زندان بگرام در افغانستان

رئیس جمهوری آمریکا باراک اوباما در مورد وضعیت ۶۰۰ زندانی در بگرام افغانستان همچنان سیاست دولت جورج دبلیو بوش را دنبال می‌کند. یک سخنگوی وزارت دادگستری آمریکا گفت که زندانیان زندان بگرام همچون گذشته نمی‌توانند به دادگاه ایالات متحده‌ی آمریکا شکایت ببرند.

یک قاضی آمریکایی تا تاریخ ۲۰ فوریه به دولت آمریکا فرصت داده بود، نظر خود را در مورد شکایت یکی از چهار زندانی شاکی زندان بگرام اعلام کند. وکیل مدافع این چهار نفر از این رویکرد دولت آمریکا اظهار تأسف کرد. وی ابراز امیدواری کرد که دولت اوباما در این زمینه تجدید نظر کند. این چهار نفر مدت شش سال است در زندان بگرام در شمال کابل بسر می‌برند.

دولت بوش در ماه ژانویه اعلام کرده بود که زندانیان بگرام افغانستان موقعیت دیگری غیر از زندانیان گوانتانامو را دارند و در صورت آزادی یک تهدید امنیتی خواهند بود.

در شرایط کنونی سرنوشت زندانیان بگرام همچنان در ابهام است. دولت اوباما در پایان ماه ژانویه گفته بود که سیاست آمریکا درباره‌ی زندانیان را به‌طور کلی مورد بازبینی قرار خواهد داد. ولی نتایج این بازبینی حدود شش ماه دیگر اعلام خواهند شد.

آمریکا باید تصمیم بگیرد که مجتمع ندامتگاه بگرام که در دست ساختمان است به اتمام برسد یا خیر. هم‌اکنون در بگرام شمار زندانیان دو برابر زندان گوانتانامو است.

"ندامتگاه مرکزی بغداد" (ابوغریب)

در زمان رژیم صدام حسین زندان ابوغریب در بغداد در ذهن مردم عراق فقط اعدام و شکنجه را تداعی می‌کرد. پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، این زندان محل آزار و تحقیر زندانیان توسط نظامیان آمریکایی بود.

حال فصل تازه‌ای در تاریخچه‌ی این زندان گشوده می‌شود. این زندان اکنون بازسازی و ترمیم شده و به "ندامتگاه مرکزی بغداد" تغییرنام یافته است. این ندامتگاه می‌تواند ۱۵ هزار زندانی را در خود جای دهد.

با پایان بازسازی این ندامتگاه، نخست ۴۰۰ زندانی به مکان جدید انتقال یافتند و ۳ هزار نفر دیگر نیز به‌تدریج در آن اسکان داده خواهند شد. مقامات عراق در قبال نگرانی‌ها و اعتراض‌های شدید مدافعان حقوق بشر در زمینه‌ی اعمال آزار و شکنجه و شرایط غیرانسانی، وعده‌ی رسیدگی به این امر را داده‌اند.

در پی بدرفتاری نظامیان آمریکایی با زندانیان در سال ۲۰۰۴، ارتش آمریکا در سال ۲۰۰۶ این زندان را تعطیل و آن را به دولت عراق واگذار کرد.

زندان گوانتانامو در کوبا

بر اساس یک گزارش وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، با زندانیان گوانتانامو طبق کنوانسیون ژنو رفتار می‌شود. باراک اوباما به پنتاگون مأموریت داده بود، گزارشی در این زمینه تهیه کند. ولی سازمان‌های حقوق بشر نسبت به این گزارش به شدت اعتراض کرده‌اند.

نمایندگان دولت آمریکا در این گزارش می‌نویسند که در این زندان رفتار با زندانیان کاملا انسانی است. دریادار پاتریک والش که مأمور تهیه‌ی گزارشی از وضعیت زندان گوانتانامو بوده است، به این نتیجه رسیده که در زندانی که مظنونان به ترور در آن به‌سر می‌برند، طبق ماده‌ی ۳ کنوانسیون ژنو با این افراد رفتار می‌شود.

از نظر فعالان حقوق بشر و حقوق شهروندی، در زندانی که هفت سال تمام نقض حقوق بشر در آن صورت می‌گرفته است، نمی‌تواند در طول ۱۷ روز، از زمان دریافت مأموریت برای تهیه‌ی گزارش تا پایان این گزارش، تمام نارسایی‌ها برطرف شده باشند. از نظر این فعالان حقوق بشر، این گزارش مضحکه‌‌ای بیش نیست و مفاد آن خلاف هر منطقی است.

سازمان عفو بین‌الملل نیز به دقت و درستی این گزارش ابراز تردید کرد. این سازمان حقوق بشر در انتقاد از دولت آمریکا اعلام داشت که دروازه‌های این زندان همچنان بر روی سازمان‌های حقوق بشر بسته است.

قرار است اریک هولدر، وزیر دادگستری آمریکا طی روز‌های آینده از این زندان بازدید به‌عمل آورد. وی روز جمعه‌ی گذشته دادستان پیشین "ماتیو اولسن" را به ریاست نهادی منصوب کرد که وظیفه دارد تعطیلی گوانتانامو را تدارک ببیند.