ولنتاین و قلبهای سوزان
۱۳۸۷ بهمن ۲۶, شنبههرچند تاریخچهی روز ولنتاین یا "روز عشاق" در اروپا به قرنها پیش باز میگردد، اما این روز در ایران قدمت زیادی ندارد. درواقع تنها چند سالی است که از اواسط بهمن ماه ویترین بیشتر مغازهها به رنگ قرمز در میآیند و قلبهای آتشین کوچک و بزرگی هستند که از در و دیوار فروشگاهها آویزان میشوند. البته این تصویر بیشتر در مراکز تجاری و مغازههای پایتخت به چشم میخورند و تب و تاب سوزان روز عشاق هنوز آنچنان به شهرهای کوچکتر سرایت نکرده است.
هدیههای روز ولنتاین همه از یک ردیف هستند، قلبهای قرمز که اصولا باید حکایت از قلب سوزان عاشق داشته باشند، لوازم تزئینی و عروسکهای پشمالوی کوچک یا شکلاتهایی در بستهبندیهای رنگی و مختلف. اما اگر چند روز مانده به ولنتاین سری به مغازهها بزنید، بیشتر از همه دختران خریدار را میبینید تا پسران. البته نمیتوان گفت که پسران مشتریان ولنتاین به حساب نمیآیند، اما با این حال تعداد دخترانی را که با سر و صدا در جستجوی یک عروسک «بانمک و ناز» هستند بیشتر از پسرانی است که تنها به دنبال هدیهای آمدهاند و انگار مایلند تا هر چه زودتر خلاص شوند. در چند سال اخیر هم، فرستادن پیامکهای ویژهی ولنتاین بسیار رایج شده و از محبوبیت فراوانی برخوردار است.
درصد بالایی از جوانان ایرانیاهل ولنتاین، چیزی دربارهی پیشینهی این روز نمیدانند و تنها از آن به عنوان روزی یاد میکنند که در کشورهای دیگر به عنوان روز عشاق شناخته میشود. مثلا در فيليپين راس ساعت ۱۲ نيمه شب، هزاران زوج با بوسيدن يکديگر، به پيشواز روز عشاق مى روند یا در کشور ژاپن زنان به همسران و همكاران مرد خود شكلاتهای معمولی هديه مىدهند و يك ماه بعد، از آنها شكلاتهايى سفيد پس مىگيرند. در فنلاند هم اين روز را به عنوان روز دوستىها جشن مىگيرند که عاشقان با ارسال كارت به كسى كه دوستش دارند، مراتب علاقهى خود را به او اظهار میکنند.
ولنتاین در پیچ و خم انتقاد
سابقهی روز ولنتاین به زمان کلاودیوس دوم، امپراتور روم بازمیگردد. گفته میشود که او ازدواج را ممنوع اعلام کرده بود تا اینکه مردهای جوان بتوانند به ارتش بپوندند و وابستگی خانوادگی نداشته باشند. اما در همین زمان کشیش مسیحی جوانی بنام «والنتینوس» بطور پنهانی عشاق را به عقد یکدیگر در میآورد و از باغ خانهاش گلهايى را به آنها هديه میداد. كلاديوس دوم از اين ماجرا آگاه شد و دستور داد تا در روز چهاردهم فوريه سال ۲۶۸ ميلادى سر از تن كشيش والنتاين جدا سازند.
تفسیرها از روز ولنتاین چه در ایران و چه در کشورهای دیگر بسیار متفاوت است و هر کسی با دیدی کاملا شخصی به آن نگاه میکند. برخی بر این باورند که ولنتاین به معنای محدود کردن دوست داشتن تنها به یک روز است و برخی دیگر هم به این روز به چشم مصرفگرایی صرف نگاه میکنند که تنها به نفع فروشندگانی است که از این راه سود فراوانی را به دست میآورند.
روز ولنتاین از دید هادی خرسندی طنزپرداز پرآوازهی ایرانی هم به دور نمانده است و بهانهی خوبی شده است برای سرودن شعری که حق مطلب را از طرف او ادا کند:
والنتاین روز عشق و عشقبازیست
حقیقی نیست البته مجازیست
کجا یک عاشقی این ادعا کرد
که حق عشق یکروزه ادا کرد
تو سرما میخوری یکهفته باید
بخوابی تا مگر وقتاش سرآید
چگونه عشق را با آن تب و سوز
توان میلش اداکردن به یکروز
اگر داری خیال رفع تکلیف
بده پنجاه درصد نیز تخفیف
همان یکروزه را هم نیمهاش کن
به کادو دادنی هم بیمهاش کن
بکن با یار عشقی نیمهکاره
بگو باید که برگردم اداره
ولی گر عاشقی را میشناسی
نباید با والنتاینش بلاسی
نمیمانی که تا یک روز در سال
زنی زنگ و کنی عشق و دهی حال
چون مجنون عاشق لیلا بمانی
در اوج بیزمانی بیمکانی
که درد عاشقی مدت ندارد
غمش روز و شب و ساعت ندارد
زمانه عشق اینسان مختصر نیست
بله، عشق است این، سیزدهبدر نیست
زمانه عشق اینسان مختصر نیست
بله عشق است این، سیزدهبدر نیست