بازار مسکن در ایران تحت الشعاع دو روند کاملا متضاد قرار گرفته است. ساختمان‌های لوکسی که پیش فروش هر متر مربع آن‌ها تا ۲۲ میلیون تومان است و فاجعه‌ای بنام "مسکن مهر" که کلنگ آن در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد زده شد. "لقمه‌ای" که نه تنها در گلوی دولت روحانی، بلکه در گلوی دولت‌های بعدی نیز گیر خواهد کرد و دیوارهای این مسکن تا ثریا کج خواهد رفت.

واحد مسکونی در منطقه زعفرانیه (شمال تهران)، متراژ: ۳۵۰ متر، زمان تحویل ۳ ماه، قیمت هر متر مربع ۲۲ میلیون تومان. واحد مسکونی در منطقه ولنجک، متراژ ۸۷۰ متر، زمان تحویل ۵ ماه، متر مربع ۱۸ میلیون تومان. منطقه فرشته، متراژ ۱۹۰ متر، زمان تحویل نامشخص، متر مربع ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان. (عکس: مجتمع چناران در خیابان فرشته)

منطقه شهران (غرب تهران)، متراژ: ۱۵۰ متر، زمان تحویل ۳ ماه، متر مربع ۵ میلیون تومان. مینی سیتی (شرق تهران) متراژ ۱۰۰ متر، زمان تحویل ۱۵ ماه، متر مربع ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان. (عکس: مجتمع چناران در خیابان فرشته)

هرچند قیمت‌های مسکن در تهران فقط مختص خود این شهر است، اما روند "لوکس سازی" و قیمت‌های نجومی در بسیاری دیگر از شهرهای ایران نیز قابل رویت است. (عکس: مجتمع چناران در خیابان فرشته)

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ متوسط قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در تهران ۴۵۹ درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر سایه رکود بر بازار خرید و فروش مسکن افتاده است. رویدادهای اقتصادی در فضای داخلی ناشی از مذاکرات هسته‌ای، کاهش قیمت طلا و ارز باعث شده تا همه "دست‌ نگه‌دارند". ایرج رهبر، رییس کانون انبوه‌سازان می‌گوید رکود تا نیمه اول سال آینده ادامه خواهد یافت.

بنا بر آمارها از حدود ۱۷ میلیون خانوار ایرانی، حدود ۵ میلیون فاقد مسکن هستند. براین اساس دولت محمود احمدی نژاد تصمیم گرفت با اعطای وام‌های بلند‌مدت و افزایش سقف وام مسکن به ادعای خود مبنی بر خانه‌دار شدن اقشار کم‌درآمد جامه عمل بپوشاند. با این تصمیم میلیاردها تومان نقدینگی به اقتصاد کشور تزریق شد.

هرچند دیگر قرار است واحد مسکونی جدیدی در قالب مسکن مهر ساخته نشود، اما به گفته حسن روحانی، رئیس جمهور ایران مسئولیت ۴۳ درصد از تورم اقتصادی ناشی از همین دو میلیون واحد در حال ساخت است.

اگر قرار بود استادکاران ایرانی در قرن‌های گذشته نیز این‌گونه کار کنند که دیگر بعد از گذشت اعصار هیچ بنایی باقی نمی‌ماند تا ایرانیان به بناهای تاریخی و استحکام آنها افتخار کنند. هنوز پروژه مسکن مهر تحویل داده نشده است که دیوارهایش ترک برداشته‌اند.

به هنگام سرما لوله‌های آب یخ می‌زنند و وضعیت معدود ساکنان این ساختمان‌ها به گونه‌ای می‌شود که در عکس دیده می‌شود.

به نظر می‌رسد تعمیرکاران میهمانان دائمی ساکنان مسکن مهر هستند. هر روز گوشه‌ای از ساختمان‌هایی که هنوز عمری از آنها نگذشته‌است نیاز به تعمیر دارد.

در گذشته‌ای نه چندان دور هر روز خبر افتتاح چند ده‌هزار واحد مسکونی مهر با حضور مسئولان منتشر شد. زیرساخت‌های شهری این پروژه، ماننده جاده، آب، گاز، برق، فاضل‌آب، زباله و ده‌ها مورد دیگر ناتمام مانده‌اند و آن‌هایی که زندگی را در این ساختمان‌ها آغاز کرده‌اند با مشکلات بسیار بزرگی روبرو هستند.

مسکن فقط یک "چهاردیواری سقف‌دار" نیست. پروژه‌های مسکن مهر که در خارج از شهرها بنا شده‌اند، خود یک شهرک کوچک هستند اما مردمانی که در آن زندگی می‌کنند فاقد بیمارستان، درمانگاه، مدرسه، کتابخانه، سینما، گورستان و ده‌ها نیازمندی دیگر انسان شهرنشین هستند.

نسلی که با وام بانکی و دسترنج عمر خود صاحب یک واحد مسکونی شده، مجبور است با همه کمی و کاستی‌های آن بسوزد و بسازد. اما کودکان ساکن این "مسکن مهر" چه آینده‌ای در انتظارشان است؟ با توجه به تجربیات تاریخی در زمینه "شهرک‌های اقماری" به خصوص در فرانسه جامعه‌شناسان از همین حالا نسبت به بوجود آمدن خرده فرهنگ‌ها و دیگر آسیب‌های اجتماعی هشدار می‌دهند.

در اواسط دهه ۷۰ میلادی در فرانسه نیز شهرک‌های اقماری برای اسکان اقشار کم‌درآمد ساخته شد. این شهرک‌ها اما به مراکزی برای بیکاری جوانان، اعتیاد، بزه‌کاری و دیگر آسیب‌های اجتماعی تبدیل شد.

در سال‌های گذشته شهرک‌های اقماری فرانسه بارها شاهد شورش جوانان، درگیری با نیروهای انتظامی، آتش زدن اتومبیل‌ها و دیگر ناآرامی‌ها بوده است. جوانانی که آینده‌ای برای خود نمی‌بینند.