رییس جمهوری تایوان خواستِ چین برای "یکی شدن دوباره" این دو کشور را به شدت رد کرد. تسای اینگ ون که روز یک‌شنبه ۱۰ اکتبر در جشن ملی تایوان سخنرانی می‌کرد، گفت: «این توهم که مردم تایوان زیر فشارها سر خم می‌کنند، نباید وجود داشته باشد.»

خانم تسای تصریح کرد که تایوان نیروی دفاعی خود را تقویت می‌کند تا مطمئن شود هیچ کس نمی‌تواند این کشور را وادار کند به راهی برود که چین تعیین کرده است. به گفته او این راه برای ۲۳ میلیون تایوانی "نه راهی به سوی زندگی آزاد و دموکراسی است و نه به سوی استقلال".

سخنان رییس جمهوری تایوان پاسخی است به اظهارات رییس جمهوری چین که خواهان "یکی شدن دوباره" دو کشور از "راه‌های صلح‌آمیز" شده بود و گفته بود این بهترین خدمت به منافع "ملت چین" است.

شی جین پینگ روز شنبه استقلال تایوان را بزرگترین مانع بر سر راه یکی‌شدن دوباره "سرزمین مادری" و نیز "یک خطر جدی پنهانی" دانست. او هشدار داد که جدایی تایوان "سرانجامی بد" خواهد داشت.

رهبران این دو کشور به مناسبت صدودهمین سالروز انقلاب ۱۹۱۱ (یکشنبه، ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱) سخنرانی کردند. در جریان این انقلاب پادشاهی چین سرنگون و جمهوری چین تاسیس شد که همچنان در تایوان باقی مانده است. در آن زمان اعضای جبهه ملی چین (کومینتانگ) پس از شکست سخت در جنگ داخلی با کمونیست‌ها به جزیره تایوان کنونی گریختند.

رییس جمهور تایوان در این سخنرانی روابط کشورش با چین را "پیچیده‌تر" از هر زمان دیگری در ۷۰ سال گذشته دانست.

رییس جمهور تایوان اما تاکید کرد که به کم شدن تنش با چین امیدوار است و عجولانه عمل نخواهد کرد. خانم تسای گفت: «ما خواهان حفظ وضع موجود هستیم و همه کار می‌کنیم تا جلوی تغییر یک‌جانبه وضعیت موجود را بگیریم.»

در هفته‌های گذشته ۱۴۹ جنگنده چینی در یک عملیات به سمت تایوان پرواز کردند. این بزرگترین عملیات از این دست بود که در آن ۵۲ جنگنده با هم و هم‌زمان به پرواز درآمدند.