وکیل دادگستری: «تعداد مسیحیان متهم به ارتداد افزایش یافته است»
۱۳۸۹ تیر ۸, سه‌شنبه
طبق اخبار رسیده، هفته گذشته ۶ تن از اعضای عادی "کلیسای ایران" (کلیسای پنطیکاستی) دستگیر شده‌اند. سه کشیش این کلیسا (بهنام ایرانی، بهروز صادق خانجانی و یوسف ندرخانی) و همسر دو تن از آنان نیز در ماه‌ها و هفته‌های اخیر بازداشت و حبس شده‌اند. به گفته وکلا و فعالان حقوق بشر، بازداشت و فشار بر مسیحیان، بخصوص نومسیحیان، در کنار فشار بر دیگر اقلیت‌های مذهبی افزایش یافته است.
به گفته قانع قبادی، کشیش کلیسای پنطیکاستی در آلمان، جمهوری اسلامی ایران با دادن عنوان‌هایی چون "بدعت‌گذار" و "فرقه" می‌کوشد به فشار خود بر شاخه مسیحیت "پنطیکاستی" مشروعیت ببخشد. از نظر آقای قبادی، رسانه‌های فارسی‌زبان که به طور معمول اخبار مربوط به مسیحیان را منتشر می‌کنند، در مورد انعکاس موضوع فشار بر کشیشان و اعضای کلیسای ایران محافظه‌کارانه عمل کرده‌اند. وی می‌گوید، چه بسا جمهوری اسلامی از این امر برای اعمال فشار بیشتر بر معتقدان به این شاخه کلیسای مسیحیت سود می‌برد.
در مورد وضعیت پرونده دو تن از کشیشان "کلیسای ایران" با محمود طراوت‌روی، وکیل دادگستری، مصاحبه کردیم.
دویچه وله: آقای طراوت‌روی، پرونده‌ی موکلان‌تان چه وضعیتی دارد؟
محمود طراوت‌روی: آقای بهنام ایرانی که پروندهشان در دادسرای انقلاب کرج مطرح رسیدگی است، خوشبختانه دیروز با تودیع قرار وثیقه‌ی صد میلیونی آزاد شدند. منتهی پرونده آقای بهروز خانجانی در دادسرای شیراز مطرح رسیدگی است که متأسفانه حدود هفت هشت ده روز است با تشدید قرارشان از وثیقه به بازداشت موقت، بازداشت و برای بازجویی به اداره‌ی کل اطلاعات فارس منتقل شده‌اند و همزمان با دستگیری خودشان، خانم‌شان هم در تهران دستگیر شدند و الان در بند ۲۰۹ زندان اوین هستند.
و شما وکالت خانم ایشان را هم برعهده دارید؟
اعلام وکالتی که کرده‌ام هنوز به امضای ایشان نرسیده است. چون زندان هستند و تا بخواهد برگردد، طول می‌کشد. ولی اعلام وکالت از ایشان می‌کنم.
چه اتهام‌هایی علیه موکلان شما اقامه شده است؟
اتهام اصلی موکلان من "ارتداد" است. منتهی در کنارش دو سه اتهام دیگر هم تفهیم شده است، ازجمله "اقدام علیه امنیت"، "توهین به مقدسات اسلام" و "تبلیغ علیه نظام".
آیا استدلال یا مدارکی عرضه شده که اتهام ارتداد یا اقدام علیه امنیت ملی را بتواند توجیه کند؟
نگاه کنید، بحث ارتداد سوای آنها است. همین که سابقه‌ی مسلمان‌بودن آنها محرز باشد و گرویدن به دین جدید هم مسلم شود، تفهیم اتهام ارتداد صورت می‌گیرد. حالا ما چون کلا دسترسی به پرونده‌ها نداریم، دقیقاً نمی‌دانیم چه دلایلی علیه‌شان برای "اقدام علیه امنیت ملی" یا "تبلیغ علیه نظام" وجود دارد. منتهی به هرحال بحث ارتداد چون بحثی است که داخل قانون مجازات اسلامی است، مجازاتی برایش تعیین نشده است و قضات به منابع فقهی مراجعه می‌کنند. داخل فقه حکم ارتداد در باب حدود آمده و به اصطلاح اعلام شده است. با توجه به اینکه ما یک‌سری استفتائات از بعضی مراجع تقلید انجام داده‌ایم، تعدادی از این آقایان حکم ارتداد ندادند. این جا یک قاعده‌ی فقهی به نام قاعده‌ی "درع" جاری می‌شود و حد ارتداد را ساقط می‌کند. یعنی این به نفع موکل‌های ما است.
و این قاعده "درع" به چه معنی است؟
قاعده درع یک قاعده فقهی است در باب حدود. به این معنی که هرگاه ما در تشخیص حکم یا موضوع فعل مستوجب حد، دچار شک و تردید شویم، باید حد را ساقط کنیم. یعنی حد را اجرا نکنیم. ما حدود ده تا پانزده فتوا از مراجع تقلید گرفتیم. چهار تا از آقایان، ازجمله آقای موسوی اردبیلی و آقای حسینعلی منتظری، حکم ارتداد ندادند. این نظر اقلیت فقها وقتی به ارتداد قرار نگرفته، اینجا شک و شبهه ایجاد می‌شود که آیا فعلی که موکل‌های من انجام داده‌اند، اصلاً مستوجب حد هست یا نه؟ اصلاً ارتداد تلقی می‌شود یا نه؟ اینجا آن قاعده‌ی فقهی وقتی جاری شود، حد ساقط می‌شود.
بنابراین استدلال شما بر پایه‌ی قاعده‌ای است که الان برای ما توضیح دادید؟
بله، دقیقاً. منتهی گفتم، راجع به اتهامات دیگرشان، ازجمله "اقدام علیه امنیت" یا "تبلیغ علیه نظام"، چون ما متأسفانه دسترسی به پرونده تاکنون نداشتیم، نمی‌دانیم چه دلایلی علیه موکلانمان اقامه شده است، تا بتوانم به شما توضیح دهم.
آیا دستگیری همسران برخی از کشیش‌ها این اواخر، ازجمله آقای کشیش خانجانی و کشیش ندرخانی که ایشان هم از دستگیرشدگان اخیر هستند، چه ربطی به قضیه دارد؟
راجع به آقای ندرخانی چون وکالتی ندارم، قاعدتاً اطلاع دقیقی هم ندارم. منتهی راجع به خانم آقای صادق خانجانی، ایشان هم به اتهام ارتداد دستگیر شده‌اند. همزمان با آن، چون ایشان هم مسلمان‌زاده بودند و بعداً به دین مسیحیت گرایش پیدا کردند.
می‌توانید برای ما بگویید که حالا روند پرونده به چه صورت خواهد بود؟
هر دو پرونده فعلاً در مرحله‌ی دادسرا و مقدماتی و در مرحله‌ی بازجویی هستند. من اعلام وکالت از خانم خانجانی می‌کنم، قطعاً و پیگیر حقوق‌شان می‌شوم. منتهی در مورد پرونده‌ی آقای بهروز خانجانی که فعلاً در دادسرای شیراز مطرح است، بازجویی‌ها یکبار انجام شده بود و قرار وثیقه‌ی یکصد و پنجاه میلیون تومانی برای ایشان صادر شد و آزاد شده بودند. بعداً از دادسرای شیراز تماس گرفته بودند با موکل من که به دادسرای شیراز مراجعه کند. ایشان در زمان مراجعه به دادسرا مجدداً توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده بودند. قاعده به این شکل است که وقتی بازجویی‌ها تمام شد، بازپرس پرونده راجع به اتهامات تفهیم‌شده اظهارنظر می‌کند. حالا یا قرار بر مجرمیت یا قرار بر منع پیگرد آنها صادر می‌کند و نهایتاً به نظر دادستان انقلاب شیراز باید برسد. اگر نهایتاً دادستان شیراز هم نظر به مجرمیت دادند، پرونده برای صدور حکم به دادگاه ارسال می‌شود. در دادگاه پرونده تحت اختیار ما قرار می‌گیرد و آنجاست که می‌توانیم کاملاً دلایلی را که علیه موکلانمان اقامه شده است بررسی و انشاالله دفاع کنیم. ولی متاسفانه فعلا این محدودیت برای وکلای دادگستری وجود دارد که روی پرونده‌های این چنینی نمی‌توانند هنگام بازجویی‌ها و تحقیق حضور داشته باشند.
به جز این دو کشیش "کلیسای ایران"، موکل‌های دیگری با اتهام‌های شبیه این موکل‌ها داشته‌‌اید یا دارید؟
اگر صرفاً موکل‌هایی با بحث عقیدتی منظور باشد، بله من وکالت تعدادی دیگر از آقایان را به عهده دارم، ازجمله آقای فروتن و آقای خلج و خانم کارییان که پروندهشان در دادسرای شیراز مد رسیدگی است. من وکالت تعدادی از پرونده‌های وقایع بعد از انتخابات را هم بر عهده دارم.
به نظر شما در این اواخر تعداد کسانی که مسیحی هستند و به آنها اتهام "ارتداد" یا "اقدام علیه امنیت ملی" زده شده است، بیشتر شده است؟
قطعاً بیشتر شده است؛ بله. وکالت حدود هفت هشت ده نفرشان را خودم دارم.
و همکاران‌تان؟
همکارانم هم بله، آنها هم وکالت دارند.
مصاحبه‌گر: کیواندخت قهاری
تحریریه: بابک بهمنش