پایان معافیت یهودیان ارتدکس از خدمت سربازی در اسرائیل
۱۴۰۳ فروردین ۱۳, دوشنبه
چندین دهه است که یهودیان ارتدکس از انجام خدمت سربازی در اسرائیل معاف هستند. مهلت این قانون حال به اتمام رسیده است. با این حال بهنظر نمیرسد که ارتش اسرائیل این افراد را سریعا به خدمت فرا بخواند.
تبلیغات
مردان ارتدکس یهودی در دهههای گذشته از انجام خدمت سربازی در اسرائیل معاف بودند. مهلت این مقررات شامگاه یکشنبه ۳۱ مارس (۱۲ فروردین) به پایان رسید.
طبق دستور یک دادگاه عالی در اسرائیل از روز دوشنبه یارانههای دولتی به مردان یهودی ارتدکسی که در مدارس دینی آموزش میبینند، لغو خواهد شد.
طبق تصمیم دستور گالی باهاراو – میارا، دادستان کل، ارتش اسرائیل موظف است هرچه سریعتر مردانی را که از انجام خدمت وظیفه معاف هستند، به خدمت فرا بخواند. رسانههای اسرائیلی شمار این مردان بیش از ۶۰ هزار نفر اعلام کردهاند.
با این حال علیرغم نیاز ارتش به سرباز به دلیل جنگ در نوار غزه و در مرز لبنان، انتظار نمیرود ارتش این مردان را سریعا به خدمت نظامی فرا بخواند.
چالشی سخت برای دولت بنیامین نتانیاهو
پایان مقررات معافیت نظام وظیفه برای مردان یهودی ارتدکس در حالی فرا رسید که دولت راستگرا و محافظهکار بنیامین نتانیاهو موفق نشد قانون جدیدی در این زمینه به تصویب برساند.
مناقشه بر سر معاف بودن مردان یهودی ارتدکس از خدمت نظامی دهها سال است که در اسرائیل در جریان است و در دولت نتانیاهو نیز بار دیگر شدت یافت.
انتظار میرود این مناقشه ائتلاف دولت نتانیاهو با احزاب ارتدکس را با خطر مواجه کند. این احزاب با فراخواندن مردان یهودی ارتدکس به ارتش بشدت مخالف هستند.
در سال ۲۰۱۸ یک ائتلاف دولتی دقیقا بر سر همین موضوع به شکست انجامید.
مهلت قانونی در سال ۲۰۲۳ به پایان رسیده بود
از آنجایی که مهلت قانون معافیت مردان یهودی ارتدکس از انجام خدمت سربازی در سال گذشته به پایان رسیده بود، دولت نتانیاهو این قانون را تا پایان ماه مارس سال ۲۰۲۴ تمدید کرد.
منتقدین در سالهای اخیر این قانون را "ناعادلانه" خواندهاند. جنگ غزه در ماههای اخیر اختلاف بین دو جبهه موافقان و مخالفان را تشدید کرده است.
در همین حال برخی مردان ارتدکس یهودی نیز هستند که خود داوطلبانه به خدمت سربازی میروند. زنان ارتدکس نیز فقط بصورت داوطلبانه میتوانند وارد ارتش اسرائیل شوند.
زنان و خدمت سربازی در ارتش اسرائيل
زنان در ارتشهای کشورهای بسیاری میتوانند استخدام شوند و در پستهای گوناگون خدمت کنند، اما تنها در سه کشور جهان خدمت سربازی برای زنان اجباری است. نگاهی به خدمت سربازی زنان در ارتش اسرائیل.
عکس: picture-alliance/dpa/L. Jussi Nukari
زنان در ارتشهای کشورهای بسیاری میتوانند استخدام شوند و در پستهای گوناگون خدمت کنند، اما تنها در سه کشور اسرائیل، اریتره و نروژ خدمت سربازی برای زنان اجباری است.
عکس: picture-alliance/dpa/L. Jussi Nukari
انجام خدمت سربازی برای زنان در اسرائیل رسما از سپتامبر سال ۱۹۴۹ آغاز شد. در نروژ نه به دلیل تهدیدهای نظامی خارجی، بلکه برای ترویج بیشتر برابری جنسی بین زن و مرد، مجلس این کشور در اکتبر سال ۲۰۱۴ خدمت سربازی برای زنان را تصویب کرد که از تابستان سال ۲۰۱۶ اولین دوره سربازگیری زنان آغاز میشود.
عکس: picture alliance/AP Images
تا قبل از تاسیس دولت اسرائيل، طبق اسناد حدود ۴ هزار نفر از زنان یهودی در واحدهای شبه نظامی هگانا در جنگ با اعراب فلسطینی و حکومت تحت سرپرستی بریتانیا حضور داشتند. پس از تاسیس دولت اسرائيل در ۲۶ ماه مه سال ۱۹۴۸، پارلمان اسرائيل در سپتامبر سال ۱۹۴۹ قانون خدمت سربازی برای همه که شامل زنان نیز میشد را تصویب کرد.
عکس: picture alliance/ZUMA Press
با وجود حضور زنان در نبردها در سالهای نخست، بن گورین، نخست وزیر اسرائيل درسال ۱۹۴۸ و قبل از تصویب نظام وظیفه برای زنان گفته بود: «در یک ارتش و در جنگ یک نابرابری واقعی نهفته است که فرستادن زنان به عملیات را ناممکن میسازد. یک ارتش به واحدهای پشتیبانیکننده نیز نیاز دارد. ما به زنان در جایگاه مناسب برای تقویت قدرتمان نیاز داریم.»
عکس: picture alliance/AP Images
باور به اینکه کشته شدن زنان سرباز در جبهه نبرد باعث تضعیف روحیه همقطاران مرد میشود و اینکه اسارت زنان آنان را با خطر تجاوز جنسی از سوی سربازان "دشمن" روبرو میسازد، باعث شد تا سربازان زن اسرائیلی جایی در واحدهای عملیاتی نداشته باشند و بیشتر وظایف پشتیبانی به آنها محول شود.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Kumm
مدت خدمت سربازی در اسرائیل برای زنان ۲۱ ماه و برای مردان ۳ سال است. زنان متاهل، مادران و اعراب اسرائيلی از انجام خدمت سربازی معاف هستند. از سوی دیگر "دروزیها" و اقلیت "چرکس" طبق قانون سال ۱۹۸۸ موظف به انجام خدمت سربازی شدهاند. زنان یهودی مهاجری که بعد از ۲۰ سالگی به اسرائیل مهاجرت کنند از انجام خدمت سربازی معاف هستند، مگر اینکه خود بخواهند داوطلبانه خدمت کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/epa IDF
با تشکیل واحدهای زنانه "چن"، زنان بیشتر به وظایف پشتیبانی، آموزشی، بهداری، مخابرات، اداری و غیره گمارده شدند. جالب این که زنان کادر ارتش به واحدهای رزمی آموزش میدهند، اما خود اجازه حضور در رزم را ندارند. در جنگ ۶ روزه سال ۱۹۶۷ یک افسر زن به دلیل تمرد از ماندن در پست خود و رفتن به جبهه به ۴ هفته زندان محکوم شد.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Kumm
زنانی که به عنوان کادر در ارتش خدمت میکنند در زمینههای مختلف برای برابری با همقطاران مردشان بارها به دادگاه شکایت بردهاند. آلیس میلر، افسر نیروی هوایی ارتش اسرائیل در سال ۱۹۹۴ از ممنوع بودن آموزش دورههای خلبانی برای زنان به دادگاه شکایت برد و برنده شد. ارتش اسرائیل حالا مجبور است از سال ۱۹۹۵ و طبق حکم دادگاه زنانی که برای آموزش دوره خلبانی آماده هستند را بپذیرد.
عکس: picture alliance/Photoshot
با حکم دادگاه، دولت و مجلس اسرائیل عملا مجبور شدند قوانین نظامی این کشور را تغییر دهند و از سال ۲۰۰۰ برابری کامل بین زنان و مردان در ارتش اسرائیل برقرار شد.
عکس: picture-alliance/dpa/W. Kumm
در ادامه برابری کامل زنان و مردان، در سال ۲۰۰۰ واحدهای زنانه منحل و زنان و مردان به طور مشترک در واحدهای زرهی، پیاده و توپخانه سازماندهی شدند.
عکس: picture alliance/Photoshot
در واحدهای پیاده از زنان نیز در گشتیهای مرزی استفاده میشود.
عکس: picture-alliance/dpa/epa IDF
در جنگ دوم لبنان در سال ۲۰۰۶، زنان برای نخستینبار بعد از سال ۱۹۴۸ در عملیات رزمی شرکت کردند.
عکس: picture alliance/Photoshot
کرین تندلر، مهندس پرواز هلی کوپتر، اولین زن نظامی اسرائیل بود که در جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ کشته شد.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Hollander
براساس گزارش یکصد صفحهای "کمیته سگف" که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، کوتاهتر بودن مدت خدمت سربازی زنان به نسبت مردان باعث شده تا برخی از وظایف به آنان محول نشود. قرار شده بود پیشنهاد بهینهسازی خدمت سربازی زنان که توسط این کمیته ارائه شده بود، طی یک دهه در ارتش اسرائیل عملی شود.
عکس: picture alliance/ZUMA Press
همه خاخامهای یهودی با سربازی زنان موافقت ندارند و خاخامهای ارتدکس (سنتگرا) اصولا با این موضوع مخالف هستند. در حالی که مردان ارتدکس در مدارس مذهبی از انجام خدمت نظامی معاف شدهاند، اگر زنان نیز از خدمت سربازی معاف شوند، آنوقت بر مدت سه ساله سربازی مردان نیز باید باز هم افزوده شود.
عکس: picture alliance/Photoshot
زنان سرباز اسرائیلی هم با موضوع آزار جنسی از سوی همقطاران مردشان روبرو هستند. تقریبا روزی یک مورد آزار جنسی زنان سرباز گزارش میشود و ۲۰ درصد زنان سرباز در ارتش اسرائیل مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند.
عکس: picture alliance/Photoshot
خدمت سربازی زنان تنها در سه ارتش اریتره، نروژ و اسرائیل صورت میگیرد که قدمت آن در ارتش اسرائیل از همه بیشتر است. زنان کادر در ارتش اسرائیل اکنون ۳۳ درصد هستند که ۵۱ درصد آنان افسران، ۳ درصد در واحدهای عملیاتی و ۱۵ درصد پرسنل تکنیکی را تشکیل میدهند.