پارلمان اروپا چهارشنبه (۲۶ فروردین٬ ۱۵ آوریل) به مناسبت صدسالگی کشتار گسترده ارامنه توسط حکومت عثمانی در بحبوحه جنگ جهانی اول٬ قطع‌نامه‌ای غیرالزام‌آور را به تصویب رسانده که در آن این رویداد تاریخی را «نسل‌کشی ارامنه» خوانده و از ترکیه خواسته که آن را به رسمیت بشناسد.

این قطع‌نامه همچنین از ارمنستان و ترکیه می‌خواهد که روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. به گزارش نیویورک‌تایمز٬ مقامات ترکیه پیش‌تر اعلام کرده بودند که واکنش‌شان به این اقدام اتحادیه اروپا چیزی جز بی‌اعتنایی نخواهد بود.

رجب طیب اردوغان٬ رئیس‌جمهور ترکیه روز چهارشنبه پیش از تصویب این قطع‌نامه گفت برای رهبران ترکیه «این گوش در و گوش دیگر دروازه خواهد بود.»

بی‌اعتنایی ترکیه می‌تواند به روابط این کشور با اتحادیه اروپا آسیب وارد کند و گفت‌وگوها بر سر عضویت ترکیه در این اتحادیه را باز هم به تعویق بیاندازد.

ترکیه همواره از پذیرش عنوان «نسل‌کشی» (Genocide) برای کشتار گسترده ارامنه سر باز زده است و در توصیف آن رویداد تاریخی می‌گوید صدها هزار تن از شهروندان ترک و مسیحیان ارمنستان جان‌شان را در نبرد میان امپراتوری عثمانی و امپراتوری روس بر سر تصرف آناتولی در جریان جنگ جهانی اول از دست دادند.

به گفته اردوغان برای حکومت ترکیه که میراث‌دار امپراتوری عثمانی است «پذیرش چنین جنایتی ممکن نیست.»

بیشتر بخوانید: اعلام آمادگی ترکیه برای بررسی پرونده "نسل‌کشی" ارامنه

پارلمان اروپا پیش از این نیز در دو مورد دیگر اقدامی مشابه انجام داده بود٬ اما به نظر می‌رسد اقدام جدید بار دیگر بحث‌های گسترده‌ای بر سر ماهیت نسل‌کشی ارامنه برخواهد انگیخت.

این نسل‌کشی از ۲۴ آوریل سال ۱۹۱۵ آغاز شد و چندین سال در طول جنگ جهانی اول ادامه یافت و با فروپاشی امپراتوری عثمانی متوقف شد.

هفته گذشته پاپ فرانسیس٬ رهبر کاتولیک‌های جهان این رویداد تاریخی را «نخستین نسل‌کشی قرن بیستم» خواند و این اقدام او با واکنش بسیار تند اردوغان و دیگر مقامات ترکیه مواجه شد.

ترکیه برای اعتراض به این موضوع سفیر واتیکان را احضار و پاپ را به «نفرت‌پراکنی» متهم کرد.

بیشتر بخوانید: انتقاد آنکارا از سخنان پاپ در مورد "نسل‌کشی" ارامنه

بخش بزرگی از مستندات بین‌المللی حاکی از سرکوب و خشونت خونین ترکیه عثمانی علیه ارامنه است. ارامنه و بسیاری از حقوق‌دانان و تاریخ‌نگاران این کشتار را که تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار قربانی بر جای گذاشته نسل‌کشی تلقی می‌کنند.

اما ترکیه با رد اتهام نسل‌کشی٬ این آمار را مبالغه‌آمیز می‌داند و موضوع را به آوارگی و پریشانی و خشونت عمومی ناشی از جنگ جهانی نسبت می‌دهد. ارمنستان و ترکیه به دلیل اختلاف نظر در این زمینه، از دیرباز با یکدیگر مناسبات دپیلماتیک ندارند.

پرهیز آلمان در استفاده از واژه "نسل‌کشی"

دست‌کم ۲۰ کشور از جمله ایتالیا و فرانسه کشتار گسترده ارامنه را به‌عنوان «نسل‌کشی» به رسمیت می‌شناسند و کشورهایی نظیر سوئیس و یونان قوانینی تصویب کرده‌اند که امکان تعقیب قضایی منکران آن را فراهم می‌کند.

آمریکا و آلمان اما محتاطانه با این مساله برخورد می‌کنند. آمریکا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین هم‌پیمانان ترکیه و از حامیان عضویت این کشور در ناتو٬ از این رویداد تاریخی با عنوان «یکی از بدترین جنایات قرن بیستم» یاد می‌کند٬ اما هرگز هیچ‌یک از روسای جمهور آمریکا٬ از جمله باراک اوباما٬ از آن به عنوان «نسل‌کشی» یاد نکرده‌اند.

آلمان نیز تا کنون رسمأ از واژه «نسل‌کشی» برای این جنایت تاریخی استفاده نکرده است.

سیاستمداران آلمان قرار است روز جمعه (۲۴ آوریل / ۴ اردیبهشت) در مراسم یادبودی برای قربانیان این کشتار تاریخی شرکت کنند.

پارلمان آلمان نیز تصمیم دارد بیانیه‌ی به این مناسبت صادر کند.

سایت اینترنتی نشریه اشپیگل ‌به نقل از نمایندگان احزاب حاکم در آلمان نوشته است که در پیش‌نویس این بیانیه کشتار ارامنه توسط حکومت عثمانی "نسل‌کشی" خوانده شده بود، این واژه اما در متن نهایی بیانیه "با توجه به حساسیت این موضوع در ترکیه" حذف شده است.