نظام آموزش عالی در آلمان چند سالی است که از کارشناسی ‌ارشد پیوسته (Magister / Diplom) به دو مقطع مجزای کارشناسی (Bachelor) و کارشناسی ‌ارشد ناپیوسته (Master) تقسیم شده است. اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار آلمان در مورد وضعیت دانش‌آموختگان نظام آموزشی جدید در این کشور نشان می‌دهد که از هر ۵ نفر فارغ‌التحصیل از مراکز آموزش عالی، یک نفر دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی است.

تعداد فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی از دانشگاه‌های آلمان در سال گذشته میلادی (۲۰۰۹)، در مجموع ۷۲ هزار نفر بوده است. بنا به اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار آلمان، دو سال قبل از هر ۱۲ دانشجو، یک نفر در مقطع جدید کارشناسی در این کشور مشغول به تحصیل بوده است که این رقم از رشد تعداد دانش‌آموختگان نظام آموزشی جدید در آلمان نشان دارد. همچنین از زمان وحدت مجدد آلمان‌، اولین بار است که در دانشگاه‌های این کشور با این تعداد از فارغ‌التحصیلان روبرو هستیم. در سال ۲۰۰۹ میلادی تعداد دانش‌آموختگان دانشگاه‌های آلمان در مجموع به ۳۳۹ هزار نفر رسید. این میزان در ۲۰ سال گذشته سابقه نداشته است.

ترجیح دانشجویان به ادامه تحصیل در دوره‌های تکمیلی

اما افزایش فارغ‌التحصیلان از دانشگاه‌های آلمان و به ویژه فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی به معنای افزایش تعداد متقاضیان ورود به بازار کار در این کشور نیست. دلیل آن هم این است که بسیاری از دانش‌آموختگان، ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد و همچنین در سایر مقاطع تحصیلات تکمیلی را ترجیح می‌دهند. مرکز آمار آلمان دلیل افزایش تعداد دانش‌آموختگان دانشگاه‌های این کشور را با اصلاحات ناشی از توافق بولونیا (Bologna-Reform) مرتبط می‌داند و بر این نظر است که بسیاری از فارغ‌التحصیلانی که پس از مقطع کارشناسی ادامه تحصیل داده‌ و در مقطع ارشد نیز تحصیل کرده‌اند، در دو نوبت نام آنها به عنوان فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های آلمان در آمار مربوط به دانش‌آموختگان ثبت شده است.

از آنجا که هنوز هم دانشجویان نظام آموزشی پیشین در آلمان (کارشناسی‌ارشد ناپیوسته) در دانشگاه‌های آلمان حضور دارند، تعداد دانش‌آموختگان این مقطع کماکان از مقاطع دیگر بیشتر است. به طور نمونه در سال گذشته این تعداد به ۱۰۶ هزار نفر رسید. همچنین در سال ۲۰۰۹ میلادی، ۳۶ هزار نفر از دوره‌های تربیت معلم فارغ‌التحصیل شدند و ۲۵ هزار نفر نیز رساله‌ی دکترای خود را در دانشگاه‌های آلمان با موفقیت به پایان رسانده‌اند. ۲۱ هزار نفر نیز در دوره‌ی کارشناسی‌ارشد ناپیوسته (Master) و ۴۷۰۰ نفر نیز از مراکز هنری در آلمان در سال گذشته میلادی فارغ‌التحصیل شده‌اند.

مقطع جدید آموزشی در آلمان ظاهرا میان دانشجویان دختر طرفداران بیشتری دارد. در سال گذشته میلادی از ۳۷ هزار دانش‌آموخته‌ی مدارس آموزش عالی در آلمان، حدود ۳۰ هزار دانشجوی دختر فارغ‌التحصیل شده‌اند. اما بیشترین تعداد فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی نیز در رشته‌های علوم اجتماعی و همچنین حقوق تحصیل کرده‌اند که خود نشان از محبوبیت این شاخه‌های تحصیلی در بین داوطلبان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان دارد.

KB/AA