واکنش فرمانده آمریکایی به "رفتار امن" سپاه در تنگه هرمز
PB۱۳۹۵ تیر ۲۲, سهشنبه
قایقهای سپاه پاسداران بار دیگر تا نزدیکی یک ناو آمریکایی در تنگه هرمز پیش رفتند. فرمانده ارشد آمریکایی رفتار این شناورها را "امن" توصیف کرد، اما در عین حال گفت که در بسیاری موارد زمان برای واکنش درست بسیار محدود است.
جوزف وتل، فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده در خاورمیانهعکس: picture-alliance/AP Photo/R. Burns
تبلیغات
شناورهای سپاه پاسداران روز دوشنبه (۱۱ ژوئیه/ ۲۱ تیر) در تنگه هرمز خود را به نزدیکی ناو "یو اس اس نیو اورلئانز" آمریکا رساندند که میزبان جوزف وُتِل، فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده در خاورمیانه بود. در میان ۵ شناور سپاه چهار فروند قایق تندرو بودند؛ سه فروند مسلح به تیربار و یک فروند شناور گشتی حامل موشک.
وتل این اقدام شناورهای سپاه را "امن" توصیف کرد. او در عین حال و با اشاره به این رخداد تصریح کرد که نیروهای آمریکایی زمان بسیار اندکی برای تصمیمگیری درباره ماهیت اقدامات نیروهای سپاه دارند. او به خبرنگاران حاضر در عرشهی ناو گفت: «همانطور که مشاهده کردید در فضایی نسبتا محدود [وسعت منطقه] امکان اشتباه محاسباتی بسیار بالاست.»
یکی از چهار شناور تندرو سپاه وقتی به نزدیکی ناو نیو اورلئانز و اسکورت آن رسید، موتورها را خاموش کرد و عبور شناورهای آمریکایی را دنبال کرد. یک ساعت پیش از آن یک شناور موشکانداز گشتی ایران از محل عبور کرده بود.
مقامهای ارتش آمریکا تصریح کردند که رفتار روز دوشنبه نیروهای ایرانی در زمره رفتارهای امن دستهبندی میشود. بر این اساس، شناورهای آمریکایی حدود ۲۵۰ بار در سال از تنگه هرمز عبور میکنند و تنها در ۱۰ درصد رویاروییها، رفتار طرف ایرانی غیر حرفهای، نا امن یا غیر عادی ارزیابی میشود.
وتل به حاضران در عرشه ناو آمریکایی گفته است: «ما همیشه زمان کافی برای سنجش رفتار طرف مقابل نداریم. معتقدم رخداد امروز در اینجا نشان داد که فرصت ما در حد چند دقیقه است.»
بخش عمدهای از نفت مصرفی جهان هر روز از تنگه استراتژیک هرمز به کشورهای مختلف صادر میشود. بارها عنوان شده که منطقه بایست نیروی امنیتی محلی برای حفاظت از تنگه هرمز و آبهای اطراف تشکیل دهد؛ نیرویی که قدرتی خارجی در آن حضور نداشته باشد.
کارشناسان معتقدند ایران در آبهای جنوبی خود و در تنگه هرمز حضور فعال دارد تا نشان دهد از حضور نیروهای آمریکایی واهمهای ندارد. سپاه پاسداران اواخر دیماه ۱۳۹۴ (ژانویه ۲۰۱۶) دو فروند شناور رزمی آمریکا را توقیف و ۱۰ تفنگدار مسلح این کشور را بازداشت کرد. روابط عمومی سپاه اعلام کرد که این شناورها در حوالی جزیره فارسی، از جزیرههای ایرانی در خلیج فارس، وارد آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی شده بودند.
در سالهای اخیر و به ویژه زمانی که موضوع حمله به تأسیسات هستهای جمهوری اسلامی مطرح شده بود، برخی مقامهای ایرانی حتی موضوع "بستن تنگه هرمز" را هم به میان کشیدند.
بازداشت ملوانان خارجی در دولتهای روحانی و احمدینژاد به روایت تصویر
بازداشت ملوانان آمریکایی در خلیج فارس توسط ایران یادآور بازداشت ملوانهای بریتانیایی در دولتهای محمود احمدینژاد و محمد خاتمی بود. در این گالری عکس، مروری تصویری بر این رویدادها داشتهایم.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامگاه سهشنبه (۲۲ دی/۱۲ ژانویه) با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که «دو فروند شناور رزمی آمریکایی حامل ۱۰ تفنگدار مسلح که وارد آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در حوالی جزیره فارسی شده بودند، در ساعت ۱۶:۳۰ سهشنبه توسط واحدهای شناوری رزمی منطقه دوم نیروی دریایی سپاه توقیف و به جزیره فارسی منتقل شدند.»
عکس: Tasnim
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه تصریح کرد: «سرنشینان شناورهای آمریکایی شامل ۹ مرد و یک زن با برخورد اسلامی رزمندگان منطقه دوم دریایی سپاه در سلامت کامل در محل مناسبی مستقر شدهاند.»
عکس: Tasnim
مقامات آمریکایی به این رخداد واکنش نشان دادند. جان کری، وزیر امورخارجه ایالات متحده آمریکا تلفنی با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود، گفتوگو کرد و خواستار آزادی ملوانان شد.
عکس: Tasnim
پنتاگون تاکید کرد که این قایقهای به علت مشکل فنی از مسیر خود منحرف و به آبهای ایران وارد شدهاند. مقامات وزارت دفاع آمریکا به نقل از مسئولان ایرانی خبر دادند که این ملوانان بهزودی آزاد خواهند شد.
عکس: Tasnim
بنا به اطلاعیه سپاه هنگام توقیف این شناورها، ناوگروه هواپیمابر "ترومن" آمریکا در جنوب شرقی جزیره فارسی و در آبهای بینالمللی نزدیک محل توقیف شناور حضور داشته است.
عکس: Sepah News
روابط عمومی کل سپاه در اطلاعیهای، روز چهارشنبه ۲۳ دی ماه (۱۳ ژانویه) از آزادی ۱۰ ملوان آمریکایی خبر داد.
عکس: Tasnim
در این بیانیه با اشاره به "قطعیت غیرعمدی بودن ورود غیرقانونی و غیرمجاز شناورهای رزمی آمریکایی" به آبهای سرزمینی ایران در خلیج فارس، انتقال این ملوانان به آبهای بینالمللی و آزادی آنها تایید شده است. همزمان با این خبر، تصاویری از ملوانهای آمریکایی در زمان بازداشت و همچنینی قایقهای جنگی آنها در رسانههای ایران منتشر شد.
عکس: Tasnim
در مارس ۲۰۰۷ (فروردین ۱۳۸۶) نیز ۱۵ ملوان بریتانیایی که به گفتهی ایران وارد آبهای این کشور شده بودند توسط نیروهای ایرانی دستگیر شدند. یک ملوان زن به نام فای تورنی نیز در میان سربازان بریتانیایی بازداشت شده، حضور داشت.
عکس: picture-alliance/dpa
بریتانیا ادعای جمهوری اسلامی را رد کرد و اظهار داشت که این ملوانان در چارچوب مأموریت سازمان ملل در آبهای عراق در تردد بودند. یک سال بعد یک کمیته تحقیق در بریتانیا تصریح کردکه محل بازداشت ملوانان به طور رسمی جز مرز ایران با عراق نبوده است. این رخداد به یک بحران دیپلماتیک تبدیل شد و بریتانیا تهدید کرد که به اقداماتی علیه این دستگیری دست خواهد زد.
عکس: picture-alliance/dpa/O. Scarff
۱۲ روز پس از این اتفاق، محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت ایران، در ۱۵ فروردین ۱۳۸۶ در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که این ملوانان را مورد عفو قرار داده و بزودی آزاد خواهند شد.
عکس: picture-alliance/dpa
پس از کنفرانس خبری، اعضای هیات دولت به همراه محمود احمدینژاد با ملوانان بریتانیایی که آنها را "متجاوز" میخواندند، دیدار کردند و به آنها هدایایی تعلق گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Khademian
احمدینژاد در این دیدار با اشاره به حضور یک زن نظامی در میان ملوانان گفت: «چرا سختترین ماموریتها یعنی گشتزنی دریایی باید به یک مادر واگذار شود، چرا تمدن غرب به ارزشهای خانواده بیاهمیت است.»
عکس: picture-alliance/dpa
نحوه بدرقه این ملوانان توسط عالیترین مقام اجرایی، در داخل ایران با انتقادهای بسیاری همراه شد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
فی ترنی، ملوان زن بریتانیایی بازداشت شده پس از بازگشت مورد توجه رسانههای گروهی قرار گرفته است برای اولین مصاحبه خود ۲۰۰ هزار دلار دریافت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Pearce/Mod/Ho
در سالهای پایانی دولت محمد خاتمی نیز، نیروی دریایی سپاه پاسداران، ۸ ملوان بریتانیایی را بازداشت کرد. گفته میشد که این ملوانان اول تیر ۱۳۸۳ (۲۱ ژوئن ۲۰۰۴) به اشتباه وارد آبهای ایران شده بودند، گرچه آنها پس از آزادی گفتند که به اجبار به آبهای ایران هدایت شدند.
عکس: IRIB
این نیروها سه روز پس از بازداشت، در ۴ تیر ۱۳۸۳ (۲۴ ژوئن ۲۰۰۴) آزاد شدند. این آزادی با انتقاد تند محافظهکاران مخالف دولت محمد خاتمی روبرو شد. کمال خرازی، وزیر امورخارجه وقت به جک استرا، همتای بریتانیایی خود گفته بود که سه قایق و تجهیزات توقیف شده ظرف پنج روز به بریتانیا تحویل داده خواهند شد. با این وجود یک سال پس از این رخداد قایقها در نمایشگاهی در کنار اروند رود، در معرض دید عمومی قرار گرفت.