پزشکیان: بین خواسته غرب و اسنپ‌بک، اسنپ‌بک را انتخاب می‌کنیم
۱۴۰۴ مهر ۵, شنبه
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران، در آخرین لحظات حضورش در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک که بدون نتیجه‌ای ملموس پایان یافت، با خوش‌بینی نسبت به آینده مدعی شد که جمهوری اسلامی می‌تواند به‌رغم بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، باز هم مشکلات خود را حل کند و به کمک همسایگانش و کشورهای عضو بریکس و گروه شانگهای، از وضعیت بحرانی کنونی خارج شود.
پزشکیان بامداد شنبه ۵ مهرماه (۲۷ سپتامبر) پیش از ترک نیویورک به مقصد تهران، در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: «در خصوص مکانیسم پس‌گشت به تفاهمی نرسیدیم چرا که درخواست آمریکایی‌ها غیرقابل قبول است، آنها درخواست می‌کنند تمام اورانیوم غنی‌شده خود را به آنها بدهیم و در عوض آنها به ما سه ماه فرصت بدهند که به هیچ وجه قابل قبول نیست.»
رئیس جمهوری ایران، با اشاره به گفت‌وگوهای "بسیار خوب" در خصوص برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی با همتای فرانسوی‌اش امانوئل مکرون و دیگر روسای جمهوری و نخست‌وزیران برخی کشورها و نیز رئیس شورای اروپا، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، افزود: «با طرف‌های اروپایی به نتیجه رسیدیم اما نگاه آمریکا چیز دیگری است و طبیعی است که درخصوص مکانیسم پس‌گشت به تفاهمی نرسیدیم.»
پزشکیان، در پی قطعی شدن بازگشت تمامی تحریم‌های پیشین بین‌المللی علیه ایران، تصریح کرد: «اگر قرار باشد، بین خواسته غیرمنطقی آنها و اسنپ‌بک یکی را انتخاب کنیم، آن اسنپ‌بک خواهد بود که با وجود آن نیز تمام مشکلات خود را حل خواهیم کرد.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
رئیس جمهوری ایران با بیان اینکه "در صورت فعال شدن اسنپ‌بک تمهیدات لازم اندیشیده شده است"، گفت که جمهوری اسلامی خواهد توانست "با توجه به ارتباطاتی که با همسایگان، کشورهای بریکس و شانگهای" دارد، از وضعیت کنونی خارج شود.
پزشکیان در حالی به اعضای پیمان‌های بریکس و شانگهای امید بسته که به باور بسیاری از تحلیلگران، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و افزایش ریسک همکاری بانک‌ها، بیمه‌ها و کشتیرانی‌ها با جمهوری اسلامی، می‌تواند حتی "کشورهای دوست"، مانند چین و روسیه را به احتیاط هر چه بیشتر در معاملات با ایران بکشاند.
پزشکیان: دکترین عملیاتی دستور و فتوای رهبر است
پزشکیان با تاکید بر اینکه "ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده، نیست و نخواهد بود"، بار دیگر به "دستور و فتوای" علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در حرام دانستن استفاده از سلاح هسته‌ای استناد کرد و با اشاره به وجود "برخی ذهنیت‌های دیگر" در ایران گفت: «اما دکترین عملیاتی و آنچه باید اجرا شود، بیانات و سیاست رهبر انقلاب است که ما در مسیر آن حرکت خواهیم کرد.»
اخیرا ۷۱ نماینده مجلس شورای اسلامی، در نامه‌ای به شورای‌عالی امنیت ملی و روسای سه قوه، خواستار "بازنگری در دکترین دفاعی ایران" در راستای "ساخت و نگهداری سلاح هسته‌ای" شده بودند.
این نامه مصداق فتوای خامنه‌ای در حرام بودن سلاح هسته‌ای را "به‌کارگیری" آن دانسته، اما "ساخت و نگهداری" آن را از این قاعده مستثنی خوانده بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پیش‌تر نیز بسیاری از تحلیلگران، با اشاره به اتکاناپذیری چنین فتواهایی در عرف بین‌الملل، تأکید کرده بودند که فتوای رهبر جمهوری اسلامی به راحتی می‌تواند پس گرفته شده و با توجیهاتی شرعی تغییر یابد.
علاوه بر نامه اخیر نمایندگان مجلس، پیش‌تر نیز برخی دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی، از احتمال تغییر دکترین هسته‌ای تهران سخن گفته بودند. علی لاریجانی، دبیر کنونی شورای عالی امنیت ملی، اعلام کرده بود که تهران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست، «اما اگر شما [آمریکا] در مسئله هسته‌ای ایران کار اشتباهی بکنید ایران را مجبور می‌کنید که به سمت این امر [ساخت سلاح هسته‌ای] برود، چون باید از خود دفاع کند.»
کمال خرازی، مشاور امور بین‌الملل خامنه‌ای، نیز تهدید کرده بود که "اگر موجودیت ایران تهدید شود"، تهران ناچار از "تغییر دکترین هسته‌ای" خود خواهد بود.
پزشکیان: باکی از این بحران‌ها نیست
مسعود پزشکیان در بخش دیگری از سخنان امروز خود، درباره تصمیم تهران پس از فعال شدن مکانیسم ماشه نیز گفت: «اینگونه نیست که آسمان به زمین بیاید و ما تسلیم شویم.»
رئیس جمهوری ایران با بیان اینکه "اگر ضعیف باشیم ما را خرد خواهند کرد"، راه حل را در "قدرتمند" شدن دانست و افزود: «اگر قدرت پیدا کنیم و با هم وحدت و انسجام داشته باشیم، باکی از این بحران‌ها نیست.»
پس از کلید زدن ساز و کار موسوم به "مکانیسم ماشه" توسط قدرت‌های اروپایی، شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) با ۹ رأی مخالف در برابر ۴ رأی موافق، با ادامه تعلیق تحریم‌ها علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای‌اش مخالفت کرد و زمینه بازگشت تمامی تحریم‌های پیشین بین‌المللی را فراهم ساخت.
پس از آن، روسیه و چین آخرین تلاش را برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران به کار گرفتند و پیش‌نویسی را برای به تعویق انداختن مکانیسم ماشه، به شورای امنیت ارائه کردند. این پیشنهاد نیز با ۹ رأی مخالف رد شد و راه را برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران هموار ساخت.
بدین‌ترتیب تحریم‌های سازمان ملل متحد که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه تهران وضع شده بودند، مطابق برنامه ساعت ۳ و ۳۱ دقیقه بامداد روز یکشنبه ۶ مهرماه (۲۸ سپتامبر) به وقت ایران، دوباره اجرایی خواهند شد.
این تحریم‌ها از جمله شامل مسدودسازی دارایی‌های ایران در خارج از کشور، ممنوعیت ارسال تسلیحات متعارف به تهران، تحریم برنامه موشکی ایران و نیز کنترل تمامی کشتی‌های ایرانی مظنون به نقض تحریم‌ها حتی در آب‌های آزاد جهان خواهد بود.
حکومت جمهوری اسلامی تلاش دارد تا پیامد این تحریم‌ها را ناچیز جلوه دهد، اما بسیاری از تحلیلگران می‌گویند که تحریم‌های بین‌المللی می‌توانند از یک‌سو تأثیرات مخرب باز هم بیشتری بر اقتصاد نحیف ایران و بدتر شدن وضع معیشت ایرانیان بگذارند و از سوی دیگر خطر جنگ را افزایش دهند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی در این میان، در تلاش برای محدود کردن خبررسانی در خصوص تبعات فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، ضمن هشدار به رسانه‌ها در مورد "برهم‌زدن امنیت روانی جامعه"، از تشکیل پرونده برای "برخی سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی" خبر داده است.