در برآوردهای اوپک تا کنون همیشه از عربستان سعودی به عنوان دارنده بزرگترین ذخایر نفتی جهان نام برده می‌شد. اما این عنوان، در تازه‌ترین گزارش این سازمان به ونزوئلا داده شده است.

اوپک ذخایر نفتی ونزوئلا و عربستان سعودی را به ترتیب ۲۹۶ میلیارد و۲۶۴ میلیارد بشکه برآورد می‌کند. ایران با ۱۵۱ میلیارد بشکه و عراق با ۱۴۳ میلیارد بشکه، به ترتیب صاحبان سومین و چهارمین ذخایر نفتی جهان برآورد شده‌اند.

جهان مشکل کمبود نفت ندارد

تغییر در جایگاه عربستان و ونزوئلا، به این دلیل است که تا کنون بخش قابل‌توجهی از نفت سنگین کشف شده در میدان‌های نفتی ونزوئلا، جزو ذخایر اثبات شده‌ی این کشور منظور نمی‌شد. اما اکنون با افزایش شدید بهای نفت خام، استخراج و پالایش این نوع نفت نیز سودآور است. استخراج و پالایش نفت سنگین، بسیار سخت‌تر و پرهزینه‌تر از نفت خام است.

بر پایه گزارش تازه‌ی اوپک، ذخیره نفت عراق نیز حدود ۲۵ درصد بیش از آن است که قبلا برآورد می‌شد. پس از انتشار گزارش اوپک، رئیس گروه مواد خام کومرس‌بانک آلمان به نشریه هندلزبلات گفت: «اصلاح آمار اوپک نشان می‌دهد که ما در درازمدت نیز مشکلی به نام کمبود نفت نخواهیم داشت. زیرا با توجه به افزایش بهای نفت، بهره‌برداری از منابع بیشتری امکان‌پذیر شده است.»

از آغاز جنگ لیبی تا کنون، نرخ نفت خام در بازارهای جهانی به شدت افزایش یافته است. روز چهارشنبه (۲۰ ژوئیه، ۲۹ تیر) نرخ هر بشکه نفت خام در بازار اروپا به ۱۱۹ دلار رسید.

ونزوئلا و مشکل صدور نفت سنگین

عربستان سعودی هر روز میلیاردها دلار درآمد نفتی خود را صرف پروژه‌های عظیم می‌کند و در حال شکوفایی سریع است، اما ونزوئلا به سختی می‌تواند از طلای سیاه خود استفاده کند. یک سوم ذخایر این کشور را نفت فوق سنگینی تشکیل می‌دهد که شبیه به قیر است و در منطقه "کمربند اورینوکو" قرار دارد.

کنسرن ملی شده‌ی نفت ونزوئلا، سال‌هاست که می‌کوشد نفت فوق سنگین را صادر کند، اما بدون شرکای معتبر خارجی موفق به این کار نمی‌شود.

هوگو چاوز رئیس‌جمهور چپ‌گرای ونزوئلا از زمان ملی ‌کردن صنعت نفت، حاضر به پرداخت غرامت کنسرن‌هایی که قبلا در این کشور فعال بودند نشده است. هندلزبلات به نقل از رئيس پیشین بخش آمریکای لاتین کنسرن آموکو می‌نویسد: «نشستن بر بزرگترین سفره نفتی جهان، بدون دسترسی به تکنولوژی و سرمایه و شریک معتبر، سودی برای ونزوئلا ندارد.»

در سال ۲۰۰۳ کارگران صنعت نفت ونزوئلا دست به اعتصاب زدند. هوگو چاوز ۲۰ هزار عضو حزب خود را جایگزین کارگران اعتصابی کرد. نتیجه این بود که تولید نفت ونزوئلا در دوران ریاست‌جمهوری وی نصف شد و به روزانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید.

درآمد نفت در "سوسیالیسم قرن ۲۱"

به گفته رافائل رامیرس وزیر نفت ونزوئلا، درآمد نفتی این کشور در سال گذشته ۹۵ میلیارد دلار بود. ۲۰ میلیارد دلار از این درآمد در پروژه‌های "سوسیالیسم قرن بیست و یکم" چاوز سرمایه‌گذاری شد. اما سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بسیار ناچیز بود.

چاوز اعلام کرده است که تا سال ۲۰۱۵ تولید نفت ونزوئلا را به روزانه ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون بشکه می‌رساند و دو پالایشگاه و یک ترمینال نفتی در سواحل کشور می‌سازد. اما ظاهرا به دلیل ملی شدن نفت و هرج و مرج اقتصادی موجود، امیدی به تحقق این اهداف نیست.

در حالی که بسیاری از کشورهای فاقد نفت آمریکای لاتین دوران شکوفایی خود را سپری‌می‌کنند، اتاق تجارت ملی ونزوئلا، اخیرا در نامه‌ای به دولت چاوز از افزایش بدهی‌های دولتی در ونزوئلای نفت‌خیز شکایت کرده است.

JT/AA