پرحاشیه‌ترین سفر آیت‌الله خامنه‌ای به قم
۱۳۸۹ مهر ۱۸, یکشنبه
بر اساس گزارش‌ها، آیت‌الله علی خامنه‌ای به زودی به شهر قم سفر می‌کند. این سومین سفر رسمی او به قم از زمان نشستن بر مسند رهبری جمهوری اسلامی خواهد بود. خبر رفتن آیت‌الله خامنه‌ای به این شهر از مدت‌ها پیش در محافل خبری شنیده می‌شد، اما در مورد قطعی بودن آن تردیدهایی وجود داشت. علت این تردیدها از جمله به اختلاف‌نظرهایی مربوط می‌شود که میان برخی از مراجع تقلید با آیت‌الله خامنه‌ای وجود دارد و در ماه‌های گذشته شدت گرفته است.
مخالفت با تغییر در مدیریت حوزه‌های علمیه
بنا بر خبرهایی که در سایت‌های نزدیک به اصولگرایان نیز منتشر شده، آیت‌الله خامنه‌ای تا کنون سفرهای غیررسمی و محرمانه‌ی بسیاری به شهر قم کرده است. سایت "شیعه نیوز" به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی "آینده" می‌نویسد، آیت‌الله خامنه‌ای در چند ماه گذشته دو سفر به قم داشته که در آنها با شماری از مراجع تقلید نیز دیدار کرده است.
گفته می‌شود، علت غیررسمی انجام شدن سفرهای خامنه‌ای به قم بی‌میلی برخی از مراجع به علنی شدن این دیدارها و خودداری شماری دیگر از آنها از ملاقات با رهبر جمهوری اسلامی بوده است. یکی از نمودهای آشکار اختلاف به تغییراتی در ساختار و اداره‌ی حوزه‌های علمیه مربوط می‌شود که خامنه‌ای آذرماه ۱۳۸۶ فرمان آن را صادر کرد. این تغییرات که آیت‌الله خامنه‌ای هدف آن را ایجاد تحول و آنها را اجتناب‌ناپذیر خوانده بود، به دلیل مخالفت اغلب مراجع تقلید تا کنون صورت نگرفته است. منتقدان نتیجه‌ی این تغییرات را وابسته‌تر شدن حوزه‌ها به حکومت عنوان می‌کنند.
بی‌اعتنایی به درخواست حمایت از احمدی‌نژاد
انتقاد به دولت و خودداری از پشتیبانی از محمود احمدی‌نژاد یکی دیگر از موارد اختلاف میان رهبر جمهوری اسلامی و بسیاری از مراجع تقلید به شمار می‌رود. این اختلاف‌ها پس از انتخابات جنجال‌برانگیز ریاست جمهوری در خرداد ۸۸ شدت گرفته است. از آن زمان روحانیان طراز اول شهر قم کمتر حاضر به دیدار با احمدی‌نژاد و اعضای دولت شده‌اند و به توصیه‌های صریح خامنه‌ای در مورد حمایت از دولت عمل نکرده‌اند.
حدود یک هفته‌ی پیش برخی از منابع خبری نزدیک به اصلاح‌طلبان گزارش دادند، سفر خامنه‌ای به قم به تعویق افتاده است. گرچه تاریخ دقیق این سفر به طور رسمی اعلام نشده، شواهدی وجود دارد که احتمال درستی این خبر را تقویت می‌کند. محمدحسین موسی‌پور، استاندار استان قم، عصر سه‌شنبه ۱۳ مهرماه در جمع خبرنگاران اعلام کرد، آیت‌الله خامنه‌ای در روزهای موسوم به "دهه کرامت" در قم خواهد بود. این دهه از روز شنبه ۱۷ مهرماه (تولد حضرت معصومه) آغاز می‌شود و تا تولد امام هشتم شیعیان در ۲۷ مهرماه ادامه دارد. "جامعه مدرسین حوزه علمیه‌ی قم" در بیانیه‌ای که امروز ۱۸ مهرماه منتشر شد، آغاز سفر خامنه‌ای را تلویحا روز پایانی این دهه اعلام کرده است.
۴۵ روز زمینه‌سازی
به‌رغم خبرهای متناقض و شایعه‌هایی که در مورد تاریخ دقیق سفر خامنه‌ای به قم منتشر شده، شدت گرفتن تبلیغات رسمی در مورد این سفر حکایت از نزدیک بودن آن دارد. در روزهای گذشته موضوع سفر رهبر جمهوری اسلامی به قم یکی از تیترهای اصلی رسانه‌های نزدیک به حکومت بوده است.
گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران تمام امکانات خود را بسیج کرده‌اند تا تعداد بیشتری از مراجع تقلید را به دیدار با خامنه‌ای بکشانند. به اعتقاد برخی از ناظران، حمله به دفتر و منزل بعضی از مراجع تقلید منتقد، از جمله آیت‌الله یوسف صانعی، و فیلتر کردن پایگاه اطلاع رسانی شماری از آنها در هفته‌ها و روزهای گذشته، به قصد ارعاب انجام شده است.
مهدی توکلی، فرمانده انتظامی استان قم می‌گوید، نیروهای امنیتی از ۴۵ روز پیش از این سفر مطلع بودند و برای آن برنامه‌ریزی کردند. خبرگزاری ایسنا صبح امروز (یکشنبه ۱۸ مهر) از قول توکلی نوشت: «هماهنگی‌های لازم بین نیروی انتظامی استان، وزارت اطلاعات، سپاه علی بن ابیطالب و همچنین سپاه ولی‌امر [سپاه ویژه‌ی حفاظت از رهبری] انجام گرفته.»
«تبری جستن از فتنه‌گران»
برخی از تحلیلگران معتقدند، یکی از هدف‌های اصلی این سفر تقویت موقعیت رهبر جمهوری اسلامی است که در پی ناآرامی‌های پس از انتخابات سال ۸۸ به شدت تضعیف شده است. حامیان حکومت جنبش اعتراضی به نتایج اعلام‌شده‌ی انتخابات را "فتنه" و معترضان را "فتنه‌گر" می‌خوانند. مرتضی مقتدایی که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به مدیریت حوزه‌های علمیه منصوب شده، در پیامی که امروز منتشر شد، از "استقبال باشکوه مردم و حوزویان" ار خامنه‌ای خبر می‌دهد و قصد آن را نشان دادن حمایت از "ولایت فقیه و نظام اسلامی" به جهانیان عنوان می‌کند. او می‌گوید، حوزویان با این اقدام «بیعت خود را تجدید كرده و از همه فتنه‌گرانی كه تمام تلاش خود را در راه مقابله با نظام و ولایت فقیه به كار گرفته‌اند، تبری می‌جویند.»
دیدار با مراجع برای «ایجاد وحدت ملی»
شبیه به این سخنان را دبیر شورای نگهبان نیز پنجشنبه شب در اصفهان بیان کرده بود. احمد جنتی می‌گوید، "شعله فتنه" با مدیریت‌های آیت‌الله خامنه‌ای و "جانفشانی‌های بچه‌های بسیج و حزب‌اللهی‌ها" فروکش کرده است.
جنتی که دبیری ستاد موسوم به "امر به معروف و نهی از منکر" را نیز بر عهده دارد، گفت: «امروز مهم‌ترین امر به معروف ما ولایت فقیه است.» او برخورد با آنچه را "وطن فروشی‌ها، فتنه‌گران و فتنه" خوانده، از مهم‌ترین وظایف این ستاد توصیف می‌کند.
از اظهارات برخی از استادان حوزه نیز پیداست که سفر خامنه‌ای بی‌ارتباط با حوادث پس از انتخابات نیست. یکی از این استادان، حجت‌الاسلام محسن غرویان، می‌گوید، دیدار آیت‌الله خامنه‌ای «با مراجع، طلاب، فضلای حوزه علمیه و اقشار مختلف مردم می‌تواند در وحدت، همدلی و انسجام ملی بسیار موثر باشد.»
او در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا، به پیشنهاد خود برای نشست مشترک رهبر جمهوری اسلامی با مراجع تقلید اشاره کرده و هدف آن را "ایجاد وحدت ملی" عنوان می‌کند. سفر رسمی قبلی آیت‌الله خامنه‌ای به قم ده سال پیش انجام شد و نه روز طول کشید.
BK/BB