پرواز فانوس‌ها و «هراس حکومت از هرگونه تجمع»
۱۳۹۰ شهریور ۲۶, شنبه
فستیوال «پرواز فانوس آرزوها» که قرار بود پنجشنبه ۲۴ شهریور از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۰:۳۰ شب در بام تهران، ولنجک، کنار زمین تنیس برگزار شود، با حضور نیروهای پلیس و یگان ویژه برگزار نشده است.
روزنامه شرق با اشاره به جلوگیری ماموران از برگزاری «فستيوال پرواز فانوس‌ها» نوشته است: «فستيوال پرواز فانوس‌ها هر سال در برخی كشورهاي جهان برگزار میشود و جوان‌ها در حركتی نمادين، آرزوهايشان را در فانوس كوچكی می‌‌نويسند و در آسمان رها می‌‌كنند.»
صفحه فیس بوک «فستیوال پرواز فانوس آرزوها در تهران» با اعلام این‌که این تجمع "هیچ جنبه سیاسی ندارد" از همگان خواسته بود شعار "خلیج همیشه فارس" را در کنار آروزهای خود روی فانوس‌ها بنویسند.
بشنوید: گفت‌و‌گو با مهدی خزعلی
دکتر مهدی خزعلی، پزشک، نویسنده و منتقد سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در گفت‌و‌گو با دویچه وله، اساس شکل‌گیری قرارهای اخیر برای گردهمایی‌های مختلف از طریق فیس‌بوک را "لجبازی و دهنکجی به تنگناهای موجود در ایران" می‌داند.
او می‌گوید: «مسائل اخلاقی و مسائل جانبی که برای برخورد با اینگونه تجمعات مطرح میشود، در درجهی دوم قرار دارد. واقعیت این است که جناح حاکم از هرگونه تجمع بیم و هراس دارد. هر تجمعی که دولتی نباشد و جناح حاکم پشت آن تجمع نباشد، واقعا برای حکومت خطرناک است.»
اتهام "هنجارشکنی"
سایت آینده تعداد اعضای صفحه فیس‌بوک فستیوال پرواز فانوس‌ها را ۸۰ هزار نفر عنوان کرده و نوشته است: «علاوه بر این‌كه به گروهی از مردم اجازه داده نشد وارد محل قرار كه كنار زمین تنیس بود، شوند، از برخی دیگر نیز فانوس‌هایی كه دستشان بود گرفته شد. البته علی‌الظاهر برخی نیز كه مقاومت‌هایی انجام داده یا برخورد تندی با نیروی انتظامی داشتند، ظاهرا بازداشت شدند.»
بنا به این گزارش «فراخوان از طریق فیس‌بوک» تنها نقطه اشتراک فستیوال پرواز فانوس‌ها و گردهمایی ماه‌های قبل هم‌چون آب‌بازی در پارک آب و آتش یا گردهمایی موفرفری‌ها در پارک ملت و ... بوده است.
پس از برگزاری گردهمایی آب‌بازی، پلیس ایران گروهی از جوانان را دستگیر کرد. فیلمی نیز از اعترافات چند جوان که در این گردهمایی شرکت کرده بودند از تلویزیون دولتی ایران پخش شد.
احمد روزبهانی، "رئیس پلیس امنیت اخلاقی"، اتهام افراد شرکت‌کننده در گردهمایی آب‌بازی را "هنجارشکنی" عنوان کرده و گفته بود، «قوه قضاییه ایران با این افراد برخورد خواهد کرد.»
غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه نیز گفته است، "آب بازی جرم نیست و کسی به این دلیل تحت تعقیب قرار نمی‌گیرد"، اما او افزود با کسانی که با عنوان آب بازی مرتکب "خلاف شرع و عفت عمومی" شوند، برخورد خواهد شد.
مهدی خزعلی درباره اتهام «هنجارشکنی» که توسط مقام‌های قضایی و انتظامی درباره شرکت‌کنندگان در گردهمایی‌های اخیر مطرح شده است، می‌گوید: «ممکن است چنین قرارهایی برای برخی از جوان‌ها مشکلاتی هم ایجاد کند، اما اگر نیروی انتظامی حمایت کند و مراقب باشد در حاشیهی چنین قرارهایی تعرضی به جوان‌ها نشود. این قرارها میتواند میزان شادی و نشاط را در جامعه بالا ببرد. باید جلوی عوارض و حاشیه چنین قرارهایی را گرفت نه این‌که صورت مسئله را پاک کنند.»
شلیک تیر هوایی در بام تهران
برخی منابع خبری نوشته‌اند در تجمع بام تهران در ولنجک، پلیس و نیروهای امنیتی به تجمع کنندگان حمله کرده و آنها را به داخل کوچه‌ها و مناطق اطراف رانده است. گفته میشود پلیس اقدام به تیراندازی هوایی کرده و ده‌ها نفر را که عمدتا نوجوان بوده‌اند بازداشت کرده است.
صفحه فیس بوک فستیوال «پرواز فانوس آرزوها در تهران»، پس از به هم خوردن اجرای این فستیوال نوشت، این حرکت سیاسی نبود، «پرواز فانوس‌ها یک آرزو بود. آرزوی دوستانه و صمیمی برای خلیج همیشه فارس». در این یادداشت هم‌چنین آمده است: «برنامه امشب را به زمان دیگه موکول می‌کنیم. شاید زمانی دیگر در فضای بهتر دور هم جمع شویم و شادی کنیم.»
گردهمایی‌های اخیر سیاسی است
مهدی خزعلی با اشاره به "اعلام سیاسی نبودن" افراد شرکت‌کننده در گردهمایی‌های اخیر می‌پرسد: «این جوان‌ها برای این‌که بهانه دست کسی ندهند، میگویند ما سیاسی نیستیم، اما این مسئله پیام دارد. مگر سیاسی بودن چه اشکالی دارد؟! چه اشکالی دارد که جوانان تجمع سیاسی داشته باشند؟ چرا باید برای حیات، سلامت و نفس کشیدن، مرتب فریاد بزنیم، "کار ما سیاسی نیست!". در چنین شرایطی آب‌بازی سیاسی است. حتی خانمی که دو سانتیمتر روسری خود را عقب میبرد، یک واکنش سیاسی انجام میدهد. من همه این حرکتها را حرکت‌های سیاسی می‌دانم.»
۱۱ شهریور ۱۳۹۰، یک شهروند در تهران از حضور گسترده نیروی انتظامی در منطفقه ولنجک تهران خبر داد و گفته بود: «از یک سرباز پرسیدم چه خبر است؟ گفت: من راننده هستم، خبرندارم. اما سرباز دیگری گفت، امروز را آب‌پاشان به عنوان روز ملی آبپاشی اعلام کرده اند!»
مهدی خزعلی درباره حضور پلیس در محل‌هایی که احتمال وجود گردهمایی برای آب‌بازی بوده است معتقد است: «احتمالا کار به جایی خواهد رسید که جوانان هر روز قراری در فیس‌بوک میگذارند و با این قرارهای دروغین یا ساختگی پلیس را مشغول میکنند.»
پس از برگزاری مراسم آب‌بازی در پارک آب و آتش، ماموران پلیس ایران در محل‌هایی که احتمال می‌دادند دوباره چنین مراسمی برگزار شود حضور یافته بودند اما خبری از مراسم آب‌بازی نبوده است.
حسین کرمانی
تحریریه: مصطفی ملکان