«استخدام خیاط در ترکیه، برای کار در چین با ما تماس بگیرید، کار در استانبول بدون هیچ هزینه‌ای، محیط ایرانی در خارج ایران، هزینه‌های ضروری زندگی شما برعهده ماست، نگران یادگیری زبان نباشید، درآمد ماهانه حداقل ٣برابر درآمد فعلی‌تان».

این جملات نمونه‌هایی از متن آگهی‌هایی هستند که این روزها بر دیوارهای خیابان جمهوری تهران، مرکز تولیدکنندگان پوشاک، به چشم می‌خورند. خبرنگار روزنامه شهروند، رد این آگهی‌ها را گرفته و بدانجا رسیده که این آگهی‌ها توسط خود تولیدکنندگان پخش شده‌اند.

یکی از تولیدکنندگان پوشاک در این باره به شهروند گفته: «افزایش سرسام‌آور هزینه تولید در ایران باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان داخلی به فکر مهاجرت و کار در سایر کشورها بیفتند. کشور مقصد این تولیدکنندگان به صورت عمده ترکیه و چین است. تولیدکنندگان ایرانی پس از مهاجرت می‌توانند با استفاده از امکانات کشورهای میزبان، هزینه تولید خود را تا یک‌دهم هزینه تولید در ایران کاهش دهند به علاوه این‌که کیفیت کارهایشان را به‌طور چشمگیری بالا ببرند و بازار بهتری جذب کنند».

این تولیدکننده وجود پارچه‌های مرغوب و باکیفیت در ترکیه، پایین بودن حق بیمه کارگران و بالاتر بودن کیفیت امکانات کارگاهی را یکی از علل پایین آمدن هزینه تولید پوشاک در آنجا عنوان کرده و اظهار داشته که مجموعه این موارد باعث می‌شود سود خالص تولیدکنندگان در ترکیه ۱۰ برابر ایران باشد.

چین؛ بهتر از ترکیه

علیرضا عابد، تولیدکننده پوشاکی که با روزنامه شهروند صحبت کرده، شرایط کار در چین را حتی از ترکیه هم بهتر می‌داند و می‌گوید هزینه تولید پوشاک در چین ۸۰ درصد کمتر از ترکیه و یک بیستم ایران است.

وی البته تصریح می‌کند که کیفیت پوشاک تولیدی در ترکیه قابل مقایسه با چین نیست چرا که ترک‌ها با هدف حضور در بازارهای اروپایی پوشاک تولید می‌کنند اما کسانی که قصد سود کوتاه مدت دارند، بیشتر چین را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند.

این تولید کننده اظهار داشته که بیشتر تولیدکنندگان ایرانی مهاجر در حال حاضر پوشاک تولیدی خود را به ایران صادر می‌کنند. ضمن این‌که با استفاده از بازار ترکیه، مشتریان عرب و آفریقایی زیادی نیز دست و پا کرده‌اند.

سیاست ترکیه: حمایت از برندهای پوشاک

یک تولیدکننده دیگر پوشاک در خوزستان به گزارشگر شهروند گفته: «دولت ترکیه با شعار "برندهای پوشاک؛ تقویت‌کنندگان صنعت نساجی" به تولیدکنندگان پوشاک تسهیلات قابل توجهی ارائه می‌دهد به‌عنوان مثال هر برند جهانی پوشاک در ترکیه می‌تواند تا ۵۰۰‌ میلیون دلار تسهیلات کار از بانک‌های ترکیه دریافت کند اما در ایران نه‌تنها برندها وارد‌کننده پوشاک شده‌اند و تنها فعالیت تولیدی‌شان دوخت مارک‌شان روی پوشاک وارداتی است بلکه تولیدکنندگان کوچک نیز به دلیل سیل قاچاق پوشاک، کسب‌وکار را یا به‌طور کل تعطیل کرده‌اند یا حداکثر با ٢٠‌ درصد ظرفیت تولیدی خود کار می‌کنند».

بر اساس آخرین آمار گمرک ایران، آلمان، ترکیه و چین سه مبدا اصلی واردات پوشاک به ایران هستند. پوشاک از اقلامی محسوب می‌شود که بالاترین حجم قاچاق به ایران را دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس سال قبل در گزارشی درباره واردات پوشاک اعلام کرده بود که طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ قاچاق پوشاک به داخل ایران رشد ۵۰۰ درصدی داشته است.