استیو ویتکاف در آستانه مذاکرات هسته‌ای در عمان گفت غنی‌سازی در ایران خط قرمز آمریکاست و تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان باید کامل تعطیل شوند. ویتکاف تهدید کرد اگر مذاکرات این بار نتیجه ندهند آمریکا دیگر مذاکره نمی‌کند.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانهعکس: Evelyn Hockstein/REUTERS
تبلیغات
استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در مصاحبه‌ای اختصاصی با وب‌سایت "برایتبارت نیوز" گفت: «ما موضع‌مان را مشخص کرده‌ایم که ایرانی‌ها نمی‌توانند بمب داشته باشند. آن‌ها نیز در پاسخ گفته‌اند که نمی‌خواهند چنین چیزی داشته باشند. ما حرف آن‌ها را جدی می‌گیریم و فرض می‌کنیم که واقعا چنین قصدی ندارند.»
ویتکاف ادامه داد: «اگر واقعا چنین باشد پس باید تاسیسات غنی‌سازی‌شان را برچینند و نباید سانتریفیوژ داشته باشند. باید همه سوخت‌هایی را که دارند رقیق‌سازی کرده و به مکانی دوردست ارسال کنند و اگر می‌خواهند یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی داشته باشند، باید آن را به یک برنامه غیرنظامی تبدیل کنند.»
نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه که قبلا در سه دور با هیات جمهوری اسلامی به ریاست عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی مذاکره کرده، ادامه داد که ایران یک رآکتور غیرنظامی در بوشهر دارد و در این مکان هیچ توانایی غنی‌سازی ندارند، هیچ سانتریفیوژی وجود ندارد و فقط برای مقاصد غیرنظامی مثل تولید برق استفاده می‌شود.
ویتکاف در ادامه با طرح این پرسش که "اگر ایران واقعا به گفته‌های خودش پایبند باشد، پس چرا تاسیسات دیگر خود را مثل بوشهر نمی‌کند؟" گفت که "تاسیسات اتمی بوشهر نمونه‌ای است که فاقد توان غنی‌سازی و سانتریفیوژ است و صرفا برای اهداف غیرنظامی استفاده می‌شود و اگر این همان چیزی است که می‌خواهند، حتی می‌توانند آن را گسترش دهند."
ویتکاف: آمریکا توافق با تاریخ انقضا را نمی‌پذیرد
فرستاده ویژه دونالد ترامپ در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی در پستی در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت هیچ‌وقت توافقی را که تعهدات در آن تاریخ انقضا داشته باشند را نخواهد پذیرفت.
ویتکاف در مصاحبه خود با وب‌سایت "برایتبارت نیوز" همچنین صراحتا تاکید کرد "هیچ برنامه غنی‌سازی نباید دیگر در ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز آمریکاست و تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان که هر سه تاسیسات غنی‌سازی ایران هستند باید برچیده شوند."
ویتکاف: ایران چاره‌ای جز پذیرش شرایط آمریکا ندارد
حکومت ایران تا کنون بارها اعلام کرده است که برچیده شدن غنی‌سازی را نخواهد پذیرفت. اما ویتکاف می‌گوید جمهوری اسلامی اکنون در موقعیت "آسیب‌پذیرتری" نسبت به دوره قبلی امضا برجام قرار گرفته و این بار توافق نهایی با ایران بسیار قوی‌تر خواهد بود.
ویتکاف همچنین افزود که فکر میکند برای ایران غیرعاقلانه خواهد بود که بخواهند ترامپ را آزمایش کنند و باور دارد که آن‌ها چاره‌ای جز پذیرش شرایط آمریکا ندارند.
اشاره ویتکاف به آن دسته از تهدیدهای ترامپ است که گفته بود که اگر مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد از گزینه نظامی علیه ایران استفاده خواهد کرد.
ویتکاف در پایان مصاحبه خود خطاب به حکومت ایران گفت: «قصد ندارم این را به شکل تهدید بگویم، اما این واقعیت است. آن‌ها نمی‌توانند بمب داشته باشند و خودشان هم گفته‌اند که نمی‌خواهند. گفته‌اند که فقط می‌خواهند یک برنامه غیرنظامی داشته باشند. برنامه‌های هسته‌ای غیرنظامی زیادی در دنیا هستند که بدون توان غنی‌سازی کار می‌کنند. آن‌ها نیازی به توان غنی‌سازی برای داشتن برنامه غیرنظامی ندارند.»
تبلیغات
آمریکا: اگر مذاکرات این بار نتیجه ندهد دیگر مذاکره نمی‌کنیم
ویتکاف همچنین گفت که آمریکا یک توافق بد را نخواهد پذیرفت و در صورت عدم حصول توافق قوی، از مذاکرات خارج خواهد شد.
نماینده ترامپ در مذاکرات هسته‌ای همچنین در ادامه گفت امیدوار است که مذاکرات این یکشنبه ۲۰ اردیبهشت (۱۰ مه) ثمربخش باشند و اگر این نشست‌ها نتیجه‌ای ندهند دیگر ادامه پیدا نخواهند کرد و آمریکا باید مسیر دیگری را در پیش بگیرد.
ویتکاف همچنین به این موضوع هم اشاره کرد که احتمال دارد در مراحل بعدی، ایران را تحت فشار قرار دهد تا تامین مالی و تسلیحاتی گروه‌هایی مانند حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها را متوقف کند. او همچنین اشاره کرد که فعلا نمی‌خواهد این مسائل را وارد بحث هسته‌ای کند چون برای آمریکا موضوع هسته‌ای، یک مسئله حیاتی و فوری است.
جمهوری اسلامی در ارتباط با اظهارات استیو ویتکاف در آستانه مذاکرات هسته‌ای عمان واکنشی نشان نداده است.
در همین حال، روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال در گزارشی نوشت که استیو ویتكاف، فرستاده ویژه ترامپ به خاورمیانه، پیشنهاد کرده است که ایالات متحده در صورت موافقت جمهوری اسلامی با برچیدن برنامه هسته‌ای‌اش و خرید اورانیوم غنی‌شده از آمریکا، تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و استفاده از گزینه اقدام نظامی را نیز کنار بگذارد.
این روزنامه آمریکایی به نقل از مقام‌های کاخ سفید افزود که موضع دولت دونالد ترامپ در قبال برنامه هسته‌ای مشکوک جمهوری اسلامی متناقض بوده است و همین موضوع به بحث‌های داخلی فراوانی در این کشور منجر شده است.
تایید برگزاری چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای در عمان
قرار است روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت مذاکرات هسته‌ای ایران در مسقط پایتخت عمان برگزار شود.
در همین راستا بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان با انتشار پیامی در شبکه اکس تایید کرد که پس از هماهنگی با تهران و واشنگتن، دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت (۱۱ مه) در مسقط، پایتخت عمان برگزار خواهد شد.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکت‌های آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتاده‌اند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
