پرواز ۷۵۲؛ ایران باید "شفافسازی کند و غرامت مناسب بپردازد"
۱۴۰۰ تیر ۱۷, پنجشنبه
وزیران امور خارجه کانادا و اوکراین طی دیدارشان بر همکاری نزدیک خود جهت دریافت غرامت مناسب برای خانواده قربانیان هواپیمای سرنگونشده اوکراینی و واداشتن جمهوری اسلامی به شفافسازی در این مورد تأکید کردند.
تبلیغات
وزارت خارجه کانادا در پی دیدار مارک گارنئو، وزیر خارجه این کشور با دیمیترو کولبا، همتای اوکراینیاش اعلام کرد که دو کشور بر سر دریافت غرامت مناسب برای خانواده جانباختگان هواپیمای اوکراینی همکاری نزدیک خواهند داشت.
وزارت خارجه کانادا میگوید، در این دیدار دو طرف بر سر تعهداتشان جهت همکاری دوجانبه، برقراری عدالت، شفافسازی این واقعه و دریافت غرامت برای خانواده قربانیان تأکید کردند.
این دیدار روز چهارشنبه هفتم ژوئیه (۱۶ تیر) در حاشیه کنفرانس اصلاحات اوکراین در ویلنیوس، پایتخت لیتوانی انجام شد.
هواپیمای پرواز PS752 خطوط بینالمللی اوکراین در ۲۸ دی ماه سال ۹۸ (ژانویه سال ۲۰۲۰) در حالی که از تهران به مقصد کییف پرواز میکرد هدف شلیک موشکی سپاه پاسداران قرار گرفت و سرنگون شد. تمامی ۱۷۶ سرنشینان هواپیما که اکثرا ایرانی و شهروندان دوتابعیتی کانادا بودند کشته شدند.
مقامهای ایران تا سه روز علت سقوط هواپیما را "نقص فنی" اعلام میکردند، اما با ادامه فشارهای بینالمللی و روشن شدن زوایایی از این واقعه سرانجام اعلام کردند که هواپیما با شلیک موشکی سپاه و بر اثر "خطای انسانی" سرنگون شده است.
موضوع "خطای انسانی" هنوز هم مورد تردید کانادا و اوکراین و همچنین خانوادههای قربانیان قرار دارد. این دو کشور بارها جمهوری اسلامی را به "پنهانکاری" و عدم ارائه اطلاعات کافی در این زمینه متهم کردهاند.
در حالی که جمهوری اسلامی عملکرد خود در رسیدگی به این پرونده را "بینظیر" توصیف کرده، کشورهای مربوط به این پرونده گزارش نهایی ایران را "پنهانکارانه" ارزیابی کردهاند.
شکرالله بهرامی، رئيس سازمان قضایی نیروهای مسلح بهتازگی از صدور کیفرخواست برای ۱۰ نفر در این رابطه سخن گفته است. اما خانوادههای قربانیان میگویند، این افراد "بینامو نشان"اند و "برای آمرین و عاملین اصلی این جنایت که افراد ردهبالای حکومت هستند، قرار منع تعقیب صادر شده است".
این خانوادهها همچنین میگویند، مراجعه وکلایشان برای مطالعه پرونده و پی بردن به نحوه کارشناسی و بازجوییها به جایی نرسیده و آنها همچنان به دادخواهی خود ادامه خواهند داد.
به اشتباه یا به عمد؟ تاریخچهای از هواپیماهای مسافربری سرنگونشده
سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با شلیک موشک توسط پدافند سپاه ۱۷۶ قربانی گرفت. این نخستین بار نیست که هواپیماهای مسافربری هدف نیروهای نظامی یا شورشی قرار میگیرند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئیه سال ۲۰۱۴
بوئینگ ۷۷۷ خطوط هوایی مالزی ، در حالی که از آمستردام راهی کوالالامپور بود، در جنوب شرق اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت. تمامی ۲۸۹ سرنشین پرواز MH17 کشته شدند. تحقیقات بینالمللی میگویند، موشک شلیک شده به هواپیما روسی بوده است. دادگاه رسیدگی به این پرونده از ماه مارس ۲۰۲۰ در هلند جریان خواهد یافت. اوکراین میگوید هواپیما هدف موشک جداییطلبان قرار گرفته است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/P. Dejong
اکتبر سال ۲۰۰۱
با اصابت موشک، یک توپولوف ۱۵۴ در ارتفاع ۱۱ کیلومتری دریای سیاه در حالی که ارتش اوکراین در شبه جزیره کریمه مشغول تمرین نظامی بود، منفجر شد. تمامی ۷۸ سرنشین هواپیما کشته شدند.
عکس: picture alliance/dpa/A. Lebedev
اکتبر ۱۹۹۸
شورشیان توتسی یک بوئینگ ۷۲۷ خطوط هوایی "کنگو ایرویز" را بر فراز جمهوری دموکراتیک کنگو سرنگون کردند. ۴۱ سرنشین هواپیما جان باختند. (تصویر شورشیان توتسی را نشان میدهد)
عکس: Getty Images/U. Sinai
سپتامبر ۱۹۹۳
یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی گرجستان در نزدیکی باند فرودگاه مورد اصابت یک موشک قرار گرفت که از داخل اراضی جمهوری آبخازیا که درآن زمان بر سر مالکیت آن درگیری وجود داشت، شلیک شده بود. تنها ۲۴ تن از ۱۳۲ سرنشین هواپیما زنده ماندند. یک روز پیش از این حادثه، شورشیان یک هواپیمای دیگر را بر فراز دریای سیاه سرنگون کرده بودند: با ۲۷ کشته. (تصویر هواپیمایی از خطوط هوایی گرجستان را نشان میدهد)
عکس: Getty Images/AFP/V. Shlamov
ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیر ۱۳۶۷)
پرواز مسافربری ۶۵۵ ایرانایر از تهران به مقصد دبی، بر فراز خلیج فارس، با شلیک موشک توسط ناو جنگی یواساس وینسنس آمریکا، بر فراز خلیج فارس سرنگون شد. تمامی ۲۹۰ سرنشین هواپیما جان باختند. آمریکا اعلام کرد که این ناو هواپیمای مسافربری ایران را هواپیمای جنگی تشخیص داده و به اشتباه آن را سرنگون کرده است. (تصویر از سیانان در فرودگاه دبی/ کودکی که بستگان خود را در این پرواز از دست داد)
عکس: picture alliance/AP Images/CNN
سپتامبر ۱۹۸۳
یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ کره جنوبی به دلیل آنچه نیروی هوایی شوروی سابق در آن زمان آنرا تجاوز به حریم هوایی خود خواند، توسط یک جت جنگنده بر فراز دریای ژاپن سرنگون شد. تمامی ۲۶۹ سرنشین هواپیما جان باختند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئن ۱۹۸۰
یک هواپیمای مک دانل داگلاس دی سی – ۹ متعلق به ایتالیا در شمال سیسیل در دریا سرنگون شد. همه ۸۱ سرنشین هواپیما جان باختند. در آن زمان در منطقه رزمایشی توسط ناتو در حال انجام بود. مقامات ایتالیایی در ابتدا از یک سانحه سخن گفتند. اما بعدا در جنوب ایتالیا لاشه هواپیمای شکاری لیبی پیدا شد. احتمال میرود این هواپیما در حین تنبهتن هوایی میان فرانسه، لیبی و جتهای آمریکایی، هدف موشک قرار گرفته باشد.