پنتاگون جتهای جنگی و یک ناوشکن به خلیج فارس اعزام میکند
۱۴۰۲ تیر ۲۷, سهشنبه
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد چندین جنگنده و یک ناوشکن خود را برای حفظ امنیت کشتیرانی در آبراههای کلیدی خاورمیانه راهی منطقه میکند. این اقدام واکنشی به تهدیدهای جمهوری اسلامی و توقیف کشتیهای تجاری توسط این کشور است.
آمریکا جتهای جنگی اف−۳۵ و اف−۱۶ خود را به آبهای خلیج فارس اعزام میکندعکس: Jose Miguel Tamondong/U.S Ai/Planet Pix/ZUMAPRESS/picture alliance
تبلیغات
به گزارش رویترز وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) روز دوشنبه ۲۶ تیر (۱۷ ژوئیه) اعلام کرد جتهای جنگنده اف-۳۵ و اف-۱۶ آمریکا را همراه با ناوشکن "توماس هادنر" به خاورمیانه اعزام میکند. به گفته سابرینا سینگ، سخنگوی این وزارتخانه، این تصمیم برای مقابله با تهدیدهای ایران و به منظور حفاظت از امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز گرفته شده است.
به گفته او با ادامه تهدیدهای ایران، پنتاگون در هماهنگی با متحدان آمریکا قصد دارد حضور و سطح نظارت خود را در تنگه هرمز و آبهای مجاور افزایش دهد. مشخص نیست که جتهای جنگنده اعزامی دقیقاً در کجا مستقر میشوند و چه مدت در منطقه خواهند ماند.
نیروی دریایی آمریکا روز ۱۴ تیر (۵ ژوئیه) اعلام کرده بود که برای جلوگیری از توقیف دو نفتکش تجاری در خلیج عمان توسط نیروهای جمهوری اسلامی مداخله کرده است. تیم هاوکینز، سخنگوی ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده در این باره گفته بود که نیروهای ایرانی قصد داشتند دو نفتکش تجاری را که بهطور قانونی در آبهای بینالمللی در حال حرکت بودند، توقیف کنند.
جمعه گذشته نیز خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام بلندپایه وزارت دفاع آمریکا نوشته بود که ایالات متحده به زودی جتهای جنگنده اف ۱۶ خود را به محدوده تنگه هرمز در خلیج فارس اعزام میکند تا با اقدامات جمهوری اسلامی در توقیف کشتیها مقابله کند.
از سال ۲۰۱۹ و با افزایش تنش میان ایالات متحده و ایران، جمهوری اسلامی مجموعهای از حملات به کشتیها در آبهای استراتژیک خلیج فارس را ترتیب داده و چندین نفتکش و کشتی تجاری را در آبهای تنگه هرمز و حوالی آن توقیف کرده است.
بنا بر دادههای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا جمهوری اسلامی در دو سال اخیر حدود ۲۰ کشتی تجاری با پرچمهای بینالمللی را مورد آزار و تهاجم قرار داده و یا توقیف کرده است. ایالات متحده چنین اقداماتی را "تهدیدی آشکار برای امنیت دریایی منطقه و اقتصاد جهانی" میداند. ایران همچنین بارها تهدید به بستن تنگه هرمز کرده است. تنگه هرمز نقشی کلیدی در تجارت منطقه دارد و حدود ۲۰ درصد تولیدات نفتی دنیا از این آبراه عبور میکند.
چهل سال رویارویی نظامی در خلیج فارس
نزدیک به چهل سال است که خلیج فارس و تنگه هرمز، مهمترین شاهراه حیاتی انرژی جهان شاهد رویارویی نیروهای متخاصم با یکدیگر است. جمهوری اسلامی ایران یک "پای ثابت" این جنگ است. چهل سال جنگ به روایت تصویر:
عکس: Sepah News
در جریان جنگ ایران و عراق، دولت سوریه با ریاست جمهوری مادامالعمر آن حافظ السد، به پشتیبانی از جمهوری اسلامی خط لوله نفت کرکوک که از خاک سوریه میگذشت و به لبنان میرسید را مسدود کرد و با این عمل صادرات نفت عراق عملا به نصف کاهش یافت. ترکیه و عربستان سعودی برای کمک به صادرات نفت عراق خط لوله جدید تاسیس کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
در سال ۱۹۸۱ عراق در مرحله اول به کشتیهای غیرنظامی ایران که وظیفه واردات کالاهای نظامی پشتیبانی جنگ را به عهده داشتند حمله هوایی کرد. یک سال بعد نفتکشهای اطلس ترکیه و اسکپیمانت یونان که نفت ایران را صادر میکردند هدف موشکهای عراقی قرار گرفتند. این حملات عراق با جنگندههای میگ ۲۳ (عکس) هلیکوپترهای سوپر فرلون مجهر به موشک اگزوسه و جنگندههای میراژ اف ۱ صورت میگرفت.
عکس: PHILIPPE DESMAZES/AFP/Getty Images
به تلافی این حملات، نیروی هوایی ایران حمله به کشتیهای کوچک عراقی را آغاز کرد. از سوی دیگر نیروی دریایی ایران نیز نفتکشهای کویت و عربستان را با هدف تحت فشار قرار دادن این دو کشور برای عدم کمک رسانی به دولت صدام حسین مورد حمله قرار داد. در مجموع ۵۴۳ کشتی در جریان جنگ نفتکشها از سوی ایران و عراق مورد حمله قرار گرفتند.
عکس: naftonline
در ۵ ژوئن ۱۹۸۴ عربستان سعودی در جهت فشار به ایران برای پایان دادن به عملیاتهای نظامیش در خلیج فارس، یک فروند جنگنده اف-۴ فانتوم ۲ ایران را به خلبانی همایون حکمتی (عکس) و کمکخلبانی سیروس کریمی در خلیج فارس توسط یک فروند جنگنده اف-۱۵ ایگل منهدم ساخت.
عکس: Tasnim
از آوریل ۱۹۸۵ (فروردین ۱۳۶۴) حملات عراق با شدت و قدرت بسیار بیشتر همراه شد و تأسیسات جزیره خارک هدف اصلی حملات هوایی جنگندههای عراقی قرار گرفت. در پی حملات ماههای اولیه خسارتهای بسیار سنگینی به پایانههای نفتی جزیده خارک وارد شد.
عکس: shana.ir
بعد از سال ۱۹۸۴ ایران تلاش کرد برای مقابله با حملات و فشارهای عراق و متحدانش از حق حاکمیت ایران بر تنگه هرمز استفاده کند و در نهایت دولت تهران اعلام کرد: «اگر ما از صادرات نفت محروم شویم تمامی خلیج فارس محروم خواهند شد.» اخیرا نیز حسن روحانی این جمله را در شاهرود تکرار کرد و گفت:« اگر آمریکا بخواهد روزی جلوی فروش نفت ایران را بگیرد، نفتی از خلیج فارس صادر نمیشود.»
عکس: picture-alliance/AP Photo/ISNA
در سال ۱۳۸۴شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل متحد "تجاوز ایران به آزادی کشتیرانی را تهدید علیه ثبات و امنیت منطقه و خطر جدی نسبت به صلح و امنیت بینالمللی" دانسته و خواستار تشکیل جلسه فوری این شورا شدند. شورای امنیت نیز با تصویب طرح قطعنامه پیشنهادی شش کشور شورای همکاری در قالب قطعنامه ۵۲۲ حمله به کشتیهای تجاری را محکوم کرد.
ایران در سال ۱۹۸۷ با خرید موشک خشکی به دریای ضد کشتی "کرم ابریشم" توانست دامنه حملات خود را گسترش دهد. به دنبال بکارگیری این موشک از جانب ایران، کویت از آمریکا درخواست کرد تا از نفتکشهای آن کشور در مقابل حملات احتمالی موشکهای ایران محافظت نماید.
عکس: picture-alliance/dpa
ناوچه یواساس استارک در مارس ۱۹۸۷ وارد خلیج فارس شد و مأموریتش گشت در شمال و مرکز خلیج فارس در طی دورهای ۸ هفتهای بود. در ۱۷ مه این کشتی مورد حمله یک فروند جنگنده میراژ اف۱ عراقی قرار گرفت و آسیب جدی دید. ۳۷ تن از ملوانان کشتی با برخورد دو موشک اگزوسه کشته شدند. حکومت وقت عراق از انجام این حمله عذرخواهی کرد و غرامت جانباختگان را پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/Everett Collection
در ۲۴ ژوئیه ۱۹۸۷ سوپرتانکر آمریکایی اساس بریجتون با مینهای دریایی در نزدیکی جزیره فارسی در خلیج فارس برخورد کرد و آسیب دید. این کشتی در جریان سفری دریایی در نخستین کاروان "عملیات اراده جدی" بود. این عملیات توسط ارتش آمریکا برای حفاظت از نفتکشهای کویتی از حمله ایران طراحی شده بود.
عکس: picture-alliance/dpa
در ۲۲ اوت سال ۱۹۸۷ وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که یک کشتی باری ایرانی با نام "ایران اجر" را که مشغول مینگذاری بوده توقیف کرده و ۲۶ نفر از خدمه آن را هم به اسارت گرفته است. دست کم سه نفر از خدمه ایرانی کشتی هم در جریان حمله هلیکوپترهای آمریکایی و توقیف آن کشته شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
در حالی وزارت دفاع آمریکا تصاویر کشتی ایران اجر با مینهای دریایی را منتشر کرد، علی اکبر ولایتی، وزیر خارجه وقت ایران، در نامهای به دبیر کل سازمان ملل اتهام مینگذاری را رد کرد. هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود مینویسد: «با مشورت با حسن روحانی و سیروس ناصری "درباره خط تبلیغ" قرار شد مین گذاری را قبول نکنیم و راجع به حامل مین بودن برای بوشهر هم چیزی نگوییم.»
عکس: picture-alliance/dpa
در ۱۶ مهر ۱۳۶۶ هلیکوپترهای آمریکایی به قایقهای سپاه پاسداران در نزدیکی جزیره فارسی در خلیج فارس، حمله کردند. آمریکاییها در این حمله شش نفر از نیروهای سپاه را هم به اسارت گرفتند که دو نفر از آنها کشته شدند. یکی از کشته شدگان نادر مهدوی (نفر سوم از راست) فرمانده ناوگروه دریایی سپاه بود که به گفته خودش عملیات مینگذاری در مسیر نفتکش بریجتون را انجام داده بود.
عکس: Sajed.ir
در آوریل سال ۱۹۸۸ در پاسخ به حمله موشکی ایران به یک سکوی نفت کویتی و به تلافی برخورد یک مین دریایی رهاشده از کشتی مینگذار ایران اجر به ناوچه آمریکایی ساموئل بی. رابرتز (عکس) ایالات متحده عملیات "آخوندک" را اجرا کرد.
عکس: picture-alliance/AP Photo
در عملیات "آخوندک" نیروهای آمریکا دو سکوی نفتی ایران در خلیج فارس را منهدم شدند. این عملیات بزرگترین درگیری دریایی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد بود. در این عملیات ۵۶ تن از نیروهای ایرانی و ۲ تن آمریکایی بر اثر سقوط هلیکوپتر جان باختند.
عکس: picture-alliance/dpa
عملیات با دو گروه سطحی و هماهنگی نیروی هوایی آمریکا از ناو هواپیمابر "یواس اس انترپرایز" آمریکا آغاز شد. گروهی به همراه دو ناوشکن و یک کشتی تدارکاتی آبی-خاکی به یک سکو در میدان نفتی سلمان (عکس) هجوم بردند، گروه دیگر هم که شامل یک ناو موشک انداز و دو ناوچه بود به سکویی در میدان نفتی ساسان حمله کردند.
عکس: US Navy
ناوچه سهند که از بندر عباس به نبرد با نیروهای آمریکایی رفته بود بسوی هواپیماهای "اینترودر" شلیک کرد که هواپیماها با دو موشک "هارپون" و چهار "بمب هدایت لیزری" اسکیپر پاسخ دادند. ناوشکن "جوزف استراس" هم یک موشک هارپون شلیک کرد که در نهایت باعث غرق شدن پیشرفتهترین کشتی ناوگان ایران شد. ناوچه سبلان هم که به کمک رفته بود، هدف قرار گرفت و کاملا از کار افتاد.
عکس: US-Navy
یک ماه پس از آن ناو موشکانداز "وینسنز" به منظور افزایش توان نظامی آمریکا پس از درگیریهای متناوب با ایران به منطقه فرستاده شد. تنش فوقالعاده در منطقه خلیج فارس باعث شد تا خدمه وینسنز بهسوی هواپیمای پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر در پروازی غیر نظامی شلیک کنند که به کشته شدن ۲۹۵ نفر سرنشینان و خدمه این هواپیما در ۱۲ تیر ۱۳۶۷ (۱۹۸۸) انجامید.
عکس: IRNA
در فروردین ۱۳۸۶ نیروهای سپاه پاسداران ۱۵ ملوان نیروی دریایی بریتانیا را در آبهای نزدیک ایران و عراق بازداشت کردند. بریتانیا اعلام کرد منطقهای که نیروهایش در آن دستگیر شدند وضعیت مشخصی میان ایران و عراق نداشته است. گرچه با رایزنیهای دیپلماتیک ملوانان بریتانیایی پس از ١٣ روز آزاد شدند، اما کت و شلوارهای "شیک و اهدایی" به ملوانان بحثبرانگیزشد.
عکس: picture-alliance/dpa
در دی ۱۳۹۴ نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دو قایق نظامی آمریکایی را در آبهای ایران و در نزدیکی جزایر فارسی توقیف و ۱۰ ملوان نیروی دریایی آمریکا را بازداشت کرد. ایران تصاویری از ملوانان بازداشتشده را در حالی که زانو زده و به نشانه تسلیم دستهایشان را روی سرشان گذاشته بودند منتشر کرد. ملوانان آمریکایی چند ساعت پس از بازداشت آزاد شدند.