پناهجوی ایرانی شاغل در "آمازون" در آستانه اخراج از آلمان
۱۴۰۳ فروردین ۷, سهشنبه
یک پناهجوی ۳۴ ایرانی که در انباری متعلق به شرکت آمازون در ایالت بایرن شاغل بوده است، در آستانه خطر اخراج از آلمان قرار دارد. این تصمیم مقامات بایرن نگرانیها و انتقادهای بسیاری را برانگیخته است.
تبلیغات
یک پناهجوی ۳۴ ساله ایرانی شاغل در انبار شرکت آمازون در ایالت بایرن آلمان، با خطر بازگرداندهشدن به ایران روبرو شده است. تصمیم مقامات ایالتی بایرن، به ویژه با در نظر گرفتن وضعیت نگرانکننده حقوق بشری در ایران، نگرانیها و انتقادهای بسیاری را برانگیخته است.
به گزارش روزنامه "زود دویچه" این پناهجو که با نام "احسان م." معرفی شده روز سهشنبه (۱۹ مارس) همانند ماههای گذشته مطابق معمول برای کار در شیفت شب راهی مرکز لجستیک آمازون در نزدیکی آگسبورگ شد.
بر اساس اظهارات حسین برادر احسان، او بعدازظهر روز چهارشنبه در مسیر منتهی به انبار آمازون از سوی پلیس دستگیر شد و اینک در آستانه اخراج از آلمان و بازگردانده شدن به ایران قرار دارد.
حسین نیز که در آلمان به عنوان پناهنده زندگی میکند میگوید: «من این را درک نمیکنم. او همیشه کار میکرد، هرگز بیمار نبود، همیشه میخواست همه چیز را به خوبی انجام دهد.»
او اضافه میکند: «قرار است احسان این هفته به تهران اخراج شود.»
به گزارش "زوددویچه" این تصمیم بر اساس رای یک دادگاه منطقهای در ایالت بایرن گرفته شده است. درخواست پناهندگی احسان پیش از این در سال ۲۰۱۹ رد شده بود و او از آن زمان به این سو بر اساس جواز اقامت موسوم به دولدونگ (Duldung) یا "وضعیت تحملشده" در آلمان زندگی میکرد.
این رسانه آلمانی با اشاره به خیزش سراسری مهسا و سرکوب خونینی که به کشته شدن دستکم ۵۵۱ نفر از شهروندان معترض ایرانی انجامید مینویسد که وزرای داخله ایالتهای فدرال آلمان در پاییز ۲۰۲۲ تصمیم گرفتند که با توجه به وضعیت نامشخص ایران، اخراج پناهجویان ایرانی را که درخواست آنها رد شده، متوقف کنند.
اما این دستورالعمل در پایان سال ۲۰۲۳ منقضی شد و پس از آن ایالتهای فدرال دستور توقف اخراج پناهجویان ایرانی را تمدید نکردند.
این تصمیم بر خلاف خواسته وزارت کشور آلمان بود و یکی از سخنگویان این وزارتخانه در همین زمینه با اشاره به این که وضعیت حقوق بشر در ایران پس از اعتراضات خیزش مهسا امینی بهبود نیافته است، گفت که نانسی فزر، وزیر کشور "برای شجاعت مردمی که در ایران برای آزادی و حقوق بشر به پا خاستهاند احترام بسیاری قائل است."
از این رو وزارت کشور آلمان از تمدید این دستورالعمل حمایت کرده و با آن موافق بود. زوددویچه این اقدام سختگیرانه در خصوص اخراج پناهجویان را با رسوایی بازداشت برای اخراج یک پناهجوی ایرانی دیگر به نام "رضا ربیعیپور" مقایسه میکند که در جریان آن، اداره مهاجرت پاسائو برای بازداشت این شخص، ایمیلی با این مضمون ارسال کرده بود که مجوز کار او حاضر است و او برای امضای آن باید به اداره مهاجرت بیاید.
ربیعیپور در حالی که با امیدواری به اداره مهاجرت رفته بود با پلیسهایی مواجه شد که او را بازداشت کردند تا از خاک آلمان اخراج و به ایران بفرستند.
توماس بالبیرر، خبرنگار زوددویچه در بایرن، در یادداشتی در همین زمینه مینویسد که احسان م. نخستین ایرانی نیست که امسال از سوی ایالت بایرن اخراج میشود.
وزارت کشور آلمان در پاسخ به پرسش این روزنامه گفته است که پیشتر در سال ۲۰۲۴، چهار نفر از آلمان اخراج و به ایران فرستاده شدهاند که از میان، دو تن پرونده ارتکاب جرم داشتند، اما درباره احسان م.، هیچ تخلفی گزارش نشده است.
یکی از سخنگویان وزارت کشور آلمان میگوید که "اخراج به ایران در حال حاضر تنها به میزان بسیار محدودی میتواند انجام شود."
او میافزاید در این زمینه مشکلاتی در خصوص عدم همکاری [حکومت] ایران وجود دارد. به گفته این مقام آلمانی با این حال هر پرونده "به صورت جداگانه و دقیق" بررسی میشود.
"غیرمسئولانه و تکاندهنده"
حسین میگوید که صبح روز دوشنبه توانسته است با برادرش احسان در بازداشتگاه اخراج در آیشاشتات تماس بگیرد. احسان گفته است که او "قرار است چهارشنبه به تهران دیپورت شود و بلیت پرواز از پیش خریداری شده است."
حسین میگوید که برادرش در ایران با "مشکلات بزرگی" روبرو خواهد شد چرا که او پیش از فرار از ایران، در تظاهرات اعتراضی علیه حکومت شرکت کرده بوده است. احسان علاوه بر این در کلیسای پروتستان نیز فعالیت داشته است.
بالبیرر مینویسد که با در نظر گرفتن این که خروج از اسلام و پذیرفتن آئینهای دیگر در ایران جرم بزرگی محسوب میشود، احسان در معرض خطر قرار دارد. او تصمیم نشست وزرای داخله ایالتهای آلمان مبنی بر عدم تمدید ممنوعیت اخراج پناهجویان ایرانی، را "یک رسوایی" میخواند و مینویسد که آلمان نمیتواند این امر را تضمین کند که افراد اخراج شده، قربانی بازداشت خودسرانه یا شکنجه نخواهند شد.
برخی از فعالان نهادهای حامی پناهجویان علاوه بر این به این تناقض اشاره میکنند که اقتصاد آلمان از کمبود شدید نیروی کار رنج میبرد، در حالی که پناهندگان شاغل، مرتبا از این کشور اخراج میشوند. آنها خواستار عدم اخراج افرادی هستند که به طور دائم در آلمان کار میکنند.
بالبیرر مینویسد که اخراج برنامهریزی شده یک کارمند ایرانی آمازون، تنها نمونهای خاص از یک سیاست بیش از حد سختگیرانه پناهندگی است. او با انتقاد از این تصمیم، آن را "غیرانسانی" توصیف میکند و با اشاره به سرکوبهای گسترده در ایران میپرسد: «آیا مقامات بایرن واقعا قصد دارند مردی را که در اینجا کار میکند، مالیات میپردازد و در کلیسای پروتستان فعال است در معرض چنین خطر جدی قرار دهند؟ این غیرمسئولانه و تکان دهنده خواهد بود.»
روایت تصویری از جهانی با بیش از ۱۱۰ میلیون پناهجو
مجمع عمومی سازمان ملل در نشست چهارم دسامبر سال ۲۰۰۰ در قطعنامه ۷۶/ ۵۵ روز ۲۰ ژوئن را روز جهانی پناهجویان نامگذاری کرد. طی ۱۰ سال گذشته شمار پناهجویان دوبرابر شد و از ۱۱۰ میلیون نفر عبور کرد. گزارش تصویری در این باره:
عکس: EDUARDO SOTERAS/AFP/Getty Images
جهانی با بیش از یکصد میلیون پناهجو
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست روز چهارم دسامبر سال ۲۰۰۰ همزمان با پنجاهمین سالگرد تاسیس کمیساریای عالی پناهندگان در قطعنامه ۷۶/ ۵۵ روز ۲۰ ژوئن را روز جهانی پناهندگان نامگذاری کرد. طی ده سال گذشته شمار پناهجویان دوبرابر شده و از مرز یکصد میلیون نفر عبور کرده است.(عکس مربوط به تجمع مردم درسدن آلمان در اعتراض به قتل خالد ادریس از اریتره در سال ۲۰۱۵ است)
عکس: picture-alliance/dpa/O. Killig
جنگ
جنگها نقش اصلی در آواره شدن انسانها ایفا میکنند. بیش از ۷۰ درصد پناهجویان جهان از کشورها و مناطقی میآیند که درگیر جنگهایی شدهاند که برخی از آنها دهها سال است که جریان دارند. اوکراین، افغانستان، سوریه، اتیوپی، یمن، سودان جنوبی، میانمار و ونزوئلا نمونههایی از این مناطق هستند. (عکس یک زن اوکراینی مقابل خانه ویرانشدهاش در لیچانسک، ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲)
عکس: Efrem Lukatsky/AP/picture alliance
جنگ؛ پناهجویان داخلی
جنگها عامل اصلی آواره شدن انسانها هستند که در وهله نخست بخش وسیعی از آنها در کشور خود به مناطق "امن" پناه میبرند. نزدیک به ۵۰ میلیون نفر در کشورهای اوکراین (عکس)، سوریه، عراق و کلمبیا براثر جنگ در کشور خود آواره شدهاند.
عکس: Hesther Ng/ZUMA/Imago
جنگ؛ پناه در خارج
میلیونها نفر دیگر نیز مجبور شدهاند به خاطر جنگ به کشورهای همسایه و یا حتی دورتر پناه ببرند. بر اساس تخمین سازمان ملل متحد نزدیک به ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در جنگ داخلی سوریه به کشورهای دیگر همچون ترکیه، لبنان، اردن، آلمان، عربستان، امارات، عراق، کویت، کانادا و غیره پناهنده شدهاند. (عکس از اردوگاه پناهندگان در ترکیه)
عکس: Reuters
جنگ؛ در جستجوی امنیت
آنانی که جنگ را در پشت سر گذاشته و گریختهاند، در جستجوی مکانی امن برای زندگی خود و کودکانشان با خطرات گوناگونی مواجه میشوند. تصویر "آلان کردی" پسر بچه کرد سوری که در سال ۲۰۱۵ در دریای مدیترانه غرق شد جهان را شوکه کرد. او یکی از آوارههای جنگ داخلی سوریه بود که جسدش را آب دریا به ساحل بودروم در ترکیه آورد.
عکس: Getty Images/AFP/N. Demir
جنگ؛ نسل دوم پناهندگان
از جنگ اعراب و اسرائیل و آواره شدن فلسطینیان در کشورهای همسایه لبنان و اردن دهها سال میگذرد. پناهجویانی که کودکانشان در اردوگاههای پناهجویی متولد شدند و رشد یافتند. همین شرایط، حال بر کودکان روهینگیایی (عکس) که از میانمار رانده شده و در بنگلادش زندگی میکنند و نیز کودکان سوری که در اردوگاههای ترکیه متولد شدهاند حاکم است.
عکس: ACLAB/Radio Naf
نقض حقوق بشر
یکی دیگر از عوامل مهم پناهجویی "نقض حقوق بشر" است. به گزارش سازمان ملل متحد بیش از ۹۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان در جوامع خود مورد تبعیض و تعقیب قرار میگیرند زیرا وابسته به یک اقلیت قومی، مذهبی یا گرایش جنسی خاص هستند.
عکس: IHR
حق پناهندگی
ماده ۱۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر میگوید: «هرکس حق دارد برای جلوگیری از تعقیب، آزار و شکنجه از گرفتن حق پناهندگی در سایر کشورها برخوردار شود.» کنوانسیون ۱۹۵۱ ملل متحد دربارهٔ وضعیت پناهندگان و پروتکل ۱۹۶۷ مربوط به پناهندگی سیاسی است. براساس این توافقنامه پناهنده فردی است که در خارج از قلمرو کشورش به دلیل ترس از آزار و اذیت تحت محافظت قرار میگیرد.
عکس: C. Ohde/blickwinkel/McPHOTO/picture alliance
زندگی بهتر و مهاجرت غیر قانونی
زندگی در فقر، بیکاری و نبود چشماندازی برای بهبود اوضاع میلیونها نفر را وادار به مهاجرت از راههای غیر قانونی به دیگر نقاط جهان همچون اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا کرده است. گرچه این افراد براساس کنوانسیونهای بینالمللی جزو پناهندگان محسوب نمیشوند، اما این هم بخش دیگری از مقوله پناهجویی در جهان است.(عکس از قایق واژگون شده مهاجران در دریای مدیترانه)
عکس: Opielok Offshore Carriers/dpa
کاروانهای مهاجرین
مرزهای زمینی آمریکا و مکزیک هر روز شاهد حرکت کاروانهای مهاجرین است که از سایر کشورهای آمریکای لاتین پای پیاده راه افتاده و قصد ورود به آمریکا را دارند. (عکس پناهجویان در حال عبور از مرز میان مکزیک و آمریکا)
عکس: Felix Marquez/AP/dpa/picture alliance
مرزهایی با سیم خاردار و دیوار
جوانانی که به قصد یافتن کار و آیندهای بهتر صدها و گاه هزاران کیلومتر را طی کردهاند تا خود را به آمریکا برسانند با پلیس، دیوار، سیم خاردار و مرزهای بسته روبرو میشوند. (عکس مرز میان مکزیک و آمریکا)
عکس: picture-alliance/AP Photo/C. Riedel
نگهداری در جزایر دورافتاده
با افزایش شمار پناهجویان و مهاجرینی که به طور غیرقانونی وارد کشورهای مقصد میشوند، این کشورها سختگیریها و تمهیداتی را اعمال کردند. از جمله در استرالیا پناهجویان را به جزایر دورافتاده و کمپهای بسته میفرستند که این سیاست با اعتراضات فراوانی روبرو شده است. (عکس از جزیره مانوس که از سال ۲۰۱۲ به محل نگهداری پناهندگان تبدیل شده است)
با سختتر شدن قوانین پناهندگی بر شمار افرادی که تقاضای آنها رد میشود نیز افزوده شده است. در برخی از کشورها اقامت این افراد "تحمل" میشود. برخی دیگر از کشورها اقدام به اخراج پناهجویان میکنند. در آخرین مورد تلاش بریتانیا برای فرستادن پناهجویان با هواپیما به کشور آفریقایی رواندا در آخرین لحظات توسط دادگاه حقوق بشر اروپا متوقف شد.
عکس: Dan Kitwood/Getty Images
تغییرات اقلیمی و افزایش باز هم بیشتر شمار پناهجویان
سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که شمار فاجعههای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی از ۱۶۵ مورد به ۳۲۹ مورد در سال افزایش یافته است. سیل، رانش زمین، خشکسالی و کمبود مواد غذایی میلیونها نفر را مجبور به ترک مناطق مسکونی و پناه بردن به دیگر مناطق کرده است. (عکس پناهجوی سومالیایی در کمپ پناهجویان در داداب، کنیا)