پرونده‌ی هسته‌ای، میان تحریم و مذاکره
۱۳۸۵ بهمن ۳۰, دوشنبه
�یز استقبال می‌کند.
پرونده‌ی هسته‌ای ایران به یکی دیگر از نقاط اوج خود نزدیک می‌شود. روز چهارشنبه، دوم اسفند، مهلت شصت روزه‌ی ایران برای پذیرش قطعنامه‌ی ۱۷۳۷ شورای امنیت سازمان ملل و تعلیق غنی‌سازی اورانیوم به پایان می‌رسد. ایران در روزهای گذشته تمام ظرفیت دیپلماسی خود را به کار گرفته تا به راه‌حلی از طریق مذاکره دست یابد. در این ارتباط فعال شدن علی‌اکبر ولایتی مشاور ارشد آیت‌الله خامنه‌ای در امور بین‌المللی و هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در روزهای گذشته بسیار محسوس است.
یکی از جنبه‌های اساسی استراتژی ایران همان است که پیش از این نیز تجربه شده و گرچه جلوی صدور قطعنامه را نگرفت، به دخالت روسیه و چین برای تعدیل آن انجامید. این سیاست ایجاد شکاف میان گروه موسوم به ۵ + ۱، شامل اعضای دائمی شورای امنیت و آلمان، می‌باشد. ایران این بار بیشترین تلاش را برای جلب حمایت روسیه و تفاهم با اتحادیه‌ی اروپا به کار بسته است. هاشمی رفسنجانی اخیرا توصیه کرده بود که «بايد با تفكر درست و تعقل، از اجماع جهانی عليه ايران جلوگيري كنيم.»
علی عسگری نایب رئیس کمیسیون اصل نود نیز روز یکشنبه تاکید می‌کند «تا گسست ویژهای در اجماع جهانی علیه پرونده هسته‌ای ایجاد نكنیم، نمیتوانیم زیادهخواهی آمریكاییها را مهار كنیم.» او با اشاره به سفر ولایتی به روسیه و مذاکره با مقامات این کشور اظهار داشته «ممكن است پیش از فرا رسیدن دوم اسفند به تفاهم امنیتی و اقتصادی با روسیه برسیم و [این تفاهم] روسها را وادار كند در برابر زیادهخواهی آمریكاییها ایستادگی كند.» در همین ارتباط صبح امروز خبرگزاری فرانسه از قول یک دیپلمات غربی نقل می‌کند «اين حقيقت كه چين و روسيه تحريم‌های هدفمند سازمان ملل را در دسامبر گذشته تاييد كردند بدان معنا است كه تهران قادر به ايجاد اختلاف بين اين دو و قدرتهاي غربی نبوده است.» [خبرگزاری فارس، ۳۰ بهمن]
ایران در کنار تلاش برای جلب حمایت روسیه، از مذاکره با اتحادیه اروپا نیز غافل نمانده است. ظاهرا علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و خاویر سولانا هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا در دور تازه‌ی مذاکرات خود به توافقهایی نزدیک می‌شوند. روزنامه‌ی جام‌جم در شماره‌ی امروز خود از قول یک مقام آگاه در سازمان انرژي اتمي «از استقبال ايران از طرح جديد خاوير سولانا، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپايي خبر داد.» بنابر این گزارش طرح سولانا تعدیل شده‌ی طرحی است که سوئیسی‌ها در کنفرانس مونیخ به ایران ارایه داده‌اند. مطابق این طرح ایران متعهد می‌شود در طول مذاکرات از تزریق گاز به سانتریفیوژها خودداری کند و غنی سازی محدودی در حد ۴ درصد را زیر نظر آژانس انجام دهد. به نوشته‌ی جام جم این مقام آگاه اطلاع می‌دهد که اروپا با این طرح موافق است اما مسئله‌ی اصلی جلب رضایت آمریکاست. گفته می‌شود طرح سولانا روز ۲۳ بهمن به وزارت امور خارجه‌ی آمریکا ارسال شده اما هنوز از واکنش واشنگتن اطلاعی در دست نیست.
نقش و نفوذ آمریکا در موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران از اهمیتی بسیار برخوردار است. مقامات هر دو کشور در روزهای گذشته علاوه بر تاکید بر مواضع خود، از آمادگی برای مذاکرات رودررو نیز سحن گفته‌اند. در حالی که هاشمی رفسنجانی اخیرا اعلام کرده «هر وقت آمريكا علامتي را مبنی بر حسن نيت در برخوردش با ايران ارسال كند ما نيز موانع ورود به مذاكره را رفع خواهيم كرد.» سخنان روز گذشته‌ی کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه‌ی آمریکا در گفتگو با شبکه‌ی تلویزیونی العربیه بازتابی گسترده در مطبوعات ایران داشته است.
بنا به نوشته‌ی روزنامه‌های صبح تهران کاندولیزا رایس دنبال نکردن سیاست تماس با ایران طی ۲۷ سال گذشته را سیاست نادرستی از سوی آمریکا عنوان کرده و تغییر ۱۸۰ درجه‌ای در این سیاست را خواستار شده است. رایس همچنین گفته است «برقرارى گفت وشنود ميان ايرانى‌ها و سه كشور اروپايى و نيز پنج كشور عضو دايم شوراى امنيت از پيشنهادهاى من بوده است.» به نوشته‌ی روزنامه‌ی ایران رایس همچنین افزوده است «در عين حال هنوز نمى‌دانم چرا ايران حاضر به گفت وگو با آمريكا نشده است.»
به‌رغم نگرانی‌هایی که در مورد به نتیجه نرسیدن مذاکرات پیش از پایان مهلت ایران وجود دارد برخی از دیپلمات‌های غربی بر این اعتقادند که شورای امنیت پس از گزارش محمد البرادعی نیز اقدامی فوری علیه ایران را آغاز نخواهد کرد و در انتظار تحولات آتی و ادامه‌ی مذاکرات خواهد ماند.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران