کنفرانس دوهفته‌ای تغییرات اقلیمی در کپنهاگ به پایان رسید، ولی بحث در باره‌ی فرآیند و برآیند آن همچنان ادامه دارد. داغی بحث‌ها به آن برمی‌گردد که کنفرانس با انتظارهای بزرگ شروع شد و با دستاوردهایی اندک پایان یافت.

انتظار و سرخوردگی

تفسیری در روزنامه‌ی "فرانکفورتر روندشاو" انتظارهای بزرگ را به یاد می‌آورد: «کنفرانس قرار بود مهمترین کنفرانس برای نجات کره‌ی زمین باشد، قرار بود آغازگر دگرگونی بزرگی در کشورهای صنعتی و همچنین کشورهای رو به رشد باشد، دگرگونی‌ای که در این قرن برای رهانیدن زمین از حالت تب‌کردگی لازم است.»

انتظارها برآورده شدند؟ مفسر "فرانکفورتر روندشاو" می‌نویسد: «هر کس نتیجه را ببیند، فقط می‌تواند با عصبانیت سرش را تکان دهد، تازه اگر پیشتر دچار سرخوردگی عمیق نشده باشد».

این مفسر شیوه‌ی برگزاری کنفرانس را به باد انتقاد گرفته است. ۴۵ هزار نفر جمع شدند؛ آخر سر کوه موش زایید. «ادامه‌ی این شکل کار بی‌معناست.» به نظر نویسنده باید از این گونه‌ی شیوه‌ی برگزاری کنفرانس حذر کرد و به فکر شکل بدیلی بود که رسیدن به توافق را میسر کند.

سیلی به صورت میلیاردها انسان

عنوان گزارشی در روزنامه‌ی "زود دویچه" چنین است: «سیلی به صورت میلیاردها انسان». گزارش چنین آغاز می‌شود: «فضاحت، مسخره‌بازی، شکست: کارشناسان، با گرایش‌های مختلف، بی‌ثمری برآمد کپنهاگ را با این کلمات به باد انتقاد می‌گیرند. از نظر سازمان‌های طرفدار محیط زیست، سازمان‌هایی چون گرین‌پیس (Greenpeace) و بوند (BUND)، بازندگان اصلی در این کنفرانس، جو زمین و کشورهای فقیر هستند. این نشان ورشکستگی رؤسای دولت‌ها و حکومت‌هاست که در پایان کنفرانس نتوانستند به یک تصمیم مکفی برسند.»

اما کنفرانس به هر حال هدف تلاش برای کاهش دو درجه از دمای هوا را مطرح کرد. دیگر پذیرفته شد که مسئله‌‌ی گرمایش جدی است و باید علیه آن کار کرد. شکست کنفرانس کپنهاگ در این است که مشخص نکرد، این کار چگونه باید پیش رود. در گزارش "زود دویچه" از قول پتر لمکه، پژوهشگر محیط زیست، آمده است که هدف دو درجه به دلیل اینکه برای رسیدن به آن تصمیمات مشخصی گرفته نشده، به یک تبلیغ فریبکارانه می‌ماند.

به سوی کنفرانسی دیگر

دنیا با کپنهاگ به پایان نمی‌رسد. مفسران خوش‌بین می‌گویند، پس به این دلیل باید به فکر کنفرانس دیگری باشیم. مفسر روزنامه‌ی هلندی "ان ار سی هندلزبلاد" می‌نویسد: «هر کنفرانسی از سران یک کنفرانس بینابینی است – توجه به این امر، امید ایجاد می‌کند، امید به این که در آینده به قرارداد بهتری برسیم.»

هانس یوآخیم شنل‌هوبر (Hans Joachim Schnellhuber)، پژوهشگر صاحب‌نام محیط زیست، در گفت‌وگو با تلویزیون شبکه‌ی یک آلمان موضع مشابهی داشته است. به نظر او بایستی به کپنهاگ به عنوان یک ایستگاه میان راه نگریست. راه را باید ادامه داد و سرانجام به توافق بهینه‌ای دست یافت.

انتقاد به کنفرانس کپنهاگ شدید است. در عین حال بسیاری از مفسران تصحیح غفلت‌های کپنهاگ را ممکن می‌دانند.

RN/DK