"سازمان کشورهای آمریکایی" متشکل از ۳۵ کشور قارهی آمریکا، تحولات اخیر ونزوئلا را زیر نظر دارد و از آن به شدت انتقاد میکند. اکنون مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا، در واکنشی خشمگینانه دستور ترک این نهاد را صادر کرده است.
تبلیغات
ونزوئلا از نظر سیاسی دورهی ناآرامی را از سر میگذراند. هر روز در این کشور آمریکای جنوبی تظاهراتی اعتراضی علیه دولت سوسیالیستی پرزیدنت نیکلاس مادورو برگزار میشود. اوضاع اقتصادی کشور آشفته و بحرانی است. درست در چنین شرایطی دولت ونزوئلا اعلام کرده که قصد دارد "سازمان کشورهای آمریکایی" را ترک کند.
خانم دلسی رودریگز، وزیر امور خارجهی ونزوئلا، روز پنجشنبه (۲۷ آوریل / ۷ اردیبهشت) در کانال تلویزیونی VTV اعلام کرد که درخواست کتبی ونزوئلا برای خروج از نهاد یادشده فردا ارسال میشود تا روند ۲۴ ماههی خروج از "سازمان کشورهایی آمریکایی" آغاز گردد.
به گفتهی رودریگز، این اقدام به دستور نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا، صورت گرفته است. وزیر امور خارجهی ونزوئلا سازمان کشورهای آمریکایی را که مقر آن در واشنگتن است متهم کرد که تحت رهبری ایالات متحده آمریکا "ائتلافی مداخلهجویانه" علیه ونزوئلا تشکیل دادهاند.
"دموکراسی در حال احتضار"
کمیسیون دائمی سازمان کشورهای آمریکایی پیشتر وزیران امور خارجهی کشورهای عضو را فرا خوانده بود تا دربارهی اوضاع ونزوئلا گفتوگو و رایزنی کنند. از اول آوریل سال جاری در جریان تظاهرات در ونزوئلا و درگیری میان نیروهای اپوزیسیون، نیروهای هوادار دولت و نیروهای امنیتی ۳۲ تن کشته شدهاند.
لوئیس آلماگرو، دبیرکل سازمان کشورهای آمریکایی، اخیرا بارها از دولت ونزوئلا انتقاد کرده و خواستار انتخابات تازه در این کشور شده است. به گفتهی او دموکراسی در ونزوئلا در حال "احتضار" است. آلماگرو که اهل اوروگوئه است، برای نیروهای سوسیالیست ونزوئلا از مدتها پیش به "دشمن کشور" تبدیل شده است.
وزیر امور خارجهی ونزوئلا روز چهارشنبه در توئیتر نوشت: «هرگز اجازه نخواهیم داد که بردگان مزدور کاسهلیس به ونزوئلا اهانت کنند. ونزوئلا برای حرمت، استقلال، حق حاکمیت، صلح و آیندهی این سرزمین از سازمان کشورهای آمریکایی خارج میشود».
"سازمان کشورهای آمریکایی" از ۳۵ کشور قارهی آمریکا تشکیل شده و مرکز آن در واشنگتن است. هدف این نهاد دفاع از دموکراسی و حقوق بشر در کشورهای عضو و تقویت همکاری میان آنهاست. اگر چه هنوز کشورهایی مانند بولیوی، اکوادور و نیکاراگوئه از دولت مادورو حمایت میکنند، اما گفته میشود که "سازمان کشورهای آمریکا" برخلاف دیگر همکاریهای منطقهای، بیشتر تحت تسلط ایالات متحدهی آمریکاست.
ادامهی تظاهرات در کاراکاس
روز چهارشنبه (۲۶ آوریل) نیز بار دیگر هواداران و مخالفان مادورو در خیابانها به جان یکدیگر افتادند و به سوی هم سنگ پرتاب کردند. پلیس برای متفرق کردن آنان از گاز اشکآور استفاده کرد. در حالی که هواداران مادورو در اطراف کاخ ریاستجمهوری گرد آمده بودند، راهپیمایی مخالفان دولت با ممانعت ماموران انتظامی روبرو شد.
ونزوئلا در ماههای گذشته با بحرانی سیاسی روبرو بوده است. نبرد قدرت میان رئيسجمهوری این کشور با نیروهای اپوزیسیون که اکثریت کرسیهای پارلمان را در اختیار دارند به شدت در جریان است. اخیرا دیوان عالی ونزوئلا که به دولت وفادار است، پارلمان این کشور را منحل کرد. اما مدت کوتاهی پس از آن در این تصمیم تجدیدنظر کرد.
ونزوئلا افزون بر بیثباتی سیاسی با بحران سنگین اقتصادی نیز روبروست. میزان بالای جرایم و تبهکاری در این کشور بیداد میکند. این کشور که از نظر ذخایر نفتی شناخته شده غنیترین کشور دنیاست، به دلیل سیاستهای نادرست اقتصادی تقریبا در آستانه ورشکستگی قرار دارد و ناچار است هر ماه میلیاردها دلار از وامهای خارجی استفاده کند. به همین دلیل واردات مواد غذایی و دارو به کشور دچار تنگنا شده و به ناخشنودیها میافزاید.
تظاهرات میلیونی مخالفان دولت در ونزوئلا به روایت تصویر
تنش میان دولت سوسیالیستی ونزوئلا و جناح مخالف بالا گرفته است. در سراسر ونزوئلا تظاهرات اعتراضی گستردهای برگزار شد که با درگیری توأم بود. یک مأمور پلیس در جریان زد و خوردها کشته شد. ۲۰ تن نیز زخمی شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تنش میان دولت نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، و جناح اپوزیسیون بار دیگر شدت گرفته است. صدها هزار نفر از مخالفان دولت سوسیالیستی ونزوئلا روز چهارشنبه (۲۶ اکتبر / ۵ آبان) در شهرهای مختلف این کشور دست به تظاهرات زدند و خواستار کنارهگیری مادورو از قدرت شدند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
کاراکاس، پایتخت ونزوئلا، شاهد بزرگترین تظاهرات بود. شرکتکنندگان در این راهپیمایی همچنین به جلوگیری از اجرای طرح همهپرسی برای برکناری نیکلاس مادورو اعتراض کردند. اکثر آنان با لباسهای سفید، پرچمهای ونزوئلا و کتاب قانون اساسی این کشور در راهپیمایی شرکت جستند. طبق اعلام اپوزیسیون ونزوئلا، شمار شرکتکنندگان در این راهپیماییها بیش از یک میلیون نفر بوده است.
عکس: Getty Images/AFP/F. Parra
از سوی دیگر هزاران تن از هواداران مادورو نیز به خیابانها رفتند تا پشتیبانی خود را از رئیسجمهور کنونی ونزوئلا اعلام کنند.
عکس: picture alliance/AA/C.Becerra
تظاهرات گستردهی اخیر در ونزوئلا در اکثر موارد بهطور مسالمتآمیز برگزار شد، اما در مواردی نیز با زد و خورد همراه بود. در جریان این درگیریها یک مأمور پلیس در ایالت میراندا به ضرب گلوله کشته شد؛ ایالتی که هنریک کاپریلس از جناح اپوزیسیون فرماندار آن است. در مورد شمار زخمیشدگان آمار بسیار متفاوتی منتشر شد. برخی گزارشها شمار مجروحان را ۲۰ نفر و برخی دیگر ۱۲۰ نفر گزارش کردهاند.
عکس: Reuters/C.E. Ramirez
اپوزیسیون ونزوئلا مردم این کشور را فراخوانده تا روز جمعه (۲۹ اکتبر / ۸ آبان) دست به اعتصاب عمومی ۱۲ ساعته بزنند.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Hernandez
نیکلاس مادورو در پی بالا گرفتن تنش میان دولت و اپوزیسیون شورای دفاع ملی ونزوئلا را به تشکیل جلسه فرا خواند. او در پیامی خطاب به هواداران خود وعده داد که از "انقلاب و ارزشهای آن" دفاع کند.
عکس: Reuters/C. G. Rawlins
رئیسجمهور ونزوئلا همچنین هشدار داد که دست روی دست نخواهد گذاشت و اقدامات لازم برای مقابله با اعتصاب عمومی را اتخاذ خواهد کرد. او پیوسته شرکتها را هوادار اپوزیسیون خوانده و آنان را متهم میکند که با مشارکت در "جنگی اقتصادی" سبب بیثباتی کشور میشوند.
عکس: Getty Images/AFP/R. Schemidt
قرار است که روز یکشنبه (۳۰ اکتبر / ۹ آبان) نشستی مشترک میان نمایندگان دولت و اپوزیسیون با میانجیگری واتیکان به منظور برونرفت از بحران کنونی در این کشور برگزار شود. صحنهای دیگر از اعتراضات گسترده مردمی در ونزوئلا.
عکس: picture alliance/Zumapress
فشار مخالفان بر دولت مادورو در ماههای اخیر افزایش یافته است. پارلمان ونزوئلا که اکثریت کرسیهای آن در اختیار اپوزیسیون است، دولت مادورو را متهم کرده که با مسدود کردن طرح همهپرسی در ونزوئلا قانون اساسی این کشور را نقض کرده است. نمایندگان پارلمان ونزوئلا روز یکشنبه (۲۳ اکتبر / ۲ آبان) طرحی در این رابطه را به تصویب رساندند.
عکس: picture alliance/AA/C. Becerra
حضور گسترده مردم ونزوئلا در خیابانها نیز پس از آن شدت گرفت که شورای ملی انتخابات ونزوئلا روز پنجشنبه (۲۰ اکتبر) درخواست همهپرسی برای برکناری مادورو را به دلیل وجود "ناهماهنگیهایی در جمعآوری امضاء در ماه مه آوریل ۲۰۱۶" رد کرد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
مخالفان مادورو ماههاست در تلاشاند تا با جمعآوری امضاء، همهپرسی درباره برکناری رئیسجمهور ونزوئلا را در سال ۲۰۱۶ برگزار کنند. اپوزیسیون ونزوئلا در اوایل ماه اوت نخستین گام موفق در این راه را برداشته بود. شورای انتخابات ونزوئلا اعلام کرده بود که مخالفان حد نصاب لازم برای تهیه توماری با ۲۰۰ هزار امضاء کسانی که خواستار به همهپرسی گذاشتن آینده رئیسجمهور این کشور هستند را پشت سر گذاشتهاند.
عکس: picture alliance/Zumapress
مخالفان در مرحلهی بعد میبایست در این فرایند طولانی ۴ میلیون امضا در ظرف تنها ۳ روز جمعآوری کنند. این رقم ۲۰ درصد واجدان رأیدهی در ونزوئلا را در بر میگیرد. عدم تعیین تاریخی مشخص برای این کار سبب شده که تلاش اپوزیسیون به کندی پیش رود. زمان انجام همهپرسی اهمیتی سرنوشتساز دارد.
عکس: picture alliance/dpa/C.Hernandez
نیکلاس مادورو در سال ۲۰۱۳ در پی مرگ هوگو چاوز، رئیسجمهور پیشین ونزوئلا، به عنوان جانشین او برگزیده شد. دوره ریاست جمهوری در ونزوئلا ششساله است. اگر همهپرسی درباره آینده مادورو پیش از تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ انجام گیرد و او از مقام خود برکنار گردد، باید ظرف یک ماه انتخاباتی تازه برگزار شود. در این صورت نیز اپوزیسیون ونزوئلا امکان پایان دادن به حکومت سوسیالیستها را خواهد داشت.
عکس: Reuters/M. Bello
برگزاری همهپرسی پس از تاریخ مزبور پیامدی دیگر خواهد داشت. طبق قانون اساسی ونزوئلا اگر رئیسجمهور در نیمه دوم دوره ریاستجمهوریاش برکنار شود، این معاونش خواهد بود که وظایف او را برعهده خواهد گرفت. به این ترتیب اگر این همهپرسی پس از ۱۰ ژانویه ۲۰۱۷ برگزار شود، اریستوبولو ایستوریز، معاون مادورو، بر سر کار خواهد آمد و امکان انتخاباتی تازه نخواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A.Cegarra
نزدیک به ۱۶ سال است که دولت سوسیالیستی ونزوئلا به رهبری نکیلاس مادورو (وسط) قدرت را در دست دارد. اما در سالهای اخیر با توجه به تشدید بحران در این کشور اعتراضات مردمی شدت یافته و بر شمار مخالفان دولت افزوده شده است. سوء مدیریت و فساد گسترده از جمله انتقادهایی است که مخالفان مطرح کردهاند.
عکس: Pictrue-Alliance/AP Photo/F. Llano
ونزوئلا علیرغم برخورداری از ذخایر نفتی عظیم، با معضلات بزرگی از جمله در تأمین نیازهای خود برای انرژی و همچنین مواد اساسی، خوراک و دارو، روبهروست. کاهش شدید بهای نفت در دوران اخیر از دیگر علتهایی است که به بحران اقتصادی در ونزوئلا دامن زده است.