دادگاه بین‌المللی دادگستری از وصول و ثبت شکایت کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا از ایران به دلیل سرنگونی هواپیمای مسافربری با دو موشک خبر داد هم‌زمان. قرار است خانواده‌های قربانیان پرواز ۷۵۲ در تورنتو تجمعی برگزار کنند.
یادبود قربانیان پرواز اوکراین در ایران، دی ماه ۱۳۹۸عکس: Str/NurPhoto/picture alliance
تبلیغات
دادگاه بین‌المللی دادگستری در لاهه روز چهارشنبه ۱۴ تیر اعلام کرد شکایت چهار کشور کانادا، بریتانیا، سوئد و اوکراین علیه جمهوری اسلامی در ارتباط با سرنگونی هواپیمای مسافری به این دادگاه رسیده است.
شاکیان پرونده پس از قطع امید از پیگیری‌های لازم در دستگاه‌های جمهوری اسلامی، مسئله را به دیوان لاهه ارجاع کردند.
انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ قبلا با انتشار بیانیه‌ای خبر داده بود که با تمام شدن مهلت شش ماهه جمهوری اسلامی برای پاسخگویی و حل اختلاف با کشورهای متضرر در ۲۸ ژوئن سال جاری، پرونده‌ی جنایت شلیک به هواپیمای مسافربری، با تلاش انجمن خانواده‌ها و اقدامِ دولت‌های کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه ارجاع خواهد شد.
طبق اعلام این انجمن، قرار است ظهر چهارشنبه ۵ ژوئن به وقت تورنتو، نشستی با حضور خانواده‌ها، وکلا و مقامات مسئول برگزار شود. از ایرانیان دعوت شده برای گردهمایی در "مل‌لستمن" تورنتو در ساعت ۵ بعدازظهر حضور یابند.
حامد اسماعیلیون، عضو انجمن یاد شده در استقبال از "ثبت رسمی شکایت در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه" در توییتر نوشت: «به یاد آن‌ها که رفته‌اند و دیگر برنمی‌گردند. به یادشان و به دادخواهی‌شان.»
پرواز ۷۵۲ تهران-کی‌یف بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ اندکی پس از برخاستن از فرودگاه هدف دو موشک پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران قرار گرفت و سقوط کرد. کلیه خدمه و سرنشینان هواپیما جان باختند. جمهوری اسلامی پس از سه روز کتمان واقعیت، تحت فشارهای بین‌المللی و مدارک انکارناپذیر، شلیک موشک با هواپیما را پذیرفت و آن را "خطای انسانی" عنوان کرد.
به اشتباه یا به عمد؟ تاریخچه‌ای از هواپیماهای مسافربری سرنگون‌شده
سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین با شلیک موشک توسط پدافند سپاه ۱۷۶ قربانی گرفت. این نخستین بار نیست که هواپیماهای مسافربری هدف نیروهای نظامی یا شورشی قرار می‌گیرند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئیه سال ۲۰۱۴
بوئینگ ۷۷۷ خطوط هوایی مالزی ، در حالی که از آمستردام راهی کوالالامپور بود، در جنوب شرق اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت. تمامی ۲۸۹ سرنشین پرواز MH17 کشته شدند. تحقیقات بین‌المللی می‌گویند، موشک شلیک شده به هواپیما روسی بوده است. دادگاه رسیدگی به این پرونده از ماه مارس ۲۰۲۰ در هلند جریان خواهد یافت. اوکراین می‌گوید هواپیما هدف موشک جدایی‌طلبان قرار گرفته است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/P. Dejong
اکتبر سال ۲۰۰۱
با اصابت موشک، یک توپولوف ۱۵۴ در ارتفاع ۱۱ کیلومتری دریای سیاه در حالی که ارتش اوکراین در شبه جزیره کریمه مشغول تمرین نظامی بود، منفجر شد. تمامی ۷۸ سرنشین هواپیما کشته شدند.
عکس: picture alliance/dpa/A. Lebedev
اکتبر ۱۹۹۸
شورشیان توتسی یک بوئینگ ۷۲۷ خطوط هوایی "کنگو ایرویز" را بر فراز جمهوری دموکراتیک کنگو سرنگون کردند. ۴۱ سرنشین هواپیما جان باختند. (تصویر شورشیان توتسی را نشان می‌دهد)
عکس: Getty Images/U. Sinai
سپتامبر ۱۹۹۳
یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی گرجستان در نزدیکی باند فرودگاه مورد اصابت یک موشک قرار گرفت که از داخل اراضی جمهوری آبخازیا که درآن زمان بر سر مالکیت آن درگیری وجود داشت، شلیک شده بود. تنها ۲۴ تن از ۱۳۲ سرنشین هواپیما زنده ماندند. یک روز پیش از این حادثه، شورشیان یک هواپیمای دیگر را بر فراز دریای سیاه سرنگون کرده بودند: با ۲۷ کشته. (تصویر هواپیمایی از خطوط هوایی گرجستان را نشان می‌دهد)
عکس: Getty Images/AFP/V. Shlamov
ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیر ۱۳۶۷)
پرواز مسافربری ۶۵۵ ایران‌ایر از تهران به مقصد دبی، بر فراز خلیج فارس، با شلیک موشک توسط ناو جنگی یو‌اس‌اس وینسنس آمریکا، بر فراز خلیج فارس سرنگون شد. تمامی ۲۹۰ سرنشین هواپیما جان باختند. آمریکا اعلام کرد که این ناو هواپیمای مسافربری ایران را هواپیمای جنگی تشخیص داده و به اشتباه آن را سرنگون کرده است. (تصویر از سی‌ان‌ان در فرودگاه دبی/ کودکی که بستگان خود را در این پرواز از دست داد)
عکس: picture alliance/AP Images/CNN
سپتامبر ۱۹۸۳
یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ کره جنوبی به دلیل آنچه نیروی هوایی شوروی سابق در آن زمان آنرا تجاوز به حریم هوایی خود خواند، توسط یک جت جنگنده بر فراز دریای ژاپن سرنگون شد. تمامی ۲۶۹ سرنشین هواپیما جان باختند.
عکس: picture-alliance/dpa
ژوئن ۱۹۸۰
یک هواپیمای مک دانل داگلاس دی سی – ۹ متعلق به ایتالیا در شمال سیسیل در دریا سرنگون شد. همه ۸۱ سرنشین هواپیما جان باختند. در آن زمان در منطقه رزمایشی توسط ناتو در حال انجام بود. مقامات ایتالیایی در ابتدا از یک سانحه سخن گفتند. اما بعدا در جنوب ایتالیا لاشه هواپیمای شکاری لیبی پیدا شد. احتمال می‌رود این هواپیما در حین تن‌به‌تن هوایی میان فرانسه، لیبی و جت‌های آمریکایی، هدف موشک قرار گرفته باشد.
