره شگفتانگیز است". این جمله توصیف مجموعه آثار خارقالعاده کیارستمی است. برخی معتقدند که آثار او مینیمالیستی است، اما عکس این گفته صادق است. هر صحنه از "طعم گیلاس" یا "خانه دوست کجاست؟" سرشار از زیبایی و شگفتی است، که با لطافت و بردباری به تصویر کشیده شده است».
ژولیت بینوش بازیگر فرانسوی فیلم "کپی برابر اصل" ( ساخته عباس کیارستمی) در صفحه توئیترش عکسی از سفر اصفهان خود با اکیپ فیلمبرداری عباس کیارستمی آورده و نوشته است: « بینهایت دلتنگت میشویم».
واکنش برخی از مقامات جمهوری اسلامی چنین بوده است:
حسن روحانی رئیس جمهور ایران در صفحه توئیترش نوشت: «نگاه متفاوت و عمیق عباس کیارستمی به زندگی و دعوت انسانها به صلح و دوستی، دستاوردی ماندگار در هنر هفتم خواهد بود».
محمد خاتمی رئیس جمهوری پیشین ایران درگذشت تاسفانگیز این هنرمند خلاق و مبتکر را ضایعهای بزرگ برای سینمای ایران توصیف کرد.
در گزارش ایسنا به نقل از علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است: «درگذشت چهره درخشان سینمای ایران و جهان، عباس کیارستمی را به مردم ایران، سینماگران،جامعه هنری و همه دوستداران هنر متعالی سینمای انسانی و اخلاقی و خانواده آن مرحوم تسلیت میگویم».
سایت "عصر ایران" از بیتفاوتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نسبت بر درگذشت عباس کیارستمی خبر داد. عصر ایران مینویسد: «رسانههای مطرح جهان بلافاصله خبر درگذشت عباس کیارستمی را "پوشش ویژه" دادند اما صدا و سیما با آن همه ادعا تا آخرین لحظات نسبت به اعلام خبر درگذشت این هنرمند برجسته جهانی سکوت کرد و با تاخیر فراوان در ابتدا به یک زیرنویس در شبکه خبر اکتفا کرد.»
مروری بر زندگی خالق "طعم گیلاس" از دریچه دوربین
عباس کیارستمی در سن ۷۶ سالگی در پاریس درگذشت. او از چند ماه پیش بیمار بود. بسیاری از اهالی هنر در سراسر دنیا درگذشت این کارگردان مطرح را تسلیت گفتند. کیارستمی به قضاوت نشریه گاردین یکی از ۴۰ کارگردان برتر معاصر دنیا بود.
عکس: picture alliance/INFOPHOTO
کیارستمی پس از تحمل یک دوره بیماری (۴ ژوئیه/ ۱۴ تیر) در پاریس درگذشت. این کارگردان سرشناس سینما از اسفند سال ۹۴ تا اوایل اردیبهشت ۹۵ به دلیل انجام چند عمل جراحی در ناحیه روده در بیمارستان بستری شده بود و دائم نسبت به بهبود وضعیت او ابراز امیدواری میشد اما در کمال بهت و حیرت وضعیت او رو به وخامت رفت و سرانجام بنا به تصمیم خودش هشتم تیر برای تکمیل مراحل درمان به پاریس رفت و در این شهر نیز درگذشت.
عکس: Iscanews.com
عباس کیارستمی را بیش از هر چیز به خاطر فیلمهایش میشناختند اما کارگردان معروف ایرانی علاوه بر آن فیلمنامهنویس، تهیهکننده، تدوینگر، آهنگساز، طراح صحنه و لباس و عکاس هم بود. کارگردانی که به اعتقاد مارتین اسکورسیزی، نماینده عالیترین سطح هنر در سینما است.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کیارستمی در سال ۱۳۱۹ در تهران به دنیا آمد. به فراگیری نقاشی و طراحی گرافیک در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پرداخت و در حین تحصیل برای تأمین هزینههای زندگی به عنوان پلیس راهنمایی و رانندگی مشغول به کار شد. کیارستمی پیش از آنکه کار فیلمسازی را آغاز کند به عنوان نقاش تبلیغاتی در "آتلیه هفت" و چند مؤسسه دیگر به کار طراحی جلد کتاب، پوستر و آگهیهای بازرگانی پرداخته بود.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library/Ronald Grant Archive
تحصیل در رشته نقاشی و طراحی گرافیک در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به طراحی پوستر و ساخت تیتراژ فیلمهای "قیصر" و "رضا موتوری" ساخته مسعود کیمیایی منجر شد. نخستین تجربه فیلمسازی کوتاه عباس کیارستمی اما پس از پیوستن او به "امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان" بود که به ساخت فیلم کوتاه "نان و کوچه" انجامید.
عکس: Puyeshgaran.ir
عباس کیارستمی علاوه بر ساخت فیلم کوتاه "نان و کوچه" در سال ۱۳۵۱ فیلم "زنگ تفریح" را نیز ساخت اما فیلم "مسافر" در سال ۱۳۵۳ نام او را بر سر زبانها انداخت. این فیلم جایزه ویژه داوران و تلویزیون ملی ایران در نهمین جشنواره بینالمللی فیلم کودکان و نوجوانان تهران را به خود اختصاص داد.
عکس: Akasee.com
کیارستمی در سینمای پس از انقلاب پایهگذار سبکی جدید در سینمای ایران شد. فیلمهای او نه تنها در ایران علاقهمندان خود را یافت، بلکه خیلی زود شهرت کیارستمی جهانی شد و در سال ۱۹۹۷ جایزه نخل طلایی جشنواره کن به فیلم معروف او با نام "طعم گیلاس" رسید.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Gangne
کیارستمی در بسیاری از جشنوارههای فیلم به عنوان داور حضور داشت. داور جشنواره فیلم کن در سالهای ۱۹۹۳ و ۲۰۰۲ و سرپرست داوران در بخش دوربین طلایی جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۰۵ به عنوان برجستهترین کارهای داوری کیارستمی بود. افزون بر این، او در جشنوارههای فیلم ونیز، لوکارنو، سنسباستین، سائوپائولو بوده و در سال ۲۰۰۷ در جشنواره فیلم کاپالبیو به عنوان سرپرست داوران حضور داشت.
عکس: picture-alliance/dpa/G. Horcajuelo
کیارستمی تجربههای متفاوتی در زمینههای مختلف نظیر آهنگسازی، طراحی صحنه، پوستر و لباس، تدوین و حتی بازیگری و رهبری اپرا هم داشت. کار عکاسی او اما شاید جدیترین فعالیتش پس از تجربه فیلمسازی محسوب میشد. بسیاری از اهل فن، او را یکی از خوشذوقترین عکاسان طبیعت در ایران میدانستند. نمایشگاههای مختلفی از آثارعکاسی کیارستمی در نقاط مختلف جهان برگزار شده است.
عکس: Isna
از کیارستمی به عنوان عکاسی مولف در سطح بین المللی نام برده شده بود. عکاسی که رکورد عکس خاورمیانه را از سوی حراجهای کریستیز و فیلیپس در اختیار داشت.
عکس: emruzonline.com
"کپی برابر اصل" با هنرنمایی ژولیت بینوش که در توسکانی فیلمبرداری شد، نخستین فیلم کیارستمی بود که در سال ۲۰۱۰ خارج از ایران تولید و فیلمبرداری شد. کیارستمی برای "کپی برابر اصل" برای چهارمین بار نامزد دریافت نخل طلایی جشنواره کن شده بود. بینوش اما برای بازی در این فیلم، جایزه بهترین بازیگر زن را در کن بدست آورد.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Heon-Kyun
کیارستمی پیشتر درباره نقش عکس و سینما در فعالیتهای هنری خود گفته بود: «عکسهای من، سینمای من را میسازند. به سینما و عکاسی علاقه دارم اما بدیهی است که شرایط برای عکاسی فراهمتر است. عکاسی به مجوز، سرمایه گذاری، پروداکشن و... نیازی ندارد اما هرگاه شرایط کافی و لازم برای ساخت فیلم فراهم شود، فیلم هم میسازم.»
عکس: Picture-alliance/dpa/M. Pérez
عباس کیارستمی به دلیل استفاده خاص از تکنیکها و تمهایی که در فیلمهایش قابل تشخیص هستند، به استفاده از بازیگران نقش اول کودک تا داستانهایی که در روستاهای دور افتاده اتفاق میافتند، تا مکالماتی که با استفاده از دوربینهای ثابت درون خودرو رخ میدهند، مشهور بود. او همچنین به دلیل استفاده از شعر معاصر ایرانی در دیالوگها، عناوین فیلمها و عناصر سینمایی تصاویرش شناخته شده بود.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Heon-Kyun
سینمای کیارستمی تعریف دیگری از فیلم ارائه داده بود و بر طبق گفته اساتید فیلم و سینما برخلاف بسیاری دیگر از فیلمسازان معاصر، کیارستمی به طور پیوسته سعی کرد با مجبور کردن مخاطبان به تعاملی رو به افزایش، تعریف جدیدی از مفهوم فیلم ارائه دهد.
عکس: picture-alliance/dpa/I. Langsdon
در کنار حضور طرفداران سینمای کیارستمی و نام آشنا بودن او در این صنعت، برخی منتقدان معتقدند، هرچند او بیش از هر سینماگر ایرانی دیگری در صحنه بینالمللی از نام و اعتبار برخوردار بود اما در ایران طرفداران بسیاری نداشت. در کتابی با عنوان "پاریس - تهران" دیدگاه این دسته از منتقدان به خوبی منعکس شده است.
عکس: picture-alliance/dpa/L. Mattei
روزنامه گاردین حدود پنج سال پیش عباس كيارستمی را یکی از ۴۰ کارگردان برتر معاصر دنیا معرفی کرد. دعوت از کیارستمی در جشنواره بینالمللی فیلم فجر در سال ۱۳۹۴ هم یکی از خبرهای داغ در رابطه با او بود. این جشنواره با فیلم "کپی برابر اصل" آغاز شد و برای نخستین بار پس از سالها بود که فیلمی از او به صورت رسمی در ایران اکران میشد. کیارستمی با ابراز تعجب گفته بود: «نمیدانم باید شاکی باشم یا سپاسگزار.»
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
تنها دقایقی پس از اعلام درگذشت عباس کیارستمی، کاربران رسانههای اجتماعی موجی از توییت و پستهای فیسبوکی را به یاد او نوشتند. بسیاری صفحههای اینستاگرم خود را سیاه کردند و فقدان این هنرمند شناخته شده سینما را تسلیت گفتند. ژولیت بینوش بازیگر معروف فرانسوی و از دوستان نزدیک کیارستمی نیز در توییتی با اعلام خبر درگذشت کیارستمی برای او طلب آرامش کرد.
عکس: twitter.com/actressbinoche
ریچارد برودی، نویسنده و منتقد سینما در نشریه نیویورکر در توییتر با ابراز تاسف از درگذشت کیارستمی او را سینماگری "دوران ساز، نمادگرا و نکته پرداز" توصیف کرد که "به سبک خودش به دنیا مفهوم بخشید."
عکس: twitter.com/tnyfrontrow
فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه نیز در بیانیهای که کاخ الیزه به مناسب درگذشت عباس کیارستمی منتشر کرد، به وی ادای احترام کرد. ژان مارک ارو، وزیرامور خارجه فرانسه نیز در بیانیهای جداگانه درگذشت عباس کیارستمی را تسلیت گفت.