دفاع وزیر خارجه و فرمانده نیروهای مسلح از حمله به احزاب کرد
۱۴۰۱ مهر ۲۴, یکشنبه
در پی حملات اخیر نیروهای سپاه به اقلیم کردستان، وزیر امور خارجه و فرمانده ستاد نیروهای مسلح ایران در اظهاراتی جداگانه از این اقدام حمایت کردند. فرمانده ستاد نیروهای مسلح گفت در صورت لزوم به این "عملیات" ادامه میدهند.
تبلیغات
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شرحی از دیدارش با مشاور امنیت ملی عراق را در اینستاگرامش منتشر کرده است.
امیر عبداللهیان نوشته به قاسم اعرجی دبیر شورای عالی امنیت عراق گفته با توجه به روابط حسنه جمهوری اسلامی با عراق، انتظار ندارد که "خاک اقلیم کردستان عراق محلی برای اقدامات تروریستی و تهدیدی علیه ایران باشد".
جمهوری اسلامی ادعا میکند که گروههای مسلح کرد مخالف در کردستان عراق پایگاه دارند و حملات سپاه به اقلیم کردستان علیه این نیروهاست. این ادعا همواره از سوی دولت اقلیم و نیز گروههای کرد مخالف جمهوری اسلامی تکذیب شده است.
امیر عبداللهیان مسئولیت "برخورد با گروههای تروریستی" را به طور کامل بر عهده اقلیم و دولت عراق دانسته است.
در اثر حملات سپاه پاسداران به اقلیم کردستان تا کنون دهها غیرنظامی کشته شدهاند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در عین حال که گفته "خواهان عراق آباد، آزاد و مستقل" است، تاکید کرده که "تداوم حضور مسلحانه تروریستها در اقلیم کردستان و تحرکات آنان علیه امنیت ایران را تحمل نخواهیم کرد".
امیر عبداللهیان در حالی مدعی حمایت از استقلال عراق است که دخالتهای جمهوری اسلامی در این کشور و حمایتش از گروههای شبه نظامی شیعه به اختلاف و درگیریها در عراق دامن زده و حتی برخی گروههای شیعه که تا کنون متحد جمهوری اسلامی بودهاند مدتی است که راه مخالفت با دخالت ایران در عراق را پیش گرفتهاند.
سرلشگر محمد باقری، فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در گفت و گو با سایت سپاه نیوز ضمن دفاع از حملات نیروهای تحت امرش به خاک اقلیم کردستان گفت: «طی این سالها مدام به اقلیم کردستان عراق تذکر دادیم و گفتیم این رسم همسایگی نیست که ما این همه به ملت عراق خدمت کنیم و بعد شما به اینها اجازه ایجاد مقر نظامی و رسانه میدهید؛ بارها به ما قول دادند که جلوی اقدامات گروهکهای تروریستی را بگیرند، اما عمل نکردند، بنابراین تصمیم بر این شد تا با اینها مقابله کنیم و این براساس منشور ملل متحد و دفاع از خود است.»
به گفته سرلشگر باقری، جمهوری اسلامی از اقلیم کردستان خواسته یا این گروهها را خلع سلاح و یا از اقلیم اخراج کند. به گفته او: «اینکه سه هزار نفر نیروی مسلح پشت دیوار مرز ما مرکز ساخت بمب داشته باشند به هیچ عنوان برای ما قابل تحمل نیست و ما با آنها مقابله میکنیم، لذا این عملیات ادامه خواهد داشت، هر قدر هم که طول بکشد ما این عملیات و بزرگتر از این را ادامه میدهیم.»
فرمانده کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، مدعی شده که اسرائيل افرادی را از میان این گروههای مستقر در کردستان برای انجام عملیات "تروریستی و ضد امنیتی" در داخل خاک ایران انتخاب کرده و به حمله سپاه به پایگاهی در اربیل اشاره کرده که گفته شد مقر اسرائیل بوده است.
باقری همچنین ادعا کرد که در جریان حملات اخیر، نیروهای تحت امرش مراقب بودهاند که "خون از دماغ یک غیرنظامی نیاید". این در حالی است که در حمله سپاه به اربیل که اواخر ماه سپتامبر روی داد یک زن باردار جانش را از دست داد و نوزاد او نیز که زنده به دنیا آمده بود پس از چند ساعت جان باخت.
شبهنظامیان متحد جمهوری اسلامی در منطقه
جمهوری اسلامی ایران با ایجاد گروههای شبهنظامی در منطقه میکوشد، نفوذ سیاسی خود را تثبیت و گسترش دهد. آنچه از ایده صدور انقلاب اسلامی به جا مانده، مداخله فعال در کشورهای منطقه برای حفظ منافع نظام جمهوری است.
عکس: Getty Images/AFP
شورشیان حوثی در یمن
یمن یکی از کشورهای منطقه است که جنگ داخلی در آن ابعاد منطقهای یافته است و کشورهای رقیب یعنی ایران و عربستان سعودی به صورت فعال در آن شرکت دارند. ایران خود را حامی حوثیها میداند که با عنوان "انصارالله" شناخته میشوند.
عکس: picture alliance/dpa/AP/H. Mohammed
حوثیها و حملات موشکی به عربستان
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در اواسط ژوئن ۲۰۲۰ در گزارشی به شورای امنیت خبر داد که موشکهای کروز و تجهیزاتی که در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و فرودگاه بینالمللی ابها عربستان سعودی، و دستکم دو حمله پیش از آن استفاده شده "منشا ایرانی" داشتهاند.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Al-Ansi
تماسهای رسمی حوثیها و مقامات ایران
تحولاتی که درسال ۲۰۱۰ به "بهار عربی" موسوم شد، سبب تغییراتی در آرایش نیروهای سیاسی در بسیاری از کشورهای عربی از جمله یمن شد. پس از تصرف صنعا برخی از مقامهای حوثی به ایران سفر کردند. بسیاری از رهبران حوثی روابط نزدیکی با روحانیون شیعه در ایران دارند. کارشناسان سازمان ملل میگویند که ایران به حوثی سلاح، پول ارسال میکند و کارشناسان نظامی ایران در یمن حضور دارند.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Al-Ansi
جنگ ریشهدار قومی یا جنگ نیابتی در یمن
یمن که در دوران جنگ سرد به یمن جنوبی و یمن شمالی تفسیم شده بود، پس از وحدت نتوانست مشکلات قومی خود را حل کند. در حال حاضر نیز گروههای مختلف یمنی با منافع و اهداف متفاوت روبروی یکدگیر صفآرایی کردهاند. اما عربستان و متحدانش از یکسو و ایران از سوی دیگر، یمن را به کانون یک جنگ نیابتی بدل کردهاند. به گفته سازمان ملل تا کنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر بر اثر جنگ یا پیامدهای پس از جنگ کشته شدهاند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Hyder
گروههای شبهنظامی در عراق
سقوط صدام حسین و ناكارآمدی سیاستمداران عراقی زمینه مناسبی را برای دخالتهای جمهوری اسلامی در این کشور فراهم کرد. برخی از گروههای شیعه عراقی که در زمان جنگ ایران و عراق به ایران آمده بودند، ساختارهای تشکیلاتی خود را حفظ کردند و با کمک جمهوری اسلامی به گروههای سیاسی و شبهنظامی فعال در عراق بدل شدند.
عکس: Reuters/Stringer
همکاری نزدیک با ایران
برخی از گروههای شیعه عراقی پنهان نمیکنند که با جمهوری اسلامی مناسبات نزدیکی دارند و سیاستهای خود را با نظر ایران تنظیم میکنند. ایران از این گروهها به عنوان اهرم فشار بر سیاستمداران عراقی استفاده میکند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی در نزاع خود با آمریکا از این نیروها نیز بهره میگیرد.
عکس: AFP/A. Al-Rubaye
شبهنظامیان شیعه و جنگ علیه داعش
پیروزهای اولیه داعش در عراق و سوریه نشان داد که دولتهای مرکزی در این کشورها عاجز از بسیج عمومی علیه این افراطگرایان هستند. دولت عراق که همچنان به طور عمده از سیاستمداران شیعه تشکیل شده با نادیده گرفتن منافع اقلیت سنی راه برای نارضایتی سنیها در این کشور باز کرد و مناطق شمالی و شرقی عراق به راحتی به دست نیروهای داعش افتاد. در سال ۲۰۱۶ شبهنظامیان شیعه در جنگ علیه داعش نقشی فعال داشتند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Jalil
نزدیکی سپاه قدس و حشدالشعبی
قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس و ابومهدی مهندس از رهبران حشد الشعبی از جمله کسانی بودند که در عملیات "آذرخش کبود" توسط نیروهای آمریکایی در عراق در ژانویه ۲۰۲۰ کشته شدند. مقامات آمریکایی بارها هشدار داده بودند که قاسم سلیمانی به طور مستقیم و غیرمستقیم نقشی اساسی در حمله به نیروهای آمریکایی مستقر درعراق داشته است.
عکس: Fars
شبهنظامیان عراقی تحت فرماندهی سپاه
گروههای شیعه شبهنظامی با انگیزههای متفاوتی در عراق شکل گرفتهاند. این گروهها، از عصائب اهل حق گرفته تا سپاه بدر، بنا به مصلحتها و ضروت در امور مختلفی دخالت میکنند. آمریکا به گروههای شیعه عراقی تحت کنترل ایران عنوان "گروههای ویژه" را داده است. همه این گروهها به درجات معینی در راستای منافع ایران عمل میکنند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. al-Helo
جنگجویان خارجی تحت فرماندهی سپاه
ایران از جنگجویان خارجی در جنگ سوریه استفاده میکند. نیروهای شیعه افغان موسوم به لشکر فاطمیون از داوطلبانی تشکیل شده که برای تثبیت رژیم بشار اسد به سوریه اعزام شدند. ایران از این نیروها به عنوان مدافعان حرم نام میبرد. در مورد شمار لشکر فاطمیون ارقام متفاوتی از ۱۲ تا ۴۰ هزار نفر یاد میشود. اما بنا به گفته یکی از رهبران این لشکر در سال ۲۰۱۸ حدود ۲ هزار از آنان کشته و ۸ هزار نفر زخمی شدهاند.
عکس: Mashreghnews.ir
جنگجویان که به آنان اعتمادی نیست
برخی از نیروهای فاطمیون که به دلایل مختلف به افغانستان بازگشتهاند، بنا به گفته مقامات افغانستان میتوانند سبب بیثباتی در این کشور شوند. بنا به گزارشهای مختلف، افغانها اغلب به دلیل فقر و بیکاری به لشکر فاطمیون پیوستهاند. برخیها از آنها در ایران زندگی میکنند، اما هزاران نفر از آنان به افغانستان بازگشتهاند.
عکس: Tasnim
زینبیون، جنگجویان شیعه پاکستانی
در صفوف جنگجویان خارجی در سوریه اتباع پاکستانی نیز تحت لشکر زینبیون حضور دارند. گرچه این گروه در آغاز وظیفه اصلی خود را دفاع از "حرم زینب" دختر امام اول شیعیان میدانست، اما در بسیاری از جبهه سوریه در صف مقدم علیه مخالفان اسد وارد جنگ شده است.
عکس: AFP/Getty Images
زینبیون، آوارگان افغان در پاکستان
به گفته سایتهای وابسته به سپاه پاسداران، بخش اعظم لشکر زینبیون (برخی آن را تیپ زینبیون مینامند) از آوارگان افغان هستند که در پاکستان زندگی میکنند. این افغانها شامل شیعیان هزاره میشوند که در شرایط بسیار بدی درپاکستان روزگار میگذرانند.
عکس: G. Kakar
محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در حلب
مقامات ایرانی مدعیاند که نیروهای نظامی این کشور تنها به عنوان مستشاران نظامی در سوریه عمل میکنند و نقشی مستقیم در عملیات جنگی ندارند. اما تا کنون دهها نفر از فرماندهان سپاه در نبردهای سوریه کشته شدهاند. اسرائیل نیز تا کنون صدها بار مواضع نیروهای ایرانی و متحدانش را در سوریه هدف قرار داده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/Syrian Central Military Media
حزبالله لبنان، متحد استراتژیک سپاه
جمهوری اسلامی ایران در نحوه همکاری و اعتماد به گروههای خارجی به گونههای مختلف عمل میکند. شکلگیری حزب الله لبنان از آغاز توسط نیروهای ایرانی صورت گرفت. ایران از طریق این گروه شیعه در جنوب لبنان، رویارویی غیرمستقیم با اسرائیل دارد.
عکس: Getty Images/AFPM. Zayyat
حزبالله و عمق استراتژیک جمهوری اسلامی
مقامات مختلف جمهوری اسلامی بارها اعلام کردهاند که عمق استراتژیک ایران در غرب تا دریای مدیترانه است. سیاست "نابودی اسرائیل" از یک سو و بلندپروازیهای ایدئولوژیک جمهوری اسلامی از سوی دیگر توجیهای برای حضور ایران در لبنان تلقی میشود.
عکس: picture-alliance/AA
حزبالله در سوریه
بر خلاف گروههای فلسطینی مورد حمایت ایران که تنها در غزه و کرانه باختری فعال هستند، حزبالله نه تنها در لبنان سیاستی منطبق با خواستهای جمهوری اسلامی را نمایندگی میکند، بلکه یکی از بازوهای نظامی ایران در منطقه به حساب میآید. هزاران نفر از نیروهای حزبالله تا کنون در جنگ سوریه شرکت داشتهاند. به گفته محافل غربی کارشناسان نظامی حزبالله در یمن نیز در کنار ایران حوثیها را آموزش میدهند.