واکنش وزارت خارجه ایران به تحریم‌های جدید آمریکا
۱۳۹۴ دی ۲۸, دوشنبه
یک روز پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که لغو و تعلیق تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی را به دنبال دارد، وزارت خزانه‌داری آمریکا ۱۱ فرد و شرکت ایرانی را به فهرست تحریم‌های خود افزود.
این اقدام تنبیهی واکنشی به برنامه‌های موشکی ایران عنوان شده که آمریکا آن را "دربرگیرنده خطری جدی برای امنیت منطقه و جهان" ارزیابی می‌کند.
وزارت خارجه ایران روز دوشنبه (۲۸ دی/ ۱۸ ژانویه) با انتشار بیانیه‌ای این تحریم‌ها را "فاقد هرگونه مشروعیت قانونی و اخلاقی" خواند و تاکید کرد: «برنامه موشکی ایران به هیچ وجه برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی نشده و لذا با هیچ مبنای بین‌المللی مغایرت ندارد.»
بیشتر بخوانید: آمریکا تحریم‌هایی را علیه برنامه موشکی ایران مقرر کرد
تحریم‌های فراتر از برجام
به گزارش روابط عمومی وزارت خارجه در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران همان‌گونه که پیش از این به صراحت اعلام کرده است ضمن رصد کردن دقیق اجرای تعهدات آمریکا در قالب برجام و تصمیم‌گیری پیرامون نحوه واکنش در قالب ساز و کار مصوب هیات نظارت بر برجام، نسبت به این گونه اقدامات تبلیغاتی و ایذایی با پیگیری جدی‌تر برنامه قانونی موشکی و ارتقاء توانمندی‌های دفاعی و امنیت ملی خود پاسخ خواهد داد.»
در بخشی از این بیانیه تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا "تلاشی در جهت امتیازدهی به کانون‌های قدرت و نفوذ زیاده خواه داخلی و خارجی" عنوان شده که به باور وزارت خارجه ایران "دهه‌ها است سیاست خارجی ایالات متحده را گروگان گرفته‌اند".
آدام زوبین، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، روز گذشته اعلام کرد که برنامه‌های موشکی ایران، بخشی از فعالیت‌های این کشور است که خارج از محدوده توافق هسته‌ای قرار دارد و همچنان مشمول تحریم است.
او "حمایت از تروریسم، ایجاد بی‌ثباتی در منطقه و نقض حقوق بشر" را از فعالیت‌هایی عنوان کرد که آمریکا پیشتر نیز تصریح کرده مذاکرات هسته‌ای شامل تحریم‌ها در ارتباط با آنها نیست.
بیشتر بخوانید: عراقچی: برنامه موشکی از برجام جداست
نقض شرط خامنه‌ای؟
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، دهم دی ماه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی تاکید کرد که برنامه موشکی جمهوری اسلامی به برنامه جامع اقدام مشترک ارتباطی ندارد و "قابل مصالحه و مذاکره نیست".
روزنامه کیهان در مطلبی زیر عنوان "تحریم‌ها نرفته برگشت"، تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا را ناقض یکی از شرط‌های رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای برای اجرای برجام عنوان کرد.
خامنه‌ای ۲۹ مهرماه امسال در نامه‌ای به رئیس جمهور حسن روحانی، برنامه جامع اقدام مشترک را به شرط رعایت برخی "ملاحظات" که در ده بند تشریح شد تائید کرد.
بند دوم این ملاحظات چنین است: «در سراسر دوره‌ی هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه‌ی مجلس، اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقّف کند.»
بیشتر بخوانید: «آزمایش موشکی ایران نقض قطعنامه شورای امنیت بود»
دولت و الزام‌های غیرعملی
بند سوم مصوبه مجلس که خامنه‌ای به آن اشاره کرده مقرر می‌کند: «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغوشده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به‌دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید.»
نامه خامنه‌ای و مصوبه مجلس دربرگیرنده تکلیف‌هایی است که دولت مطابق برجام قادر به رعایت آنها نیست. از سوی دیگر تحریم‌هایی که در جریان مذاکرات هسته‌ای بر سر لغو یا تعلیق آنها توافق شده فقط به همین حوزه مربوط است و شامل دیگر اقدام‌های بازدارنده و تنبیهی علیه ایران نمی‌شود.
در بند چهارم نامه خامنه‌ای تاکید شده، بازسازی راکتور اراک "تنها در صورتی آغاز خواهد شد" که قرارداد قطعی انجام این کار امضا شده باشد.
این درخواست در حالی مطرح شده که اجرایی شدن برجام وابسته به انجام تعهدات ایران، از جمله در ارتباط با تاسیسات اراک و تائید آن از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است.
روزنامه "کیهان" می‌نویسد با توجه به تحریم‌های اخیر آمریکا و مصوبه مجلس باید دید "آیا دولت به این الزامات قانونی عمل خواهد کرد".
این روزنامه در بخش پایانی مقاله نوشته است: «بدون شک بی‌توجهی به خطوط قرمز تعیین شده در خصوص نحوه اجرای برجام، دورنمای مبهمی درباره آینده آن به‌وجود خواهد آورد و راه را برای زیاده‌خواهی و اقدامات خصمانه واشنگتن هموار می‌کند.»