وزیر اطلاعات ایران گفته است که دولت "از ابتدا" با بازداشت مدیران کانالهای تلگرامی مخالف بوده. به گفته علوی، مسئله باید به شکل "مسالمتآمیز" حل شود و این افراد آزاد شوند. دستگیریهای اخیر اعتراضات زیادی برانگیخته است.
تبلیغات
محمود علوی، وزیر اطلاعات دولت یازدهم، روز چهارشنبه (۱۶ فروردین/ ۵ آوریل) در حاشیه جلسه هیأت دولت در رابطه با موضوع بازداشت مدیران کانالهای تلگرامی و پیگیری آن از سوی دولت گفت: «دولت از ابتدا با دستگیری مدیران کانالهای تلگرامی مخالف بوده و هست».
وزیر اطلاعات سپس موضع دولت روحانی در این رابطه را چنین بیان کرد: «نظر دولت این است که این مسئله به شکل مسالمتآمیز حل شود و مدیران کانالهای تلگرامی آزاد شوند».
اواخر اسفند ماه سال گذشته (۱۳۹۵) خبر بازداشت حدود ۱۲ نفر از مدیران مسئول کانالهای تلگرامی اصلاحطلب یا حامی دولت توسط یک نهاد اطلاعاتی- نظامی منتشر شد. این بازداشتها به اطلاعات سپاه پاسداران نسبت داده میشود. در این میان خبرهای تأییدنشدهای از آزادی برخی از مدیران کانالهای تلگرامی منتشر شده بود.
علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، بلافاصله روز ۲۵ اسفند از وزیر اطلاعات خواست تا در رابطه با بازداشت مدیران کانالهای تلگرامی پاسخگو باشد.
روز ۲۷ اسفند ماه نیز چهار تن از نمایندگان عضو فراکسیون "امید" مجلس در نامهای به حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، خواستار آزادی روزنامهنگاران و فعالان مدنی و مدیران کانالهای تلگرامی شدند.
به گفته این نمایندگان "تمامی افراد دستگیرشده به نحوی روزنامهنگاران، فعالان سیاسی − مدنی نزدیک به دولت یا مسئولان اداره کانالهای تلگرامی اصلاحطلب و اعتدالگرا و حامیان دولت هستند و این در حالی است که مدیران کانالهای تلگرامی مخالف دولت کاملا آزاد بوده و با انواع روشها و با توسل به تهمت، دروغ و جعل و تبلیغات منفی، در حال تخریب وجهه دولت هستند".
تذکر به وزیر اطلاعات
این اعتراضات در نهایت به تذکر دیروز ۵ نماینده مجلس به وزیر اطلاعات انجامید. روز سهشنبه (۱۵ فروردین) پنج نماینده تهران، علی مطهری، مصطفی کواکبیان، غلامرضا حیدری، محمود صادقی و علیرضا رحیمی در تذکری به وزیر اطلاعات خواستار پاسخ به این پرسش شدند که "چرا ۱۲ کانال تلگرامی پرمخاطب در روزهای پایانی سال ۹۵ مسدود و مدیران آنها بازداشت شدهاند؟"
همزمان با تذکر ۵ نماینده به وزیر اطلاعات دولت روحانی، الیاس حضرتی، مدیرمسئول روزنامه اعتماد و نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در نامهای سرگشاده به علی لاریجانی، خواستار تلاش او برای آزادی روزنامهنگاران و مدیران کانالهای تلگرامی زندانی شد.
حضرتی در نامه خود به رئیس مجلس، درباره انگیزه دستگیری این افراد نوشته است: «آگاهان بر این باورند که انگیزه دستگیری این افراد قطعا سیاسی است زیرا همه این ادمینهای کانالهای تلگرامی و فعالان رسانهای از یک جریان سیاسی هستند».
موج دستگیری
علاوه بر مدیران کانالهای تلگرامی پرطرفدار، هنگامه شهیدی روزنامهنگار و عضو حزب اعتماد ملی، احسان مازندرانی روزنامهنگار و مدیر مسئول سابق روزنامه "فرهیختگان"، مراد ثقفی فعال مدنی و مدیر مسئول فصلنامه "گفتگو"، رامین کریمیان پژوهشگر و همکار آقای ثقفی و طاهره ریاحی روزنامهنگار و دبیر سرویس اجتماعی خبرگزاری "برنا"، از جمله بازداشتشدگان هفتههای اخیر هستند.
برخی از نزدیکان دولت و نمایندگان مجلس و بسیاری از تحلیلگران سیاسی، دستگیریهای اخیر را با انتخابات ریاست جمهوری پیشرو مرتبط دانسته و از دستگیری روزنامهنگاران و فعالان مدنی به عنوان نشانههایی از اعمال فشار نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ایران بر آنان در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ سخن میگویند.
دستگیری روزنامهنگاران و فعالان مدنی ایران همچنین با انتقادهای نهادهای حقوق بشری و سازمانهای بینالمللی حامی روزنامهنگاران مواجه شده است. در این میان سازمان گزارشگران بدون مرز ضمن محکوم کردن دستگیریهای اخیر، اعلام کرده که شماری دیگر از فعالان رسانهای در ایران نیز تهدید به بازداشت شدهاند.
خبرنگاران رسانههای خارجی که در زندانهای جمهوری اسلامی بودهاند
پس از انقلاب اسلامی خبرنگاران خارجی زیادی با انواع اتهامات از جمله "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کردند. یک تن از آنان حتی جان خود را در زندان از دست داد. در این گزارش با برخی از آنان آشنا شوید.
عکس: Imago
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" در سال ۱۹۸۷، جرالد سب که آنموقع گزارشگر روزنامه "وال استریت ژورنال" بود در سفر به ایران به اتهام "جاسوسی" دستگیر شد. سفر جرالد سب به ایران به دعوت وزارت خارجه ایران صورت گرفته بود. در آن زمان وزارت خارجه ایران از جرالد سب و ۵۶ خبرنگار خارجی دیگر دعوت کرده بود تا از مناطق جنگ ایران و عراق بازدید کنند.
عکس: Getty Images/A. Wong
پس از مدتی جرالد سب آزاد و از ایران خارج شد. پس از آزادی آقای سب گفت اصلا دلیل دستگیری خود را نفهمیده است. او با رد اتهام جاسوسی گفت: «من یک روزنامهنگار هستم و این همه آنچیزی است که من هستم.» او هماکنون رئیس دفتر واشنگتن روزنامه "وال استریت ژورنال" پرتیراژترین روزنامه ایالات متحده آمریکا است. نمایی از مصاحبه جرالد سب با باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا.
عکس: Getty Images/D. Angerer
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" راجر کوپر، خبرنگار آزاد و مترجم بریتانیایی از دیگر خبرنگاران خارجی است که به اتهام "جاسوسی" در ایران دستگیر شد. او در سال ۱۹۸۵ در ایران دستگیر شد و بیش از ۵ سال در ایران زندانی بود. او مدتی زیادی از حبس خود را در سلول انفرادی کوچکی گذراند. آقای کوپر آن چه بر او در زندان مخوف اوین گذشته است را به رشته تحریر درآورده و در کتابی منتشر کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Dolezal
دویل مکمانوس (نفر سمت چپ) هم در سال ۱۹۸۰ به اتهام "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کرد. سپاه پاسداران او و ۶ خبرنگار خارجی دیگر را به اتهام "جاسوسی" دستگیر و پس از مدتی آزاد کرد.
عکس: https://twitter.com/DoyleMcManus
زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی - کانادایی در سال ۱۳۸۲ هنگام عکسبرداری از تجمع خانوادههای دانشجویان زندانی در مقابل زندان اوین دستگیر و چند روز بعد جنازه او به خانوادهاش تحویل داده شد. پرونده او یکی از پروندههای جنجالی چند سال اخیر بود که طی آن نام سعید مرتضوی دادستان تهران به عنوان متهم اصلی به میان آمد. این پرونده هنوز به سرانجام نرسیده است.
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
رکسانا صابری خبرنگار ایرانی - در ژانویه ۲۰۰۹ در ایران دستگیر شد. اتهام اولیهی او، نداشتن کارت معتبر خبرنگاری و خرید شراب عنوان شده بود. وی پس از آزادی در مصاحبهای گفت که ماموران امنیتی او را تهديد کردند که اگر به جاسوسی اعتراف نکند، به ۱۰ تا ۲۰ سال زندان محکوم خواهد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
صابری تصریح کرد: «بازجويان بارها مرا به مجازات اعدام تهديد کردند و من برای این که زنده بمانم، زیر فشارها مجبور شدم به جاسوسی اعتراف کنم.»
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
مازیار بهاری گزارشگر هفتهنامه نیوزویک در ایران پس از انتخابات ۲۲ خرداد ۸۸ مازیار بهاری دستگیر شد و ۱۱۸ روز را در زندان اوین گذراند. این خبرنگار ایرانی-کانادایی در سال ۲۰۱۲ یک فیلم مستند درباره پیشینه اعترافات اجباری در سیستم جمهوری اسلامی ساخته است.
عکس: Getty Images/AFP/Fars News
تصویر یاسن آتانا سیادیس فودن چند روز قبل از دستگیری در قم
یاسن آتانا سیادیس فودن عکاس و خبرنگار یونانی – بریتانیایی كه براى روزنامه آمريكايى "واشينگتن تايمز" كار مى كرد نیز پس از انتخابات سال ۸۸ از سوى نيروهاى امنيتى ايران دستگير شد و مدتی را در زندان سپری کرد.
عکس: Imago
مارکوس هلویگ و ینس کوخ، خبرنگاران آلمانی روزنامه آلمانی "بیلد ام زونتاگ" در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۰ در شهر تبریز دستگیر شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
در آن زمان سکینه آشتیانی به اتهام "زنا" به سنگسار محکوم شده بود. این دو خبرنگار آلمانی به اتهام نداشتن ویزای خبرنگاری و قصد مصاحبه با پسر و وکیل سکینه محمدی آشتیانی دستگیر شدند.
عکس: dapd
پس از مدتی این دو آزاد و با گیدو وستروله، وزیر سابق امور خارجه آلمان به آلمان بازگشتند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
جیسون رضائيان ۳۹ ساله، دارای تابعیت ایرانی و آمریکایی، از سال ۲۰۱۲ از ایران برای واشنگتن پست کار میکرد. جیسون رضایيان از سال ۱۳۹۰ به شکل قانونی ریاست دفتر "واشنگتن پست" در ایران را بر عهده داشت. او در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ در تهران بازداشت و در دادگاه به "جاسوسی" و "همکاری با دولتهای متخاصم" متهم شد. کاخ سفید اتهامهای مطرح شده علیه این خبرنگار روزنامه واشنگتنپست را "مضحک" خوانده است.
عکس: Reuters/Zoeann Murphy/The Washington Post
یگانه صالحی همسر جیسون رضائيان دارای تابعیت ایرانی و همکار نشریه انگلیسیزبان "نشنال" در امارات متحده عربی نیز همزمان با جیسون رضائيان بازداشت شده بود، اما پس از مدتی به قید وثیقه آزاد شد.