روبیو: ویتکاف و مقام ایرانی در عمان مستقیم گفتگو می‌کنند
۱۴۰۴ فروردین ۲۲, جمعه
وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد گفت‌وگوهای مستقیمی میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا و یکی از مقام‌های ایرانی درباره برنامه هسته‌ای این کشور برگزار خواهد شد.ایران می‌گوید که مذاکرات عمان "فرصتی واقعی برای دیپلماسی است".
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه ۲۰ فرودین (۱۰ آوریل) در نشست کابینه دولت به ریاست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با اشار به دیدار نمایندگان ایران و آمریکا گفت: «امیدواریم گفتگوها به صلح منتهی شود. ما کاملا واضح گفته‌ایم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت و فکر می‌کنم این موضع‌گیری به برگزاری این نشست منجر شده است.»
تامى بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم توضیح داده است که گفتگوها در عمان هنوز در مرحله مقدماتی قرار دارند. او افزود: «پیش‌بینی من این است که آنچه روز شنبه رخ می‌دهد، تعیین خواهد کرد که آیا گفتگوهای بیشتری صورت خواهد گرفت یا نه.»
مقام آمریکایی: دو هیات در یک اتاق حضور خواهند داشت
ترامپ پیش از این به‌طور غیرمنتظره اعلام کرده بود که ایران و آمریکا روز شنبه در عمان درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی گفتگوها را آغاز خواهند کرد.
اظهارات ترامپ باعث سردرگمی شده بود، زیرا ایران گفته بود این گفتگوها به‌صورت غیرمستقیم و با میانجیگری عمان انجام خواهد گرفت.
یکی از مقامات آمریکایی آگاه از برنامه‌ریزی‌های گفتگوهای عمان اکنون به خبرگزاری رویترز گفته است که "دو هیئت در یک اتاق حضور خواهند داشت".
بقائی: ایران می‌خواهد در عمان به دیپلماسی یک فرصت واقعی بدهد
در همین حال اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پیامی در شبکه ایکس گفته است که گفت‌وگوهای شنبه در عمان، آزمونی برای سنجش نیت و جدیت آمریکا است.
او در ادامه نوشته است: «ما با حسن نیت و هوشیاری کامل به دیپلماسی یک فرصت واقعی می‌دهیم. آمریکا باید این تصمیم را که علی‌رغم هیاهوهای خصمانه آنها اتخاذ شده است، قدر بداند.»
بقائی با امتناع از پیش‌داوری یا پیش‌گویی در باره مذاکرات عمان، این مذاکرات را محکی برای ارزیابی نیت و جدیت طرف مقابل" و زمینه‌ساز "حرکت‌های بعدی متناسب بآ آن" توصیف کرده است..
اظهارات ترامپ در آستانه نشست عمان
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بار دیگر روز چهارشنبه ۲۰ فروردین (۹ آوریل) در آستانه مذاکرات کشورش با ایران تهدید کرد در صورت شکست این مذاکرات گزینه حمله نظامی به ایران همچنان روی میز است.
ترامپ گفت اگر این مذاکرات به نتیجه نرسند اسرائیل هدایت حمله مشترک علیه ایران را برعهده خواهد گرفت.
تهدید شمخانی به اخراج بازرسان آژانس اتمی
مقامات ایرانی هم تهدیدهای ترامپ را بی‌پاسخ نگذاشتند. علی شمخانی مشاور سیاسی علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی روز پنجشنبه ۲۱ فروردین (۱۰ آوریل) با اشاره به احتمال وقوع حمله نظامی آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران تهدید کرد که ایران در شرایط حمله نظامی می‌تواند بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج و همکاری با آن را قطع کند.
شمخانی در ادامه افزود انتقال مواد غنی‌شده به مکان‌های امن و نامشخص در ایران نیز می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
اظهارات شمخانی در رسانه‌های جهانی انعکاس گسترده‌ای پیدا کرد.
تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به سخنان شمخانی گفت "اخراج بازرسان آژانس اشتباه محاسباتی از سوی ایران خواهد بود" و با صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای این کشور مغایرت دارد.
تبلیغات
صالحی: گفتگوی مستقیم با آمریکا سبب تولد برجام شد
موضع‌گیری مقامات جمهوری اسلامی بویژه مقامات سابق درباره گفتگوی آمریکا و ایران متفاوت بوده است. برخی مقامات سابق به مذاکرات هسته‌ای ایران در عمان امیدوار شدند.
علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت «مسقط دلالت بر محل تولد دارد. ۱۳ سال پیش در زمان خدمتم در وزارت خارجه، در همین شهر گفتگوهای مستقیم پیشابرجامی با ایالات متحده تولد یافت.»
صالحی در ادامه تاکید می‌کند: «در سیاست پیش‌بینی نه ممکن است نه مطلوب، اما ما همواره با دست پر از مسقط بازگشتیم. امید که این شهر پایه‌گذار بهاری دائمی در خاورمیانه شود.»
حسام‌الدین آشنا: لیبی نباشد!
برخلاف اظهارات امیدوارکننده صالحی، موضع‌گیری حسام‌الدین آشنا مدیر سابق مرکز بررسی‌های استراتژیک در دولت حسن روحانی درباره مذاکرات هسته‌ای سبب واکنش قوه قضائیه شد.
دادستانی تهران به دلیل انتشار مطلبی در فضای مجازی علیه این مقام سابق در دولت روحانی اعلام جرم کرده است.
آشنا در یکی از پست‌های خود در شبکه اکس (توییتر سابق) که بعدا حذف شده نوشته است: «لیبی نباشید! توهم رهبری جهان عرب و اسلام را نداشته باشید. همسایگان را علیه خود متحد نکنید. فناوری هسته‌ای وارداتی و کهنه را بزرگنمایی نکنید. لاکربی بازی نکنید. ملتتان را از حق انتخاب و گردش قدرت محروم نکنید. برای بقای خاندان خود ملتتان را بدبخت نکنید. به شرق و غرب اعتماد نکنید.»
همه نگاه‌ها اکنون به نشست عمان معطوف شده است. ایران و آمریکا گفتند دیپلمات‌های دو کشور روز شنبه برای آغاز گفتگو درباره برنامه هسته‌ای ایران به عمان سفر خواهند کرد.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در راس هیاتی به مسقط می‌رود و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران ریاست هیات جمهوری اسلامی را برعهد خواهد داشت.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکت‌های آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتاده‌اند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
