هر روز حدود ۱۵ میلیار نخ سیگار در دنیا دود می‌شود. با وجود تلاش گسترده پزشکان و کارشناسان امور سلامت برای اطلاع‌‌رسانی بیشتر در مورد مضرات سیگار، کنسرن‌های بزرگ تولید کننده، با لابی‌های قدرتمند و سیستم درهم پیچیده مافیایی راه هرگونه پیشرفت در این زمینه را سد ‌می‌کنند. حتی برچسب‌هایی که پس از سال‌های بحث‌وجدل روی پاکت‌سیگارها برای هشدار به مصرف کننده نصب شده هم، موجب افت محسوس فروش و مصرف سیگار در دنیا نشده است.

بیست‌ودو سال پژوهش مستمر

تحقیق گروهی از پژوهشگران دانمارکی حاکی از آن است که زنان سیگاری بیشتر از مردان در معرض خطر دود سیگار هستند. تحقیق این پژوهشگران نشان می‌دهد که حتی استعمال سه نخ سیگار در طول روز خطر بروز سکته قلبی در زنان را تا دوبرابر افزایش می‌دهد. در حالیکه در مردان، شش نخ سیگار در روز چنین اثری دارد. اطلاعاتی که بر اساس آنها گزارش نهایی این تحقیق تهیه شده، اطلاعاتی است که از ۱۲ هزار فرد داوطلب در مدت ۲۲ سال پژوهش مستمر جمع‌آوری شده است.

پژوهشگران به بررسی علت مرگ داوطلبانی پرداختند که در طول دو دهه گذشته فوت کردند. در مجموع ۲۳۰۵ زن و ۲۸۸۳ مرد به دلایل مختلفی در این مدت درگذشتند.

این تحقیق ثابت می‌کند که استعمال سیگار در مرگ بسیاری از این افراد نقش موثری داشته است، حتی در مورد افرادی که در طول روز چند نخ سیگار بیشتر نمی‌کشیدند. زنان این دسته، در مقایسه با زنان غیرسیگاری‌ها ۶۰ درصد بیشتر دچار سکته قلبی شدند. تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که مجاری تنفسی زنان بیشتر از مردان آسیب‌پذیر است.

از سوی دیگر این احتمال نیز مطرح است که تعادل هورمون‌های استروژن در بدن زنان، با استعمال دخانیات بر هم می‌خورد. نقش حفاظتی این هورمون‌ها در برابر سکته‌های قلبی ثابت شده است.

سرمایه‌گذاری مقطعی وزارت بهداشت ایران

فروش و مصرف سیگار در ایران داستان پر تناقضی دارد. درحالیکه وزارت بهداشت‌و درمان ظاهرأ در زمینه ترک سیگار سرمایه‌گذاری می‌کند، سود سالانه‎ حاصل از فروش دخانیات منبع درآمد مهمی برای دولت است. براساس لايحه بودجه سال ۱۳۸۹ کل کشور، درآمد دولت دهم تنها حاصل از "افزايش قيمت" دخانیات در این سال ۱۵۰ ميليارد تومان پيش بينی شده است.

این در حالی است که كميته پيشگيری از مصرف دخانيات و معاونت پيشگيری سازمان بهزيستی كشور اعلام کرده است هزينه مصرف دخانيات در ايران سالانه يك هزار ميليارد تومان است. بر اساس آمار این کمیته، در هر ۱۰ دقيقه يك نفر به علت مصرف دخانيات در ایران جان خود را از دست می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۱۳۹۹ به ۱۰ نفر در هر دو و نيم دقيقه برسد. بنا ر آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت بهداشت مصرف‌کنندگان عمده سیگار در ایران در فاصله سنی ۱۵ تا ۲۵ سال هستند.

وزارت بهداشت‌و‌درمان اوسط فرودین ماه اعلام کرد طرح جدیدی در دست‌اجر دارد که بر اساس آن، خانه‌های بهداشت در تهران و ۹ استان دیگر ایران برای ترک سیگار مشاوره رایگان ارائه می‌دهند. خانم منشی یکی از خانه‌های سلامت در تهران ۳۰ فرودین ماه به دویچه‌وله گفت: «چکاب ریه و مشاوره ترک سیگار رایگان داشتیم که با استقبال خیلی خوبی همراه بود. دکتر هم داشتیم که از اداره کل آمده بود، اما فقط یک هفته. به خاطر هفته سلامت بود.»

شبنم نوریان

تحریریه: فرید وحیدی