وعده احمدی‌نژاد به نوزادان، از رویا تا واقعیت
۱۳۸۹ فروردین ۱۹, پنجشنبه
رئیس‌جمهوری اسلامی، هنگام دادن وعده سرمایه‌گذاری برای نوزادان، توضیح نداد که آیا پرداخت‌های حساب آتیه در بودجه سال ۱۳۸۹ منظور شده است یا نه.
برپایه آمارهای رسمی، میانگین ضریب رشد جمعیت ایران اکنون سالانه ۶۱ / ۱ درصد است. یعنی هر سال بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر به جمعیت ایران افزوده می‌شود.
اگر وعده احمدی‌نژاد تحقق یابد، دولت باید تنها در سال ۱۳۸۹ دست‌کم یک هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان (یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار) به حساب‌های پس اندازی واریز کند که برای نوزادان این سال گشوده می‌شود.
سرمایه‌ای بی قدرت خرید
احمدی‌نژاد گفته است: «خانواده‌‌ها، تا زمانی که فرزند آن‌ها به ۱۸ سالگی نرسیده است، حق برداشت از این حساب را ندارند. دولت هر سال ۱۰۰ هزار تومان دیگر به این حساب پرداخت می‌کند و سود سرمایه نیز بر آن اضافه می‌شود تا نوزادان، هنگامی که به ۱۸ سالگی می‌رسند سرمایه‌ای در اختیار داشته باشند.»
براساس جدولی که سایت بانک مرکزی در پائیز سال ۱۳۸۸ انتشار داد، نرخ بهره بانکی سپرده‌های سرمایه‌گذاری درازمدت سالانه ۱۲ درصد بود. یک کارشناس بانکی پس از محاسبات دقیق می‌گوید که اگر میانگین نرخ بانکی در ۱۸ سال آینده ۱۰ درصد باشد، در صورت تحقق واقعی وعده احمدی‌نژاد، یک ایرانی ۱۸ ساله در سال ۱۴۰۷ خورشیدی، دارای حدود ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پس‌انداز خواهد بود.
صندوق بین‌المللی پول، میزان تورم را برای سال‌جاری در ایران ۳۲ درصد پیش‌بینی کرده است. اما حتی اگر میانگین نرخ تورم را، برای سال‌های آینده ۱۵ درصد در نظر بگیریم، قدرت خرید ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان، در ۱۸ سال آینده، بسیار ناچیز خواهد بود و هیچ دردی را از یک جوان ۱۸ ساله درمان نمی‌کند.
ریخت‌وپاش‌منابع ملی
با توجه به این محاسبات، کارشناسان اقتصادی، معتقدند تحقق احتمالی وعده احمدی‌نژاد نتیجه‌ای جز اتلاف منابع مالی نخواهد داشت. آن‌ها علاوه بر این، در اساس تردید دارند که با توجه به بحران مالی شدید فعلی، دولت بتواند به وعده رئیس خود، حتی در سال نخست عمل کند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و فراورده‌های پتروشیمی ایران، روز سه‌شنبه (۶ آوریل) اعلام کرد که چین میزان خرید نفت خود را از ایران ۵۰ درصد کاهش داده، ژاپن، خرید نفت را کم کرده و شرکت هندی ریلاینس هم معاملات نفتی خود با ایران را کاملا قطع کرده است.
برپایه اظهارات همین مقام، فروش نفت ایران به چین روزانه ۲۰۰ هزار بشکه و به هند روزانه ۹۰ هزار بشکه کاهش یافته است. افراد نزدیک به شرکت نفت می‌گویند که ایران در حال حاضر روزانه دست کم ۴۰۰ هزار بشکه نفت کمتر از سال قبل می‌فروشد. به این ترتیب، با توجه به قیمت فعلی نفت اوپک، درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۰۹ دست کم ۱۱ میلیارد دلار کمتر خواهد شد.
مشکل بنزین و بدهی‌های دولت
اما مشکل به اینجا ختم نمی‌شود. روز چهارشنبه (۷ آوریل) اعلام شد که کنسرن روسی لوک‌اویل هم به شل و دو کنسرن مستقل دیگر پیوسته و دیگر بنزین به ایران نخواهد فروخت. احتمال قطع همکاری سایر شرکت‌های خارجی تامین‌کننده بنزین مورد نیاز جمهوری اسلامی نیز، هر روز بیشتر می‌شود. در نتیجه، دولت ایران ممکن است مجبور شود برای تامین بنزین از بازار سیاه، بهای سنگین‌تری را بپردازد.
دولت دهم، در حال حاضر نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار به بانک مرکزی و سایر بانک‌های کشور بدهکار است که باید تا پاییز امسال بازپرداخت شود. احمدی‌نژاد، به خاطر جلب حمایت روحانیون، در طرح بودجه امسال ۲۸ درصد بر بودجه نهادهای مذهبی افزوده و آن را از ۷۰۹ میلیارد ریال به بیش از ۹۰۹ میلیارد ریال رسانده است.
کارهای پوپولیستی بدون کارشناسی
کارشناسان اقتصادی، اقدامات کارشناسی نشده احمدی‌نژاد را به کارهای جنجالی و پوپولیستی هوگو چاوز در ونزوئلا تشبیه می‌کنند. منتقدان چاوز می‌گویند که او پول نفت را به جای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی پایدار، به مصرف برنامه‌های جنجالی برای جلب رای توده‌های ناآگاه می‌رساند.
اما اخیرا روسای جمهور ایران و ونزوئلا در زمینه اقدامات مردم‌پسندانه همتای دیگری هم یافته‌اند: چندی پیش، رمضان قدیرف رئیس‌جمهوری چچن از مردم کشور خود خواست که اگر فرزندانشان در روز تولد پیامبر اسلام متولد شدند، نام "محمد" را بر آن‌ها بگذارند. وی گفت که به هریک از والدین این نوزادان، ۵۰ هزار روبل (برابر با ۱۴۰۰ دلار) هدیه خواهد داد.
جمهوری چچن، در نتیجه چندین سال جنگ جدائی‌‌طلبان با روسیه، با خاک یکسان شده است. ناظران سیاسی معتقدند که رئیس‌جمهور این کشور، به جای آن که در فکر بازسازی سرزمین کوچک خود باشد، به اقداماتی چون ممنوعیت مشروبات الکلی و وادار کردن زنان کارمند به رعایت حجاب اسلامی روی آورده است.
دولت روسیه مدعی است که جمهوری اسلامی ایران بنیادگرایان مذهبی چچن و سایر جمهوری‌های آسیای مرکزی را تقویت می‌کند.
جواد طالعی
تحریریه: بهمن مهرداد