از ظهر پنجشنبه (۱۴ بهمن)، تعدادی از مقام‌های بلندپایه‌ی حکومت مصر با حضور در تلویزیون دولتی این کشور یا در نشست‌های خبری سعی کرده‌اند از بحرانی‌تر شدن اوضاع جلوگیری کنند. احمد شفیق، نخست وزیر جدید و عمر سلیمان قائم مقام تازه منصوب شده‌ی حسنی مبارک ادعا می‌کنند با معترضان تفاهم دارند و آماده‌ی گفتگو با گروه‌های مخالف دولت هستند.

انتخابات آینده بدون "مبارک"ها

عمر سلیمان در گفتگو با تلویزیون دولتی مصر خواسته‌های جوانان معترض این کشور را "برحق و قابل قبول" عنوان می‌کند. او در عین حال درخواست اصلی تظاهرکنندگان را که بر کناره‌گیری فوری حسنی مبارک پافشاری می‌کنند رد می‌کند. سلیمان تاکید کرد انتخابات ریاست جمهوری در ماه اوت یا سپتامبر سال جاری میلادی برگزار خواهد شد و انتخابات زودرس در کار نخواهد بود.

قائم مقام حسنی مبارک در بخش دیگری از سخنانش که ظاهرا برای جلب توجه معترضان عنوان شد خاطر نشان کرد در انتخابات آینده جمال مبارک پسر رئیس جمهور مصر نیز مانند پدرش کاندید نخواهد شد. پیشتر گفته می‌شد حاکم مصر قصد دارد پس از کناره‌گیری قدرت را به پسرش واگذار کند.

حمایت سخنگوی پارلمان از "تظاهرکنندگان بی‌گناه"

در درگیری‌های روز گذشته دست‌کم هشت نفر کشته و صدها نفر زخمی شده‌اند. به گزارش رویترز شمار کشته شدگان تا شامگاه پنج شنبه نیز بیش از ۱۰ نفر بوده است. سلیمان با محکوم کردن اقدامات خشونت‌آمیز گفته است، عاملان این خشونت باید پاسخگوی اعمال خود باشند.

احمد شفیق نخست وزیر جدید مصر نیز در یک نشست خبری حمله به معترضان را به شدت محکوم کرد و به خاطر خشونت‌هایی که علیه مخالفان اعمال شده از مردم پوزش خواست.

به گزارش خبرنگار اشپیگل در قاهره سخنگوی پارلمان مصر، فتحی سرور نیز در اظهارات غیر منتظره‌ای خواهان محکومیت فوری کسانی شد که به گفته‌ی او در میان "تظاهرکنندگان بی‌گناه حمام خون" راه انداخته‌اند. او مدعی شده آزادی بیان حق قانونی معترضان است.

بی‌اعتمادی به سخنان مسئولان

این سخنان در حالی ابراز شده که حمله‌ی هواداران مبارک به معترضان همچنان ادامه دارد. ظاهرا شهروندان معترض مصر که سازماندهی گروه‌های فشار را کار دولت می‌دانند اعتمادی به اظهارات مسئولان ندارند. شفیق ادعا کرده که دولت از وجود برنامه‌های حمله به معترضان کاملا بی‌خبر بوده است. این در حالی است که از ده‌ها نفر از هواداران مبارک که در حمله به مردم شرکت داشته‌اند کارت‌های شناسایی ماموران امنیتی به دست آمده است.

همچنین نخست وزیر و معاون حسنی مبارک اعلام آمادگی کرده‌اند با گروه‌های مخالف گفتگو کنند. سلیمان گفته است از گروه اخوان المسلمین دعوت شده با دولت جدید به مذاکره بنشیند. گروه‌های اصلی مخالف، شرط انجام گفتگو را کناره‌گیری فوری حسنی مبارک از ریاست جمهوری اعلام کرده‌اند.

فشار بر خبرنگاران و فعالان حقوق بشر

از سوی دیگر همزمان با اظهارات آشتی‌جویانه‌ی مقام‌های ارشد دولت، یورش سازماندهی شده و وسیعی علیه گزارشگران در حال انجام است. شامگاه پنجشنبه یکی از همکاران سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد نیروهای امنیتی مصر در سرتاسر شهر قاهره پیگرد روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر را آغاز کرده‌اند.

طی دو روز گذشته ماموران امنیتی چند بار به هتل "هیلتون ­ رامسس" رفته و به جستجوی روزنامه‌نگاران و فیلم‌برداران پرداخته‌اند. شماری از فرستنده‌های تلویزیونی از بالکن‌های این هتل که مشرف بر میدان تحریر است به گزارش حوادث اخیر پرداخته‌اند.

عصر روز پنجشنبه شبکه خبری العربیه نیز از هجوم ماموران امنیتی به چند هتل در قاهره و تعقیب روزنامه‌نگاران خبر داده است. بر اساس گزارش‌ها، چند خبرنگار و فعال حقوق بشر در روز پنجشنبه ناپدید شده‌اند و از سرنوشت آنها تاکنون اطلاعی در دست نیست. یک شبکه تلویزیونی سوئد از ناپدید شدن یکی از گزارشگرانش در قاهره خبر داده است.

اعتراض به خشونت علیه خبرنگاران

وزیر خارجه آلمان گیدو وستروله شامگاه پنجشنبه حمله به خبرنگاران را به شدت محکوم کرد. او گفت «ما عمیقا نگران خبرهای فزاینده‌ای هستیم که نشان می‌دهد خشونت علیه خارجیان، به ویژه روزنامه‌نگاران خارجی نیز اعمال می‌شود.» آقای وستروله می‌گوید، با صراحت از مقامات امنیتی مصر می‌خواهیم که آزادی رسانه‌ها و آزادی تجمعات را تامین کنند.

حمله به خبرنگاران از سوی مقام‌های کاخ سفید نیز به شدت محکوم شده است. ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا نیز تعرض به خبرنگاران را مورد انتقاد قرار داد. او می‌گوید، جهانیان تحولات مصر را با دقت نظاره می‌کند و در صورت تکرار چنین حوادثی اعتبار مقام‌های دولت مصر به شدت لطمه خواهد دید.

شبکه خبری سی ان ان به نقل از منابع آگاه در وزارت خارجه‌ی آمریکا گزارش داد وزارت کشور مصر در تعقیب روزنامه‌نگاران نقش دارد.

منابع خبری گزارش می‌دهند وضعیت خبرنگاران خارجی مستقر در مصر هر لحظه بحرانی‌تر می‌شود. یکی از اتحادیه‌های بین‌المللی روزنامه‌نگاران فهرستی از حمله‌های خشونت‌آمیز علیه خبرنگاران در مصر تهیه کرده است. بازداشت یا ربودن خبرنگاران خارجی در طی روز مدام در حال افزایش بوده است.

"خشونت کار نیروهایی از خارج است"

در همین حال آنگلا مرکل صدراعظم آلمان که در مادرید به سر می‌برد در یک کنفرانس مطبوعاتی از تازه‌ترین گفتگوی تلفنی خود با مبارک خبر داد. مرکل از مبارک خواسته است به خشونت علیه مخالفان پایان دهد و هر چه سریع‌تر با آنها وارد گفتگو شود. بان کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد نیز که اکنون در لندن به سر می‌برد خواهان انتقال هر چه سریعتر قدرت در مصر شده است. کشورهای مهم اتحادیه‌ی اروپا نیز درخواست مشابهی را مطرح کرده‌اند.

عمر سلیمان در گفت و گوی خود با تلویزیون دولتی مصر بدون اشاره به یک کشور خاص «مداخله در امور داخلی مصر» را «عجیب و غیر قابل پذیرش» خواند و گفت، دولت مصر اجازه‌ی این کار را نمی‌دهد. سلیمان احتمال می‌دهد «نیروهایی از خارج کشور» به موج خشونت در این کشور دامن زده‌اند.

دعای اوباما برای روزهای بهتر مصر

ناظران معتقدند آمریکا به دلیل نفوذی که بر ارتش مصر دارد می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در تحولات این کشور بازی کنند. مصر پس از اسرائیل دومین دریافت‌کننده‌ی کمک‌های نظامی آمریکا در منطقه است. شاید به همین دلیل باشد که مخالفان حسنی مبارک خواهان صراحت بیشتری از سوی باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده هستند.

اوباما که روز پنجشنبه در یک مراسم نیایش شرکت کرده بود گفته است، برای صلح در مصر دعا می‌کند. او ابراز امیدواری کرد که امیدهای مردم به واقعیت تبدیل شود و برای مصر و جهان «روزهای بهتری» در راه باشد.

محمد البرادعی مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و یکی از شخصیت‌های سرشناس مخالف مبارک اخیر گفته است، اوباما باید بین حمایت از حسنی مبارک و مردم مصر یکی را انتخاب کند.

براساس تازه‌ترین گزارش‌ها، همچنان هزاران نفر از مخالفان در میدان تحریر قاهره حضور دارند. گفته می‌شود از شدت حمله‌های هواداران مبارک کاسته شده و تظاهرکنندگان توانسته‌اند از ورود آنها به میدان جلوگیری کنند.

مخالفان حسنی مبارک برای روز جمعه (۴ نوامبر) مردم را برای شرکت در یک اجتماع و تظاهرات وسیع برای برکناری مبارک از ریاست جمهوری دعوت کرده‌اند. احتمال گسترش تنش و درگیری در قاهره داده می‌شود.

BK/DK