حمله‌های هکرها به وب‌سایت‌ها و ایمیل‌های شخصی و اطلاعات کاربری کاربران، روز به روز پیچیده‌تر و بیشتر می‌شود. حمله به اطلاعات کارت‌های اعتباری بیش از ۱۰ میلیون کاربر پلی‌استیشن‌های شرکت "سونی" یا نفوذ به سایت یک شرکت گردشگری در اروپا و سرقت اطلاعات کارت‌های اعتباری مشتریان از جمله مواردی هستند که در سال‌های اخیر خبرساز شده‌اند.

علاوه بر این، افشاگری‌های ادوارد اسنودن، کارمند آژانس امنیت ملی ایالات متحده، نشان داد که دولت‌ها نیز علاقه روزافزونی به سرکشی به اطلاعات خصوصی کاربران اینترنت دارند.

حملات سازمان‌یافته هکرها به بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های تولیدی نیز، در کنار تروریسم، به یکی از مهمترین معضلات امنیتی کشورها تبدیل شده است. در ژوئیه سال ۲۰۱۱ بود که بالاخره بعد از مدت‌ها گمانه‌زنی و مشورت، "اتحاد بین‌المللی حفاظت از امنیت سایبر" اعلام موجودیت و آغاز به کار کرد.

این اتحاد که اعضایش دولت‌ها، شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه‌ی اینترنت و فن‌آوری و شرکت‌های تولیدکننده‌ی آنتی‌ویروس‌ها هستند، با جرایم سایبری در محدوده‌ی بین‌المللی برخورد می‌کند و قوانین مربوط به امنیت سایبر در جهان را ارتقا می‌دهد.

با افزایش پیچیدگی‌های امنیتی آنتی‌ویروس‌ها، فایروال‌ها و برنامه‌های مبتنی بر به‌روزرسانی دوره‌ایِ امنیت کامپیوترها و نرم‌افزارها، هکرها نیز شیوه‌ها و راهکارهای خود را ارتقا داده و حملات هکری را با پیچیدگی بیشتری ادامه می‌دهند. هکرها معمولاً یک گام جلوتر از کارشناسان امنیتی حرکت می‌کنند و با روش‌هایی که روز به روز پیچیده‌تر و خلاقانه‌تر می‌شود، اهداف خود را تامین می‌کنند.

اما هنوز هم بسیاری از کاربران اینترنت، از اصول حفظ امنیت خود و شناسه‌های کاربری‌هایشان در اینترنت بی‌خبر یا غافل هستند و همین عدم آگاهی و بی‌دقتی، راه را برای هکرها باز کرده و به سادگی می‌توانند به اطلاعات شخصی و کامپیوترهای کاربران دسترسی بیابند و اهداف خود را تامین کنند.

نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهد که هنوز هم کاربران بسیار زیادی از اطلاعاتی مثل نشانی خانه‌ی مسکونی خود، شماره تلفن یا حتی نام و نام‌خانوادگی خود برای رمز عبور ایمیل یا دیگر شناسه‌های کاربری خود استفاده می‌کنند. برای هکرها، هک کردن چنین شناسه‌های کاربری، به آسانی آب خوردن است!

هر کاربر ساده‌ی اینترنت نیز در معرض خطر حمله‌ی هکرها است و لازم است برای حفظ و ارتقای ایمنی حضور سایبری خود، نکات مهمی را بداند و رعایت کند. نه فقط در فضای مجازی خارجی‌زبان، که در فضای مجازی فارسی هم وب‌سایت‌ها یا دروس آنلاین بسیاری درباره امنیت حضور سایبری وجود دارد که به شکل رایگان یا با صرف هزینه‌ای اندک، می‌توان این دروس را گذراند و با خیالی آسوده و دقت در حفظ ایمنی، وب‌گردی کرد. برخی از این وب‌سایتها و دروس را باهم مرور می‌کنیم:

"درسنامه"، آموزش رایگان برای همه

فقط کافی است یک ایمیل به نشانی ایمیل این وبسایت ارسال کنید تا لیست تمام دوره‌های آموزشی این سایت برای شما ارسال شود. کاربران می‌توانند هر کدام از دوره‌های ارتقای امنیت را که مایل هستند انتخاب و به شکل رایگان ثبت‌نام کنند و از طریق شیوه‌ی آموزش از راه دور، دوره را بگذرانند.

در روش‌های متداول آموزش از راه دور، کاربران خود باید به وب‌سایت آموزشی مراجعه کنند. اما در وب‌سایت "درسنامه" همه‌ی دروس به ایمیل کاربر ارسال می‌شود و کاربر داخل ایران که با مشکل فیلترینگ روبرو است، به راحتی دروس را در میل‌باکس خود دریافت می‌کند.

با گذراندن دوره‌های "درسنامه"، کاربران از جمله با مبانی امنیت کامپیوتر و وب و مبانی پشتیبان‌گیری از اطلاعات آشنا می‌شوند.

"توانا" و ارتقای امنیت سایبری فعالان

وبسایت "توانا" یکی از وب‌سایت‌های فعال در زمینه‌ی آموزش آنلاین و از راه دور است که گروه مخاطبش فعالان جامعه‌ی مدنی ایران است. این وب‌سایت آموزشی از طریق همکاری با نهادهای آموزشی بین‌المللی و کارشناسان و فعالان شناخته‌شده‌ی جامعه مدنی ایران، دروس آموزشی در حوزه‌های مختلف را برای استفاده‌ی کنشگران جامعه‌ی مدنی ایران تنظیم می‌کند.

یکی از دروس آموزشی "توانا" به امنیت سایبری برای فعالان اختصاص دارد و ویژه‌ی آموزش و حفظ امنیت در وب‌گردی است. دوره‌های امنیت اینترنتی توانا عموما در دو سطح مقدماتی و پیشرفته ارائه می‌شوند.

در این آموزشکده آنلاین همچنین به موضوعاتی چون مهندسی اجتماعی، راه‌های دور زدن فیلترینگ و سانسور و نر‌م‌افزارهای ضد ویروس پرداخته می‌شود.

"نگهبان"، نگهبان امنیت دیجیتال کاربران

یکی از سایت‌های فعال در زمینه‌ی آموزش و ارتقای دانش کاربران از ایمنی وبگردی در فضای فارسی، سایت "نگهبان" است. "نگهبان" هدف خود را آشنایی با مبانی و نکات مهم در امنیت کامپیوتر و ابزارهای دیجیتالی تعریف کرده است. در این وب‌سایت، کاربران به زبان ساده می‌آموزند که در مقابل ویروس‌ها، هکرها و تهدیدهای دنیای دیجیتال، چگونه امنیت خود را حفظ کنند.

در این وب‌سایت کاربران ریز مباحث امنیت در حوزه‌هایی چون امنیت سیستم عامل، کامپیوتر، داده‌ها، سرورها و وب‌سایت‌ها، تلفن‌های همراه و فایروال‌ها را می‌توانند دنبال کنند و با انواع تهدیدهای اینترنتی آشنا می‌شوند.

کاربران "نگهبان" این امکان را دارند که در سه رده‌ی مقدماتی، متوسط و پیشرفته مطالب سایت را جست‌وجو و دنبال کنند و گام به گام دانش فنی خود درباره تهدیدهای امنیتی در وب را ارتقا دهند.

اگر یک کاربر ساده وب هستید یا وبلاگنویس، اگر مدیر وب‌سایت هستید یا کاربر شبکه‌های اجتماعی، با هر سطحی از فعالیت‌های آنلاین هرگز از تهدیدهای دیجیتال در امان نیستید. در زمانه‌ی جنگ‌های سایبری و حملات منسجم هکرها، اطلاع به‌روز از شیوه‌های ارتقای ایمنی وب‌گردی، برای هر کاربر هزارتوی وب ضروری است.