وعده اسلامی شدن دانشگاه‌ها در سال ۹۰
۱۳۹۰ فروردین ۱۷, چهارشنبه
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ایران می‌گوید: «یکی از برنامه‌های وزارت علوم، اسلامی کردن و نزدیک کردن دانشگاه‌ها از نظر شکل و محتوا به آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی است.»
نورالله حیدری در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا تصریح کرد: «طبق اظهارات کامران دانشجو این وزارتخانه مصمم است که در سال جاری دانشگاه‌ها را از لحاظ شکل و محتوا به آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی و بطور کلی اسلامی کردن دانشگاه‌ها نزدیک کند.»
وی افزود: «بدین صورت که از نظر شکلی در مورد مراودات، نوع پوشش و تعاملات بین دانشجویان و از لحاظ محتوایی نیز رابطه با درس، کتب و نوع تدریس و بومی کردن دانش اسلامی و به نوعی استقلال علمی تجدیدنظری صورت گیرد.»
به نظر منتقدان، این اظهارات مبنای علمی ندارد و کمکی به سطح علمی دانشگاه‌های ایران نخواهد کرد. برخی این نگرانی را ابراز می‌کنند که دور جدید از جداسازی‌های جنسیتی آغاز گردد.
چندی پیش شورای گسترش آموزش عالی، طرح راه‌اندازی دو دانشگاه دخترانه در تهران را تصویب کرد. طبق این طرح، دانشگاه‌های رفاه و ابرار، مخصوص خانم‌ها در گروه‌های علوم انسانی، علوم فنی و مهندسی تاسیس خواهند شد.
کابوس انقلاب فرهنگی دوم
در چند سال اخیر به دلایل مختلف تعدادی از دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها از ادامه تدریس باز مانده‌اند. منتقدان حکومت ایران می‌گویند دولت محمود احمدی‌نژاد در پی انجام «انقلاب فرهنگی دوم» است.
اسلامی کردن دانشگاه‌ها از سال‌های اولیه انقلاب اسلامی در ایران مورد توجه حکومت بوده است. سال ۱۳۵۹با انجام «انقلاب فرهنگی» طرح اسلامی کردن دانشگاه‌های پیگیری شد. هدف از این طرح پاکسازی استادان و دانشجویانی که از دید حکومت، «غرب‌زده و لیبرال» به‌شمار می‌رفتند، عنوان شد.
این اقدامات به عنوان بخشی از برنامهٔ حکومت برای مبارزه با فرهنگ غرب در ایران محسوب می‌شد. در این زمان محتوای کتاب‌های درسی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد بازبینی قرارگرفت. همچنین از نظر ظاهری نیز دانشجویان دانشگاه‌های مقید به رعایت برخی مقررات سخت‌گیرانه شدند.
در طول سه دهه پس از انقلاب بحث اسلامی کردن دانشگاه‌های در دوره‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت. با انتخاب محمود احمدی‌نژاد به ریاست دولت نهم در سال ۱۳۸۴ دولت وی رویکردی سخت‌گیرانه‌ای را در قبال دانشگاه‌های و دانشجویان در پیش گرفت.
مسوولان دولتی از پاکسازی دانشگاه‌ها از اساتید لیبرال خبر دادند. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نیز، ریشه مشکلات را در محتوای علوم انسانی که در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود دانست.
این سخنان پس از آن ابراز شد که بسیاری از دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها در جریان اعتراضات پس از انتخابات جنجالی سال ۸۸ حضور فعالی داشتند. رهبر ایران علوم انسانی را یکی از ابزارهای غرب برای تهاجم به انقلاب اسلامی قلمداد کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای مدعی شد: «مبنای علوم انسانی غرب که در دانشگاه‌های کشور به صورت ترجمه‌ای تدریس می‌شود، جهان بینی مادی و متعارض با مبانی قرآنی و دینی است، در حالی که پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد.»
به مدت کوتاهی پس ازاین اظهارات، وزارت علوم اعلام کرد پذیرش دانشجو در ۱۲ رشته علوم انسانی و هنر متوقف شده است.
بر این اساس رشته‌هایی چون علوم اجتماعی، علوم سیاسی، حقوق و روان‌شناسی از جمله گروه‌های درسی هستند که پذیرش دانشجو در آن‌ها متوقف شد. مسوولان این وزارتخانه اعلام کردند که این توقف برای بازنگری متون درسی این رشته‌ها صورت گرفته است.
به باور کار‌شناسان تجربه سه دهه اخیر نشان داده است که دانشگاه در مقابل فشارهای حکومت مقاومت کرده است. گرچه در این میان هزینه زیادی به دانشجویان و اساتید منتقد وارد شده است.
هزینه‌ای که بخشی از آن متوجه منافع ملی ایران است. افزایش مهاجرات نخبگان علمی که به «فرار مغز‌ها» تعبیر می‌شود را می‌توان یکی از نتایج فشار به دانشگاه‌ها و دانشگاهیان در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی دانست.
MI/FW