روابط آلمان و ترکیه در چند ماه اخیر با تنش فزایندهای روبرو بوده است. وزیر خارجه آلمان با تأکید بر اهمیت دوستی با ترکهای مقیم آلمان اعلام کرد، طرف تنشهای آلمان دولت ترکیه است و نه مردم این کشور.
تبلیغات
در میانه دعوای میان دولت آلمان با ترکیه وزیر خارجه آلمان در نامهای سرگشاده ترکهای مقیم آلمان را خطاب قرار داد.
زیگمار گابریل، سیاستمدار حزب سوسیالدمکرات آلمان در این نامه که در روزنامه بیلد به زبانهای آلمانی و ترکی منتشر شده خطاب به ترکهای ساکن آلمان نوشت: «ما همیشه برای داشتن روابط خوب با ترکیه تلاش کردهایم، چون میدانیم که مناسبات خوب میان آلمان و ترکیه برای شما مهم است.»
گابریل در این نامه روابط خوب میان آلمان و ترکیه را "گنجی بزرگ" نامید.
وزیر خارجه آلمان در عین حال خاطرنشان ساخت که دولت آلمان نمیتواند دست روی دست بگذارد و شاهد بازداشت شهروندان آلمانی در ترکیه باشد. گابریل نوشت: «ما باید از شهروندانمان حمایت کنیم.»
او تأکید کرد، اما طرف دعوای آلمان دولت ترکیه است نه ترکتبارهای مقیم آلمان. گابریل نوشت: «صرف نظر از این که روابط میان ترکیه و آلمان تا چه حد دشوار باشد برای ما روشن است که شما، مردم ترکتبار در آلمان به ما تعلق دارید، چه گذرنامه آلمانی داشته یا نداشته باشید.»
در آلمان حدود سه میلیون نفر با اصلیت ترک زندگی میکنند. مناسبات سیاسی میان دو کشور بعد از بازداشت شهروندان آلمانی در ترکیه و تهدید علیه شرکتهای آلمانی رو به وخامت گذاشته است. وزارت خارجه آلمان در تابستان هشدارها علیه سفر به ترکیه را افزایش داده است.
"راهپیمایی ۴۲۰ کیلومتری عدالت" علیه سیاستهای اردوغان
"راهپیمایی عدالت" که با ابتکار رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه در اعتراض به زندانی کردن همحزبیاش آغاز شد بعد از ۲۳ روز به استانبول رسید. جایی که در آن انیس بربراوغلو، معاون این حزب زندانی است.
عکس: Reuters
"راهپیمایی عدالت" (عدالت یورویوشو) که به ابتکار کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوریخواه خلق (CHP) در اعتراض به زندانی کردن انیس بربراوغلو، معاون این حزب در آنکارا آغاز شده بود بعد از حدود سه هفته به استانبول رسید. این راهپیمایی طی ۲۳ روز جمعیتی عظیم را در حاشیه دریای مرمره همراه خود کرد.
عکس: DW/D. Cupolo
کمال قلیچداراوغلو این حرکت را در ۱۵ ژوئن آغاز کرد. برخی او را خوشبرخورد، اما ترسو و فاقد ایده ارزیابی میکردند. خبرنگاران که او را "عمو کمال" صدا میزنند میگفتند، کسی مثل او ممکن نیست بتواند حریف سیاستمدار قدرتمندی مثل اردوغان شود. بسیاری در ابتدا او را مسخره میکردند و میگفتند: «راه برو عمو کمال» اما اینک ناظران میگویند، این حرکت نشان داد که اپوزیسیون ترکیه با وجود شکستهایش هنوز هم زنده است.
عکس: DW/H. Köylü
دادگاهی در ترکیه در ۱۴ ژوئن انیس بربراوغلو، معاون حزب جمهوریخواه خلق را به اتهام دادن اطلاعاتی به روزنامه جمهوریت در مورد ارسال سلاح از سوی مأموران اطلاعاتی ترکیه به مخالفان اسلامگرای رژیم اسد در سوریه به ۲۵ سال زندان محکوم کرد.
عکس: Reuters/M. Sezer
شرکتکنندگان در "راهپیمایی عدالت" هر روز حدود ۲۰ کیلومتر راه رفتند. در این راهپیمایی شخصیتهای برجستهای مانند عبداللطیف شنر، عضو سابق حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) یا آسلی اردوغان، نویسنده مطرح ترکیه نیز شرکت داشتند.
عکس: DW/D. Cupolo
راهپیمایان شعار میدادند: «آزادی، حق، عدالت.» برخی از آنها تیشرتهایی با تصاویر مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه به تن داشتند. آتاتورک جدایی دین از سیاست را در قانون اساسی ترکیه نهادینه کرد.
عکس: DW/D. Cupolo
همراهان کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه کیلومترها فاصله را از آنکارا تا استانبول گاهی در باران و گاهی در دمای ۴۵ درجه در اعتراض به سیاستهای رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور در نوردیدند. قلیچداراوغلو در بیانیهای دولت ترکیه را به پایمال کردن عدالت، از بین بردن استقلال دستگاه قضایی و حاکمیت خودسرانه در سراسر کشور متهم کرده است.
عکس: DW/D. Cupolo
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه کمال قلیچداراوغلو را متهم کرده که با این راهپیمایی از "تروریسم" حمایت کرده است. اردوغان خطاب به راهپیمایان گفت: «شما چه فرقی با کودتاچیان ۱۵ ژوئیه دارید؟»
عکس: DW/D. Cupolo
پس از شروع "راهپیمایی عدالت" مردم دسته دسته به آن محلق شدند. زمانی که این حرکت به استانبول رسید ۴۵هزار نفر آن را همراهی میکردند. وقتی که راهپیمایی از یک منطقه صنعتی در این شهر رد میشد کارگران از پنجرهها و طبقات محل کار خود برای راهپیمایان دست زده و تشویقشان میکردند.
عکس: DW/D. Cupolo
ویصل قلیچ، مردی ۶۵ ساله که در "راهپیمایی عدالت" شرکت کرده میگوید، به نفع احزاب محافظهکار رأی میداده تا این که پسرش سال گذشته بعد از کودتای نافرجام ترکیه زندانی شد. پسرش یک سال زندان است بیآنکه علیه او اعلام جرم شود. قلیچ میگوید: «من عدالت میخواهم و بیرون آمدهام تا از این راهپیمایی حمایت کنم.»
عکس: DW/D. Cupolo
هنگامی که کمال قلیچداراوغلو اعلام کرد، در اعتراض به سیاستهای رئیسجمهور ترکیه از آنکارا تا استانبول را خواهد پیمود کسی او را جدی نگرفت، مسخرهاش کرده و گفتند: «راه برو، عمو کمال.» رجب طیب اردوغان این حرکت را ایده "ناپخته" حزب جمهوریخواه خواند. اما بعد از این که این حرکت دهها هزار نفر را همراه خود کرد اردوغان فهمید که با مشکلی جدی روبرو شده است.
عکس: DW/D. Cupolo
ناظران "راهپیمایی عدالت" را حرکتی مشابه "راهپیمایی نمک" در هند در سال ۱۹۳۰ در دوران گاندی میدانند. این راهپیمایی در آن زمان با حضور ماهاتما گاندی، رهبر سیاسی و معنوی وقت هند انجام شد و هدف آن به دست آوردن استقلال هند از استعمار بریتانیا بود.
عکس: DW/D. Cupolo
عیسی آقاجیک، یکی از تظاهرکنندگان در مورد دستاوردهای این راهپیمایی میگوید: «قلیچداراوغلو با این اقدام خود را به عنوان رهبر مخالفان تثبیت میکند. دوم آن که حزب جمهوریخواه خلق طبق رسالت تاریخیاش به سوی مردم بازمیگردد. و سرانجام آن که او مردم ترکیه را متحد و حس عدالتجویی این حزب را تقویت کرده است.»