در لیبی سازمان‌های دولتی، تظاهرات‌های مردمی را سازماندهی می‌‌کنند. در طول ۴۲ سال حکومت معمر قذافی همواره این دولت بوده است که تظاهرات عمومی را سازمان می‌داده و افکار عمومی به ندرت شاهد تظاهرات مستقل مردم بوده است. قذافی که پیش‌تر از ناآرامی‌های تونس و مصر به شدت انتقاد کرده بود اکنون خود با وضعیتی پیش‌بینی‌نشده دست‌وپنجه نرم می‌کند.

بنغازی محل سکونت مخالفان دیرینه‌ی قذافی

رهبر لیبی که از سال ۱۹۶۹ زمام امور را در این کشور واقع در شمال آفریقا در اختیار دارد، هشدار داده است که تظاهرات‌های مردمی را تحمل نمی‌کند. بااین حال مخالفان قذافی با انتشار بیانیه‌ای در وب‌‌سایت اجتماعی فیس‌بوک، از مردم لیبی دعوت کردند پنج‌شنبه ۲۸ بهمن (۱۷فوریه) دست به اعتصاب بزنند و برای شرکت در تظاهراتی سراسری به خیابا‌ن‌ بیایند.

۱۷ فوریه سالروز تظاهرات بزرگی است که در سال ۲۰۰۶ در مخالفت با قذافی در شهر بنغازی رخ داد. این تظاهرات با دخالت نیروهای دولتی به خشونت کشیده شد و شماری از تظاهرکنندگان کشته و زخمی شدند. بنغازی، دومین شهر بزرگ لیبی از شامگاه سه‌‌شنبه شب ناآرام است. ساکنان بنغازی سابقه طولانی در مخالفت با قذافی دارند.

سال ۱۹۶۹ که قذافی به قدرت رسید مردم این شهر حمایت خود را از او دریغ کردند. در مقابل قذافی نیز سهم ناچیزی از درآمدهای کلان نفتی را برای دومین کلانشهر کشور در نظر گرفت. از سوی دیگر خانواده بسیاری از مخالفان قذافی و اسلامگرایانی که سال ۱۹۹۶ در زندان ابوسلیم تیرباران شدند برای سکونت به بنغازی کوچ کردند.

حمایت اتحادیه اروپا از حق "آزای بیان" مخالفان

خیابان‌های بنغازی در شامگاه چهارشنبه نیز شاهد درگیری پلیس و تظاهرکنندگان بود. این ناآرامی‌ها از زمان دستگیری یک وکیل فعال حقوق بشر آغاز شد. "فتحی تربل" وکیل مدافعی است که با خانواده‌های زندانیان اعدام شده در ابوسلیم ارتباط داشته است.

اخبار تأیید نشده حاکی از آن است که آقای تربل از زندان آزاد شده است. اما به نقل از شاهدان عینی، بنغازی شامگاه چهارشنبه نیز ناآرام بوده است. در حالی‌که نیروهای پلیس تلاش ‌کردند جمعیت را متفرق کنند تظاهرکنندگان با پرتاب سنگ دست به مقاومت زدند.

اتحادیه اروپا ۲۷ بهمن (۱۶فوریه) از دوات لیبی خواست به تظاهرکنندگان اجازه دهد از حق آزادی بیان استفاده کنند و خواسته‌های خود را مطرح کنند. سخنگوی کاترین اشتون، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما وضعیت را به دقت زیر نظر داریم».

مخالفان قذافی پیش‌‌بینی کرده‌اند که نارآمی‌ها سراسر لیبی را فرا خواهد گرفت و سرانجام قذافی جز سرنوشت بن‌علی و مبارک نخواهد بود. این پیش‌بینی اما در صورتی به حقیقت خواهد پیوست که موج اعتراضات از شهر بنغازی فراتر رود.

SB/DK