پایان مناقشه ۱۲ ساله و عادیسازی روابط اسرائیل و ترکیه
۱۴۰۱ مرداد ۲۶, چهارشنبه
ترکیه و اسرائیل به زودی با تبادل سفیر روابط دیپلماتیکشان را ارتقاء میدهند و عادیسازی روابط را به انجام میرسانند. نخستوزیر اسرائیل عادیسازی روابط با ترکیه را یک پیروزی برای ثبات منطقه خواند.
تبلیغات
ترکیه و اسرائیل که زمانی روابط دوستانه و نزدیکی داشتند، پس از بیش از یک دهه مناقشه و تنش مناسبات عادی دوجانبه را دوباره از سر گرفتند.
در بیانیه مشترک دو کشور که روز چهارشنبه ۲۶ مرداد (۱۷ اوت) منتشر شد تاکید شده که سفیران جدید ترکیه و اسرائیل به زودی به تلآویو و آنکارا اعزام خواهند شد.
دفتر نخستوزیر اسرائیل در بیانیهای گفته از سرگیری فعالیت سفارتخانه و سرکنسولگری دو کشور نتیجه سفر یائیر لاپید به آنکارا و گفتوگو با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در ماه ژوئن سال جاری است.
سال ۲۰۱۰ چند شهروند ترکیه که با کشتی "مرمره آبی" قصد شکستن محاصره دریایی باریکه غزه را داشتند توسط نیروهای امنیتی اسرائیل کشته شدند.
این ماجرا و تنشهایی که در پی آن بالا گرفت به کاهش سطح روابط دیپلماتیک میان آنکارا و تلآویو منجر شد گرچه مناسبات ترکیه و اسرائیل، به خصوص روابط تجاری دو کشور در این سالها به طور کامل قطع نشد.
خبرگزاری آناتولی روز چهارشنبه از قول مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه نوشت، با وجود عادیسازی روابط با اسرائیل "به دفاع از حقوق فلسطین ادامه خواهیم داد".
همکاری امنیتی علیه عوامل اطلاعاتی ایران
برخی تحلیلگران معتقدند همکاریهای امنیتی و اطلاعاتی آنکارا و تلآویو در سال اخیر بسیار افزایش یافته و موفقیت مشترک دو کشور در شناسایی تیمی از ماموران و عوامل نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی که قصد ضربه زدن به منافع و شهروندان اسرائیلی در ترکیه را داشتند آنها را به هم نزدیکتر کرده است.
به گزارش خبرگزاری آلمان، نخستوزیر اسرائیل در بیانیهای از سرگیری روابط با ترکیه را یک پیروزی برای امنیت منطقه و یک خبر خوب اقتصادی برای شهروندان اسرائیلی توصیف کرد.
یائیر لاپید در ادامه وعده داده دولت انتقالی به رهبری او همچنان در مسیر تقویت موقعیت اسرائیل در سطح بینالمللی تلاش خواهد کرد.
سفر تاریخی رئیس جمهوری اسرائیل به ترکیه
روندی که به از سرگیری کامل روابط میان ترکیه و اسرائیل منجر شد از سال گذشته آغاز شد. یکی از نقطه اوجهای این روند سفر اسحاق هرتسوگ، رئیس جمهوری اسرائیل به آنکارا در ماه مارس امسال بود.
رجب طیب اردوغان سفر همتای اسرائیلی خود به ترکیه را تاریخی خواند و ابراز امیدواری کرد این سفر نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد.
با سفر هرتسوگ به آنکارا برای نخستین بار پس از ده سال یک رئیس جمهوری اسرائیل به طور رسمی از ترکیه بازدید کرد. در ادامه این سفر، وزیران خارجه دو کشور نیز در اورشلیم و آنکارا با هم ملاقات کردند.
ترکیه و اسرائیل سال ۲۰۱۶ روابط خود را اندکی بهبود دادند اما دو سال بعد که اوضاع باریکه غزه در پی انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم بحرانی شد مناسبات دو کشور بار دیگر به سردی گرائید.
با این حال نزدیکی و اتحاد استراتژیک دو کشور سابقهای تاریخی دارد؛ ترکیه نخستین کشور جهان با اکثریت جمعیت مسلمان است که ماه مارس ۱۹۴۹ کشور تازه تاسیس اسرائیل را به رسمیت شناخت.
کمتر از یک دهه بعد و پس از دیدار محرمانه نخستوزیران وقت دو کشور، ارتباط و همکاری دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل و ترکیه نیز آغاز شد که با فراز و نشیبهایی در دو دهه اخیر همچنان ادامه دارد.
روی کار آمدن دولت راستگرای بنیامین نتانیاهو همزمان با قدرتگیری اسلامگرایان به رهبری اردوغان در ترکیه دورهای است که بیشترین تنشها میان دو کشور در آن رخ داده است.
اعراب و اسرائیل؛ مناقشهای ریشهدار در قاب تصویر
مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیها ریشهای قدیمی دارد، از نبردها و آوارگیها در دو سه جنگ در سده پیش تا قراردادهای ناکام صلح و انتفاضه و ... عکسهایی از آثار جنگ نقبی است به ریشهها و ابعاد این مناقشه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
خانهای متروکه
این خانه متروکه در لفته از ریشه های خصومت در خاورمیانه نشان دارد. لفته روستایی است در جنوب اورشلیم که ساکنین عرب ـ فلسطینی آن در روند تاسیس دولت اسراییل (۱۹۴۸) ناگزیر به ترک آن شدند. یهودیان نیز همچون اعراب، با اتکاء به نشانههای تاریخی و مذهبی، این منطقه را حق خود میدانند. به نظر می رسد این درگیری در آینده نزدیک حل نخواهد شد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
فرودگاه غزه؛ ویرانی یک پروژه معتبر
فردوگاه غزه نماد ویرانی یک پروژه معتبر یک میلیون دلاری است. یکی از تامین کنندگان مالی این پروژه آلمان بوده است. این فرودگاه در سال ۱۹۹۸ و در حضور بیل کلینتون، رییس جمهور وقت آمریکا، افتتاح و در اوایل سال ۲۰۰۰ توسط نیروی نظامی اسراییل بمباران و تخریب شد. علت تخریب آن آغاز انتفاضه دوم مردم فلسطین بود. این قیام مدتها ادامه داشت و با حملات تروریستی همراه بود.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
بدون بالگرد
در هنگامه انتفاضه دوم هلیکوپتر یاسر عرفات، رییس جمهور خودگردان فلسطین و برنده جایزه صلح نوبل، نیز توسط نیروی نظامی اسراییل به آتش کشیده شد. باقیمانده این هلیکوپتر را بازسازی کردهاند در شهر غزه بر روی داربست بلندی به نمایش گذاشتهاند، به گونه ای که از فاصله بسیار دور نیز نمایان است.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
ساحل زیکیم
ساحل زیکیم یکی از اماکن پرجاذبه برای گردشگران در اسراییل به شمار می آید. در یکسو تپه های ماسه ای با شکوه، در سوی دیگر چشم انداز دریای مدیترانه و در میان این دو برج نگهبانی متروکه اسراییل. اما حتی این منطقه زیبا و دیدنی به میدان جنگ خاورمیانه تبدیل شده است. ساحل زیکیم تقریبا در ۳ کیلومتری مرز شمالی نوارغزه قرار دارد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پسماندههای خطرناک
گاه در مسیر بازدید از دیگر اماکن محبوب گردشگری اسراییل، به تابلوهای هشداردهنده ای برمی خوریم که به منطقه مین گذاری شده پشت سیم های خاردار بلندی های جولان اشاره دارند. در جنگ ۶ روزه سال ۱۹۶۷ اسراییل منطقه شمال شرقی مرز سوریه را به اشغال خود درآورد و آن را بخشی از خاک اسراییل خواند. البته اکثر کشورها چنین ادعایی را به رسمیت نمی شناسند. سوریه همچنان بلندهای جولان ر از آن خود میداند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
تانکی که زنگ میزند
تانک ارتش سوریه در رودخانه اردن به پشت افتاده است و می پوسد. اینجا منطقه حفاظت شده بانیاس است، واقع در حومه غربی ارتفاعات جولان. اختلاف بر سر این منطقه که توسط اسراییل اشغال شده، همچنان موضوع مجادله سوریه و اسراییل است. منطقه حائلی که سوریه و اسرائیل را از هم جدا میکند از سال ۱۹۷۴ زیر نظارت کلاه آبی ها است. اختلاف بر سر این منطقه مانع از پیشرفت مذاکرات صلح میان اسراییل و سوریه است.
عکس: Reuters/R. Zvulun
مسجدی که متروکه شده
این نیز یکی از پیامدهای جنگ ۶ روزه است: در ۵ کیلومتری غرب منطقه حائل روستایی بود که تا سال ۱۹۶۷ به سوریه تعلق داشت. حال این منطقه درتصرف اسراییل است. از این روستا تنها چیزی که به جا مانده است، یک مسجد متروکه است. حالا بانگ اذانی از این مسجد به گوش نمیرسد و تنها نقاشی های دیواری هستند که گاه و بی گاه توجهها را جلب میکنند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پیشروی طبیعت در سنگر
این پناهگاه پنهان و استتارشده، واقع در بلندی های جولان، بر نبردی شهادت می دهد که ۵۲ سال پیش در رشته کوههای این منطقه اتفاق افتاده بود. هنگام جنگ داخلی اخیر در سوریه بلندیهای جولان به شدت زیر حملات موشکی قرار داشت، هم از درون اسراییل و از درون سوریه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
قیمومت بریتانیا بر فلسطین
ریشههای درگیریهای خاورمیانه اما به گذشته های دورتری بازمی گردند. براساس موافقتنامهای که سال ۱۹۱۶ میان قدرتهای بزرگ آن زمان، فرانسه و بریتانیا، شکل گرفت فلسطین نیز به قیمومت بریتانیا درآمد و نیروهای نظامی بریتانیا نیز رسما در فلسطین مستقر شدند. این نقاشی که بر دیوار یک پست نظامی قدیمی در اورشلیم کشیده است، سربازهای بریتانیایی را نشان می دهد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
میدان جنگ، قرارگاه موزه
این به اصطلاح "تپه مهمات"، که در شرق اورشلیم واقع است، شاهد نبردهای بی شماری بوده است. از این تپه نیروهای بریتانیایی برای ذخیره سازی سلاح و مهمات نیروی انتظامی پلیس استفاده میکردهاند. اردن در سال ۱۹۴۸ این منطقه را به تصرف خود درآورد. اسراییل نیز در سال ۱۹۶۷ اردن را از آن بیرون کرد. برخی از سنگرهای قدیمی جنگ به یادگار ماندهاند. امروز بر روی این تپه موزه ای در ارتباط با جنگ شش روزه قرار دارد.