وقتی انقلاب خیابان‌های خاورمیانه و شمال آفریقا را از اسفند ۸۹ (مارس ۲۰۱۱) درنوردید در میان تصاویری که از منطقه به جهان ارسال می‌شد، تصاویر جوانان و زنان نیز بود. عده‌ای از فعالان حوزه زنان ایران که پیش از این تجربه هم‌صحبتی و ارتباط با زنان منطقه را در کارنامه فعالیت‌های چند سال اخیر، خصوصاَ تا پیش از ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، داشتند با چشم‌های جستجوگر به دنبال زنان درگیر انقلاب می‌گشتند.

آن‌چه در برخی وب‌‌سایت‌های فعالات زنان دیده می‌شد نشانگر آن بود که سوال آن‌ها این است که زنان در کجای جوش و خروش‌های موسوم به "بهار عربی" ایستاده‌اند، چطور می‌شود آگاهی‌رسانی درباره وضعیت کلی زنان این کشورها را افزایش داد و تجربیات آن‌ها از زندگی و تغییر را به تجربیات زنان ایران پیوند زد؟

رویدادهای منطقه به تظاهرات ۲۵ بهمن ۸۹ اپوزیسیون ایران برای اعلام همراهی با قیام منطقه علیه دیکتاتوری‌ها انجامید که این تظاهرات نیز به حصر خانگی چهره‌های اصلی مخالفان ایران، مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد، منجر شد. اما این انتهای ماجرا نیست. ایرانیان چشم به منطقه دارند و اکنون که سوریه در آتش خشونت می‌‌سوزد وقایع این کشور را، شاید به دنبال «کلید رهایی»، پیگیری می‌کنند.

«کلید رهایی» برای زنان اما آنطور که فعالان جنبش زنان سال‌ها در وب‌سایت‌ها و سخنرانی‌شان بیان داشته‌اند در مسیر "انقلاب" نیست. شاید علت آغاز به کار پروژه‌های نظیر وب‌سایت "پل‌هایی برای زنان" نیز همین باشد.

«سالهاست که فعالان حقوق زنان در ایران، پیشرفت‌های مربوط به زنان در منطقه و کشورهای مسلمان‌نشین را با علاقه پیگیری می‌کنند. هر چند این ارتباط و علاقه به قبل از دوره اصلاحات برمی‌گردد ولی این ارتباطات در این دوره به صورت جدی‌تر و منظم‌تری توسط فعالان حوزه زنان دنبال شد».

این چیزی‌ست که در بخش "درباره ما" وب‌سایت "پل‌هایی برای زنان" آمده است. گردانندگان آن بر اساس هدف‌هایی که برای خود تعریف و به مخاطب اعلام کرده‌اند قصد دارند از خلال «ترجمه مقالاتی از ژورنال‌های آکادمیک و یا کتاب‌ها و منابعی که دسترسی به آن‌ها آسان نیست،» تصویری از ابعاد مختلف زندگی زنان منطقه ارایه دهند.

با مراجعه به بخش مقالات سایت می‌شود به مقالاتی درباره قطر، مراکش، تونس، بحرین و ترکیه دست یافت. در این وب‌سایت توضیح داده شده که «از آن‌جا که این یک تلاش داوطلبانه است و از سوی دیگر ترجمه چنین موادی نسبت به ترجمه اخبار و مقالات کوتاه به زمان بیش‌تری نیاز دارد، تلاش می‌کنیم تا وب سایت را هر دو هفته یک بار به روز کنیم.»

این وب‌سایت از مخاطبان خود خواسته که آستین بالا زنند: «اگر تمایل به مشارکت دارید و مترجم خوبی هستید، لطفا با ایمیل ما را در جریان بگذارید تا راه‌هایی برای کار با همدیگر پیدا کنیم.»

ماموریت پل‌ها، به هم رساندن تجربه‌ها

سایت "پل‌هایی برای زنان" بر اساس توضیحات گردانندگان‌اش قصد دارد رابطه از هم گسسته زنان ایران و منطقه را در حد حوزه کاری خود احیا کند: «با پایان دوره اصلاحات، نه تنها ارتباط فعالان حقوق زنان ایرانی با همتایان‌شان در منطقه مورد شک و سوءظن قرار گرفت، بلکه این ارتباطات به طور گسترده‌ای متوقف شد. متاسفانه این توقف در مقطعی صورت گرفت که جنبش زنان ایران بیش‌ترین سطح استقلال و تاثیرگذاری خود را تجربه می‌کرد و از این رو تمایل شدیدی به یادگیری از استراتژی‌ها و موقعیت زنان در منطقه داشت.»

به اعتقاد گردانندگان این سایت، زنان ایران با موفقیت از تجربیات یکدیگر در منطقه برای پاسخگویی به نیازهای جوامع خود استفاده کردند. برای مثال، الگوی کمپین یک میلیون امضای ایران، با الهام از تجربه زنان مراکش شکل گرفت که در تلاشی مشابه در کشورشان قصد اصلاح قانون خانواده (مدونه) را داشتند. زنان افغان هم پس از این و با در نظر گرفتن تجربیات زنان ایرانی، کمپین‌هایی را با هدف بهبود زندگی زنان در کشورشان آغاز کردند.

"پل‌هایی برای زنان" هدف اصلی خود را چنین توضیح می‌دهد: «با تحولات اخیر در منطقه، پوشش اخبار این کشورها و از جمله پوشش خبری مسائل زنان در رسانه‌های ایران افزایش یافته است؛ بویژه وب سایت‌های زنان اقدام به انتشار گزارش‌های خبری و ترجمه مقالات درباره تحولات مربوط به زنان منطقه کرده‌اند. دسترسی به اطلاعات از طریق ترجمه، فرصتی را برای آموختن ایجاد می‌کند که از طریق آن ما فعالان برابری‌خواه می‌توانیم از چالش‌های یکدیگر بیاموزیم و از موفقیت‌های همدیگر در راستای ارتقای حقوق و موقعیت زنان بهره‌مند شویم.

با توجه به این مساله که ارتباطات محدودی بین فعالان داخل کشور و منطقه وجود دارد، ما فکر کردیم که می توان این خلاء اطلاعاتی را تا حدودی از طریق ترجمه رفع کرد. بدین ترتیب، ما- گروهی از فعالان و علاقه مندان به مسائل زنان- وب سایتی را راه اندازی کردیم و در آن مقالاتی را منتشر می‌کنیم که به بررسی موقعیت زنان در منطقه و کشورهای مسلمان‌نشین می‌پردازد.»

MZ/MM