افشای فعالیت‌های دستگاه اطلاعاتی آمریکا در آلمان، تا کنون با واکنش نه چندان شدید شهروندان این کشور روبرو شده است. هنگامی که ادوارد اسنودن، یکی از کارکنان بخش فنی سازمان جاسوسی آمریکا (سیا)، "عملیات پشت پرده" این سازمان را فاش کرد و گفت که دولت اوباما گفت‌وگوهای بیش از ۱۲۱میلیون آمریکایی را شنود می‌کرده، آلمانی‌ها خوددارانه به این اخبار گوش دادند و آن را امری داخلی برای آمریکا ارزیابی کردند.

این واکنش خوددارانه، پس از افشاگری‌های اسنودن درباره‌ی شنود گسترده‌ی مکالمه‌های تلفنی، و جاسوسی از ارتباط‌های الکترونیکی دیپلمات‌های کشورهای اروپائی تبدیل به اعتراض‌های رسمی و دیپلماتیک مقامات اتحادیه‌ی اروپا شد، ولی باز هم دولت آلمان "دلیل مشخصی" برای ابراز خشم یا نارضایتی خود نیافت.

زمانی که فاش شد، فعالیت‌های جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا "به‌ویژه" شهروندان آلمان را در برمی‌گرفته، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، مراتب ناخشنودی خود را پس از چند روز تاخیر از طریق رسانه‌ها به گوش مقامات آمریکایی رساند و اعلام کرد که به زودی به اوباما تلفن خواهد زد و خواهان "شفاف‌سازی سریع" ابعاد این ماجرا خواهد شد.

رفتار شهروندی، آینه‌ی تمام‌نمای برخورد دولت

شدت و حدت واکنش شهروندان آلمان نیز، با عکس‌العمل دولت مرکل چندان تفاوت آشکاری نداشت. این مردم که در چند ماهه‌ی گذشته برای ابراز خشم و ناخرسندی خود از اقدامات و سیاست‌های دولت در هر موردی به خیابان‌ها هجوم می‌بردند و دست به تظاهرات می‌زدند، این بار  با فراخوان "نهادهای معترض" با خونسردی برخورد کردند و نه در دنیای مجازی و نه در دنیای واقعی، دست به فعالیت‌های اعتراضی چندانی نزدند: به عنوان مثال در تظاهراتی که در تعطیلات آخرین هفته‌ی ماه ژوئیه (۲۷ و ۲۸) در ۴۰ شهر آلمان برپا شد، تنها حدود ۱۰ هزار تن شرکت کردند.

.
به گزارش دویچه وله، به نقل از نیروهای پلیس در حرکت اعتراضی شامگاه روز دوشنبه (۲۹ ژوئیه) روبروی بنای مرکزی سازمان اطلاعات آلمان BND در برلین، تنها ۱۰۰ تن حاضر شدند. این تظاهرات را نهاد "جامعه و دنیای مجازی VDG" سازمان داده بود.

دست‌اندرکاران این نهاد در فراخوان خود با عنوان "گردشی در BND " به روال تبلیغ برای بازدید از این و آن اثر دیدنی برای گردشگران، نوشته بودند: «شما در این حرکت اعتراضی می‌توانید از نزدیک با مدرن‌ترین دستگاه‌های کنترل و جاسوسی و معماری اقتدار و استبداد از نزدیک دیدن کنید و ببینید که خبرچین‌های کهنه‌کار چگونه فعالیت می‌کنند. هم‌چنین می‌توانید جلوی دروازه‌ی گران‌بهاترین همکار سازمان اطلاعات و امنیت ملی آمریکا بساط پیک‌نیک خود را پهن کنید و به نظاره‌ی غروب آفتاب بنشینید.» 

"بله، ما اسکن می‌کنیم"

به گفته‌ی برگزارکنندگان تظاهرات، بیش از ۱۰۰ تن به فراخوان VDG پاسخ گفتند. آن‌ها، شعارهایی مانند "بله، ما اسکن می‌کنیم" و "برو خونه، جاسوس!" حمل می‌کردند.

با این همه مارکوس بکه‌دال، یکی از اعضای VDG نتیجه‌ی این حرکت اعتراضی را مثبت ارزیابی می‌کند. او می‌گوید: «تعداد کسانی که در این گردش با هوای بارانی شرکت کردند، کافی بود.»

او معتقداست که "اهمیت موضوع سوء‌استفاده از داده‌های شخصی در دنیای مجازی با هدف جاسوسی یا تبلیغاتی" و شنود‌ گفت‌وگوهای تلفنی شهروندان، با گذشت زمان بر شهروندان آلمان آشکار می‌شود. مارکوس بکه‌دال می‌گوید: «تصور این که تمام زندگی تو در دنیای مجازی، جایی ذخیره می‌شود و شاید یک روز علیه خودت به‌کار گرفته شود، ساده نیست.»

اغلب شرکت‌کنندگان در حرکت اعتراضی "گردشی در BND " مانند مارکوس بکه‌دال، بر این باورند که حساسیت مردم، با مرور زمان برانگیخته می‌شود. یکی از این تظاهرکنندگان به دویچه وله می‌گوید: «من هم ابتدا نمی‌خواستم بپذیرم که جاسوسی و نظارت بر ما، چنین ابعادی دارد. آدم به خودش می‌گوید، نمی‌شود که دولت ما اجازه‌ی این کار را بدهد. من هم نمی‌خواستم باور کنم که حرف‌هایم در تلفن و از طریق اینترنت شنود می‌شود و کس دیگری هم هست که با من می‌خواند و می‌داند، من با چه کس یا کسانی ارتباط دارم. زمان می‌خواهد که آدم این مفاهیم را درک وعلیه آن‌ها مبارزه کند.»

خواست‌های ۱۲ـ گانه

برگزارکنندگان تظاهرات با این حال، ۱۲ خواست خود را در نامه‌ی سرگشاده‌ای به دولت آلمان و اتحادیه‌ی اروپا اعلام کرده‌اند. "مخالفت با هرگونه اقدام بی‌دلیل و غیرموجه نظارت بر زندگی و امور شخصی شهروندان"، یکی از این خواست‌هاست. این که "رعایت حق حفظ حریم شخصی و حق ارائه‌ی داده‌های شخصی"، به عنوان قانون به تصویب برسد و این قانون از سوی کشورهای دیگر نیز به رسمیت شناخته شود، از نکات دیگر این خواست‌های ۱۲ـ گانه است. تاکنون این نامه‌ی سرگشاده از سوی ۷ هزار و ۹۰۰ تن امضا شده است.
   
این که برنامه‌های رمزگزاری و مخفی‌کاری در دنیای مجازی مانند Cryptopartys  ، Pretty Good Privacy (PGP), Off-the-Record-Messaging (OTR)  به بازار آمده و کاربر می‌تواند از آن‌ها استفاده کند، برای این کنشگران مدافع حق حریم شخصی کافی نیست. مارکوس بکه‌دال می‌گوید: «من از این ناراحتم که هر کسی می‌تواند وارد زندگی مجازی من بشود و من از ترس، تنها باید به این برنامه‌ها متوسل بشوم.»