پارلمان اروپا خواستار مجازات سرکوبگران و عاملان مرگ مهسا شد
۱۴۰۱ مهر ۱۴, پنجشنبه
پارلمان اروپا با محکوم کردن خشونت علیه معترضان در ایران، خواهان مجازات عاملان سرکوب و تحقیقات بیطرفانه در باره چگونگی جان باختن مهسا امینی شد. وزیر خارجه ایران از "دخالتهای برخی مقامات اروپا" ابراز ناخرسندی کرده است.
تبلیغات
عصر پنجشنبه ششم اکتبر، پارلمان اروپا با اکثریت قاطع آرا، قطعنامهای تصویب کرد که در آن خواسته میشود عاملان دخیل در کشته شدن مهسا امینی و سرکوب معترضان در ایران مورد تحریم قرار گیرند. این قطعنامه همچنین خواهان تحقیقات بیطرفانه و مستقل در باره چگونگی جان باختن مهسا امینی شده است.
نمایندگان پارلمان اروپا همچنین خواستار رسیدگی به سوءرفتار علیه بازداشت شدگان اعتراضات اخیر شده و سازمان ملل و شورای حقوق بشر این نهاد را به تحقیق در باره مواجهه خشونتبار با اعتراضات مردمی ایران فراخواندهاند.
صبح همین روز، جوزب بورل، مسئول سیاست خارجی اروپا، در پیامی توییتری خواستار آزادی معترضان بازداشتی و پایان دادن به خشونت در ایران شده بود. او با اشاره به حق آزادی بیان و اجتماعات، از اقدامات احتمالی اتحادیه و بررسی همه گزینهها در قبال روند جاری در ایران خبر داده و از امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی خواسته بود مسئولان قتل مهسا امینی را به پاسخگویی ملزم کنند.
محمد صالح نیکبخت، وکیل خانواده امینی اعلام کرده که تاکنون تنها موفق شده که ''بخشی از بدل'' پرونده مهسا را مطالعه کند.
وزارت خارجه ایران در واکنش به مطالبه بورل، در توییتی نوشته بود که موضوع مرگ مهسا امینی "طبق قوانین داخلی" در دستگاه قضایی ایران دنبال میشود. همزمان خبرگزاری تسنیم گزارش داد که حسین امیرعبداللهیان پیشتر در مکالمه تلفنی با همتای ایتالیایی خود از "مداخلهها" گلایه کرده است. تسنیم به نقل از امیرعبداللهیان نوشت: «از مواضع و دخالتهای برخی مقامات اروپا در وقایع اخیر ناخرسندیم و اگر اتحادیه اروپا بخواهد با رفتاری دوگانه، اقدامی شتابزده و نسنجیده انجام دهد، باید منتظر اقدام موثر و متقابل جمهوری اسلامی ایران باشد.»
دو روز قبل و در جریان بحث پیرامون قطعنامه پارلمان اروپا، نماینده عراقیالاصل سوئد در این مجلس، به نشانه همبستگی با زنان معترض ایرانی، موهای خود را پشت تریبون چید.
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملتهای مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره مینویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو میبرند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيدهايد، پس من اين رشته را میبرم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب میشد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت مییابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی میشود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمیترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را میبرد و میگوید: «دستور میدهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را میبرد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و میگوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژهها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و میگوید:« ای صبحدم، چه شد که گریبان دریدهای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریدهای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کردهای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریدهای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیسهای بافته شده به درخت آویزان کردهاند؛ گیسهای زنهای جوانی که شوهرهایشان جوانمرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجمالدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئینهای لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره میکند. در آیین چمر که در میان مردم استانهای کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان میکنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیهای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.