ویتکاف: جمهوری اسلامی تنها دو راه دارد؛ توافق یا گزینه نظامی
۱۴۰۴ فروردین ۲, شنبه
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه گفت ایران از طریق واسطهها با دولت ترامپ ارتباط برقرار کرده و درها برای گفتوگوی احتمالی را باز گذاشته است. او گفت جمهوری اسلامی تنها دو راه دارد؛ توافق یا گزینه نظامی.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه عکس: Anna Moneymaker/Getty Images
تبلیغات
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه روز جمعه اول فرودین (۲۱ مارس) در مصاحبه با پادکست تاکر کارلسون تائید کرد که ایران از طریق واسطهها با دولت دونالد ترامپ تماس برقرار کرده است.
ویتکاف گفت که به دلیل حساس بودن این موضوع او اجازه ندارد جزئیات یا کانالهای مورد استفاده را فاش کند.
ویتکاف اما تاکید کرد که جمهوری اسلامی "درهای احتمالی برای گفتوگو را باز کرده است".
ویتکاف در ادامه توضیحات خود با استقبال از این اقدام جمهوری اسلامی گفت: «این اقدام گامی در جهت درست است و نشان میدهد ایران بطور غیرمستقیم، در حال تعامل است.»
ویتکاف ابراز امیدواری کرد که این گام به گفتوگوهای رسمی منجر شود. او خاطرنشان کرد که تیم او و یا نماینده دیگری که رئیسجمهوری تعیین میکند هدفش حل همه مسائل با ایران بهصورت صلحآمیز، بدون توسل به هرگونه اقدام نظامی است.
فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه همچنین تصریح کرد که دونالد ترامپ قصد جنگ ندارد، اما در صورت لزوم گزینههای نظامی نیز مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
به گفته او، دونالد ترامپ در نامه خود به رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده که "میخواهد نه فقط موضوع هستهای، بلکه همه مشکلات میان دو کشور را حل کند. او خود را متعهد میداند تا از درگیریهایی که میتواند منطقه را بیش از پیش بیثبات سازد، پیشگیری کند."
این مقام آمریکایی افزود: «دو راه برای مدیریت جمهوری اسلامی وجود دارد: یا توافق یا گزینه نظامی؛ اما ترامپ بهروشنی اعلام کرده که ترجیح میدهد توافق صورت گیرد.»
ویتکاف تعامل ترامپ با جمهوری اسلامی را نشانه ضعف او ندانست و ادامه داد: «او آدم قویای است و یکی از قویترین آدمها و شاید قویترین آدمی است که من در عمرم دیدهام.»
تبلیغات
نامه دونالد ترامپ به علی خامنهای
دونالد ترامپ اخیرا به خامنهای نامه نوشت. درباره محتوی این نامه دولت آمریکا و حکومت ایران تا کنون سکوت اختیار کردهاند. مقامات رسمی و دولتی ایران بارها گفتند که پاسخ دیپلماتیک و رسمی در روزهای آتی بطور رسمی ارسال خواهد شد.
سایت خبری اکسیوس روز چهارشنبه ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) به نقل از یک مقام آمریکایی و دو منبع آگاه گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در نامهای که اخیرا به رهبر جمهوری اسلامی ارسال کرد به تهران مهلت نهایی دوماهه برای دستیابی به توافق هستهای جدید داده است.
در گزارش اکسیوس آمده است: «اما اگر جمهوری اسلامی این پیشنهاد را رد کند و وارد مذاکره نشود، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه تأسیسات هستهای ایران بهطور چشمگیری، افزایش خواهد یافت.»
هشدار خامنهای به آمریکا: سیلی سختی خواهید خورد
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز جمعه ۱ فرودین (۲۱ مارس) در یک سخنرانی گفت: «ما هیچوقت شروعکننده برخورد، درگیری با این و آن نبودهایم. اما اگر چنانچه کسی خباثت کند و شروع کند، بداند که سیلیهای سختی خواهد خورد.»
فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه در ادامه مصاحبه خود با پادکست تاکر کارلسون به این موضوع هم اشاره کرد که دولت ترامپ در انتظار دریافت "نامه رسمی" از جانب ایران است و ترامپ آماده است هر چه زودتر پیش از تشدید تنشها این موضوع را حل کند.
او تاکید کرد: «بهترین شکل برای دونالد ترامپ این است که تا آوریل، پس از ماه رمضان و عید پسح، طبق پیشنهادی که کردیم این کار انجام گیرد. اگر ایران صلح را انتخاب کند، میتوانیم فصل جدیدی بسازیم در غیراین صورت عواقب آن بر عهده آنهاست، اما ما امیدواریم.»
تا لحظه تنظیم این گزارش، وزارت خارجه ایران و سایر نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی نسبت به اظهارات ویتکاف واکنشی نشان ندادهاند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.