وعده‌های جدید جهانگیری برای احیای دریاچه ارومیه
۱۳۹۷ فروردین ۱۲, یکشنبه
اسحاق جهانگیری در جریان بازدید از دریاچه ارومیه به مردم منطقه اطمینان داد که در مورد وضعیت این دریاچه کمترین دغدغه‌ای نداشته باشند زیرا به گفته او ایران در هیچ شرایطی نمی‌تواند نسبت به این مسئله بی‌تفاوت باشد.
معاون اول رئیس جمهور که در آغاز کار دولت یازدهم ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را بر عهده گرفت روز یکشنبه، ۱۲ فروردین ۹۷ در جمع خبرنگاران گفت: «البته مسیر کار دشوار و سخت بوده که مردم باید به دولت کمک کرده و در اجرای طرح‌ها همراه دولت باشند تا دریاچه ارومیه در حد قابل قبول احیا شود.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
یکی از موانع اصلی پیشبرد برنامه‌های دولت برای تثبیت و احیای دریاچه ارومیه کمبود بودجه است. جهانگیری می‌گوید سال گذشته تنها ۴۵ درصد اعتبارهای پیش‌بینی شده برای دریاچه ارومیه اختصاص یافته است.
گرچه این سخنان پرده از تنگناهای مالی دولت برای احیای دریاچه ارومیه بر می‌دارد، برخی از مسئولان دولتی اعتراف می‌کنند که میزان بودجه اختصاص یافته به این کار در سال‌های گذشته بسیار کمتر از آن رقمی بوده که تصویب شده است.
بودجه‌ای که تامین نشد
مطابق برآوردها برای پیشبرد پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه به سالانه دست‌کم ۲ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است. مسعود تجریشی مدیرکل برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه چندی پیش گفته بود در سال ۹۵ تنها ده درصد این بودجه اختصاص یافته است.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آذرماه سال پیش گفته است: «دولت در ماه گذشته ۲۰۰ میلیارد تومان به ستاد احیای دریاچه ارومیه پرداخت کرد اما بودجه‌ای که باید به ستاد پرداخت شود، حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان است.»
کلانتری می‌گوید با توجه به ناتوانی دولت در تامین بودجه موردنیاز احیای دریاچه ارومیه، تنها راه گرفتن وام از کشورهای خارجی است.
بیشتر بخوانید: "فقط ۱۰ درصد از دریاچه ارومیه باقی مانده"
به گزارش خبرگزاری ایسنا معاون اول رئیس جمهور در جریان بازدید از آذربایجان شرقی گفته است: «احیای دریاچه ارومیه حتما انجام می‌گیرد و این موضوع نمی‌تواند از دستور دولت‌های ایران حذف و یا کنار گذاشته شود، حتی در صورت لزوم میلیاردها دلار اعتبار خارجی برای انتقال آب از خارج کشور اختصاص می‌دهیم.»
شماری از کارشناسان طرح‌هایی چون واردات یا انتقال بین‌حوزه‌ای آب را غیرواقع‌بینانه ارزیابی می‌کنند که جهانگیری هم به آن اشاره کرد. افزون بر این دولت حسن روحانی تاکنون در جذب سرمایه‌گذاری میلیاردی خارجی توفیق زیادی نداشته است.
هزینه و پیامدهای خشکی کامل دریاچه ارومیه
کلانتری پائیز سال ۹۵ هشدار داده بود: «هر دولتی که بر سر کار بیاید مجبور است دریاچه را احیا کند زیرا هزینه احیا حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار است اما هزینه خشک شدن دریاچه بیش از هزار میلیارد دلار است زیرا جابجایی شهرهایی مانند ارومیه و تبریز با این مبلغ امکان‌پذیر نیست.»
در حال حاضر نزدیک به ۹۰ درصد مساحت دریاچه ارومیه خشک شده و برخی کارشناسان معتقدند برنامه‌های دولت در پنج سال گذشته در بهترین حالت روند خشکی کامل این دریاچه را اندکی کند کرده اما هنوز به تثبیت و احیای آن نرسیده است.
بیشتر بخوانید: کلانتری: نجات دریاچه ارومیه تنها با استقراض خارجی ممکن است
در کنار عوامل طبیعی مانند تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی، سوءمدیریت و سیاست‌های نادرست دولت‌های گذشته نقش مهمی در خشکی دریاچه ارومیه دارند.
آب این دریاچه از بیش از ده رودخانه بزرگ و کوچک از جمله زرینه رود، تلخه‌رود، سیمینه‌رود و بسیاری رودهای دیگر تامین می‌شود که از کوه‌های پیرامون دریاچه مانند سبلان و سهند سرچشمه می‌گیرند.
سدسازی بی‌رویه در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، بی‌توجهی به حقابه دریاچه، برداشت بیش از حد مجاز از منابع آبی حوزه این دریاچه و توسعه نامناسب بخش کشاورزی با محصولاتی که مصرف آب زیاد دارند، از عوامل اصلی وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه محسوب می‌شوند.
اعتراف به عقب بودن از برنامه‌ها
به گفته معاون اول رئیس جمهور بستن چاه‌های غیرمجاز، افزایش بهره‌وری در بخش‌های کشاورزی و صنعت، لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، و انتقال بخشی از آب رودخانه‌هایی که جلوی آن‌ها سد احداث شده برنامه‌هایی هستند که برای احیای دریاچه ارومیه در دستور کار قرار دارند. او اذعان می‌كند که "نسبت به برنامه پیش‌بینی شده کمی عقب هستیم".
یکی دیگر از طرح‌هایی که در دولت تصویب شده اما به دلیل محدودیت منابع هنوز به اجرا درنیامده انتقال پسماند تصفیه شده‌ی شهرهای اطراف به دریاچه ارومیه است. جهانگیری ابراز امیدواری کرد با اجرای این طرح از دو شهر ارومیه و تبریز سالانه ۱۷۲ میلیون متر مکعب آب به دریاچه سرازیر شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست سال گذشته گفته بود برای احیای دریاچه ارومیه باید سالیانه بیش از ۳ میلیارد متر مکعب آب وارد آن شود.
بیشتر بخوانید:افق روشن احیای دریاچه ارومیه با اما و اگر
در روزهای گذشته تصویرها و فیلم‌هایی در شبکه مجازی منتشر شد که از وزش باد شدید و انتشار نمک در مناطق اطراف دریاچه ارومیه حکایت می‌کند. چنین تصویرهایی در ماه‌های قبل هم در اینترنت منتشر شده است.
برآورد می‌شود در صورت خشکی کامل دریاچه ارومیه میلیون‌ها نفر از ساکنان اطراف آن مجبور به مهاجرت شوند. در آن صورت زندگی و سلامت شهروندان در بسیاری از شهرهای منطقه به طور جدی به خطر خواهد افتاد.