در ادامه تلاش‌ها برای پایان دادن به بحران قطر، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه (۱۱ ژوئیه/ ۲۰ تیر) وارد دوحه شد. قصد او گفت‌وگو با نمایندگان این کشورها برای یافتن راه حلی جهت برون‌رفت از بحران روابط قطر با کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی است.

سفر رکس تیلرسون به منطقه از کویت آغاز شد. او روز دوشنبه در آنجا از جمله با صباح احمد جابر صباح، امیر کویت، دیدار کرد. کویت در بحران قطر نقش میانجی را برعهده گرفته، اما تلاش‌هایش تاکنون بی‌نتیجه بوده‌اند. آمریکا پیش‌تر از تلاش‌های میانجی‌گرانه کویت در بحران قطر تمجید کرده بود.

در قطر نیز تیلرسون از جمله با تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر و محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر خارجه این کشور دیدار کرد.

وزیر خارجه آمریکا در جریان سفر خود به دوحه تأکید کرده است که مواضع قطر "روشن و منطقی" هستند. او همچنین در رابطه با یافتن راهی برای حل بحران قطر ابراز خوش‌بینی کرده است.

معاهده مبارزه با تروریسم

از جمله اقدامات دیگر تیلرسون امضای تفاهم‌نامه‌ای با قطر بر سر مبارزه با تروریسم بود. هدف از این معاهده به گفته تیلرسون، قطع "منابع مالی تروریسم" است.

این تفاهم‌نامه که به امضای وزیر خارجه آمریکا و همتای قطری او، محمد بن عبدالرحمان آل ثانی رسید، قرار است به گفته تیلرسون، به "امحای تروریسم در جهان" کمک کند. این معاهده می‌تواند در راستای پاسخ دادن به اتهام اصلی عربستان و متحدانش به قطر، یعنی حمایت دوحه از تروریسم، ارزیابی شود.

هم‌زمان با سفر تیلرسون به کویت و قطر، آمریکا، بریتانیا و کویت نیز با انتشار بیانیه‌ای مشترک در قبال بحران قطر موضع‌گیری کردند. در این بیانیه از جمله آمده است که بحران قطر "باید هر چه سریع‌تر و از طریق گفت‌وگو حل و فصل شود".

رکس تیلرسون، همتای کویتی‌اش شیخ صباح خالد صباح و مارک سدویل، مشاور امنیت ملی دولت بریتانیا در این بیانیه "نگرانی شدید" خود را از بحران قطر ابراز داشته‌اند.

ایستگاه بعدی، عربستان

تیلرسون می‌خواهد در ادامه سفر خود به عربستان سعودی برود. سامح شکری، وزیر خارجه مصر اعلام کرده است که می‌خواهد روز چهارشنبه در جده به همراه نمایندگان عربستان، بحرین و امارات متحده عربی، بر سر بحران قطر با تیلرسون گفت‌وگو کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا حدود یک ماه پیش هم خواهان پایان تحریم‌های اعمال‌شده از سوی ریاض و مؤتلفان‌اش علیه دوحه شده و گفته بود: «ما عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر را به رفع محاصره قطر فرامی‌خوانیم.»

سخنان تیلرسون به روشنی با موضع رئیس جمهوری آمریکا در تناقض بود. دونالد ترامپ چند روز پیش از وزیر خارجه‌اش، ضمن دفاع از تحریم‌های عربستان علیه قطر، در توییتر نوشته بود، شاید این اقدامات بتواند به "وحشت ترور" پایان دهند.

روند بحران

عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر روز ۵ ژوئن (۱۵ خرداد) به شکل غافلگیرکننده‌ای از قطع کامل روابط دیپلماتیک خود با قطر خبر دادند. با اعلام قطع رابطه، مرزهای هوایی، دریایی و زمینی بحرین، امارات و عربستان با قطر نیز مسدود شدند. بدین ترتیب اینک تنها راه دریایی و هوایی باز قطر مسیر ایران است.

سپس عربستان و متحدانش روز ۲۲ ژوئن ۱۳ شرط برای از سرگیری روابط با قطر و لغو تحریم‌ها علیه این کشور ارائه کردند. پایان دادن به روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران، خاتمه دادن به فعالیت شبکه تلویزیونی الجزیره و بستن پایگاه نظامی ترکیه، از جمله این درخواست‌ها بودند.

بیشتر بخوانید: قطر: ۳۴۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی داریم

قطع رابطه با اخوان‌المسلمین و گروه‌های تندرو دیگری چون حزب‌الله، القاعده و داعش و پرداخت غرامت برای جبران خسارت‌های ناشی از سیاست‌های دوحه، از دیگر شرط‌های آنان برای عادی‌سازی روابط با قطر عنوان شده بود. آنها به امیرنشین قطر برای برآورده کردن این خواست‌ها ۱۰ روز مهلت دادند.

وزیر خارجه قطر اما ضمن رد این اتهام‌ها گفته بود که کشورش از تروریسم حمایت نمی‌کند، "متحد پنهانی" ایران نیست و خود را به مبارزه با داعش متعهد می‌داند.

سپس هفته گذشته، در پی رد شروط عربستان و متحدانش از سوی قطر، این کشورها در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که رد این شروط ثابت می‌کند که قطر "حامی تروریسم" است و می‌کوشد تا "امنیت و ثبات در خلیج فارس و منطقه را تضعیف کند". آنها هم‌زمان اعلام کردند که دست به تحریم‌های شدید‌تر علیه این کشور خواهند زد.