دولت اوباما بالاخره سکوت رسمی خود را درباره هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی را شکست. به گزارش آسوشیتد‌ پرس، دولت اوباما روز دوشنبه (۱۲ دسامبر/ ۲۱ آذر) به طور رسمی از ایران درخواست کرده تا این هواپیما را به آمریکا باز گرداند.

این درخواست در کنفرانس خبری مشترک باراک اوباما و نوری المالکی نخست وزیر عراق در کاخ سفید مطرح شده اما گفته می‌شود که نامه‌ای رسمی در این زمینه نیز توسط باراک اوباما برای ایران ارسال شده است.

منصور فرهنگ، نماینده پیشین ایران در سازمان ملل و کارشناس مسائل بین‌المللی در نیویورک در این باره به دویچه وله گفت: «نامه‌ای به ایران نوشته شده که ما از محتوای آن خبر نداریم. در این نامه و در درخواست اوباما این مضمون وجود دارد که هواپیمای بدون سرنشین به دلیل نقص فنی و به‌طور اتفاقی وارد فضای ایران شده است. یعنی پیام این نامه، انکارکردن هدف جاسوسی این هواپیما در خاک ایران بوده است. این درخواست به‌جایی است، ولی انگیزه‌ی آن بیشتر سیاسی است تا انتظار این که ایران بخواهد به این درخواست پاسخ مثبت دهد.»

بشنوید: گفت و گو با منصور فرهنگ

رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در پاسخ به درخواست اوباما گفته است: «به نظر می آید آقای اوباما فراموش كرده كه این هواپیما به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران تجاوز كرده و مشغول عملیات جاسوسی بوده است.»

وزیر دفاع جمهوری اسلامی نیز هواپیمای بدون سرنشین امریکا را "مایملک ایران" دانسته و گفته تهران تصمیم می‌گیرد که با این هواپیما چه کند. خبرگزاری ایسنا گزارش داده که نمایندگان مجلس در واکنش به درخواست اوباما، بر بازپس ندادن هواپیمای آمریکایی تاکید کرده‌اند.

منصور فرهنگ می‌گوید ایران نه تنها از نظر حقوقی می‌تواند این هواپیما را در اختیار داشته باشد، بلکه می‌تواند از آن استفاده غیرمستقیم کند. او می‌افزاید: «هیچ بعید نیست که پیشرفته‌بودن تکنولوژی این هواپیما به حدی باشد که چین و روسیه و شاید کشورهای دیگر علاقمند باشند با ایران تماس بگیرند تا بتوانند اطلاعات لازم در مورد تکنولوژی این هواپیما را از ایران کسب کنند. بنابراین نه تنها ایران از نظر حقوقی می‌تواند این هواپیما را در کشور نگه دارد، بلکه می‌تواند از آن به عنوان ابزاری برای امتیاز گرفتن از روسیه و چین و شاید کشورهای دیگر استفاده کند و تردیدی نیست تماس‌های اخیری که بین روسیه و ایران گرفته شده و احتمالاً بین چین و ایران، در چارچوب دستیابی به تکنولوژی و به اصطلاح آزمایش دقیق این هواپیما بوده و ایران هم البته از این فرصت دارد به نفع خودش استفاده می‌کند.»

محمود احمدی‌نژاد استفاده چین و روسیه از تکنولوژی این هواپیما را رد کرده است. به گزارش خبرگزاری ایرنا وی در یک نشست خبری با تاکید بر این موضوع که ایران خود قادر به استفاده از این هواپیما هست، گفته است: «بدون تردید كسانی كه توانستند این هواپیما را در اختیار بگیرند، حتما می توانند سایر اقدامات را نیز روی آن انجام دهند، ضمن اینكه ایران در زمینه ساخت هواپیماهای بدون سرنشین و كنترل از راه دور پیشرفت‌های زیادی به دست آورده و دست كمی از چین و روسیه ندارد.»

جاسوسی در ایران یا سرکشی در افغانستان؟

منصور فرهنگ پاسخ دیرهنگام دولت امریکا به این خبررا نشانه‌‌ی این می‌داند که آمریکایی‌ها نمی‌خواهند این موضوع را با اهمیت جلوه دهند. آقای فرهنگ با اشاره به اظهارات غیررسمی مقامات امریکایی می‌گوید :« آمریکایی‌ها می‌خواهند بگویند هدف این هواپیما تجسس در ایران نبوده، کارش در افغانستان بوده و بنابراین نقص فنی و یا اشتباه خلبان‌هایی که هزاران مایل دورتر این هواپیما را کنترل می‌کنند، باعث شده که این هواپیما در ایران فرود بیاید.»

وی تاکید می‌کند که اطلاعات موجود، تنها در حد اظهارات غیررسمی است و از مجموع آنها می‌توان به حدس و گمان‌هایی دست یافت. منصور فرهنگ همچنین این امکان را که این هواپیما به منظور تجسس در مکان‌های نظامی ایران فرستاده شده باشد از نظر دور نمی‌دارد. او می‌گوید: «این یک واقعیت غیرقابل انکار است که آمریکا و اسراییل و شاید بعضی کشورهای اروپایی دارند از همه امکانات فنی و تکنولوژی خودشان استفاده می‌کنند که در رابطه با برنامه‌ی هسته‌ای ایران اطلاعات موردنظر را کسب کرده و اخلال کنند. هیچ کس به این امر اذعان نمی‌کند، ولی گزارشاتی که منتشر می‌شود و بسیاری اظهارات کارشناسان و دیپلمات‌ها، ما را به این نتیجه منطقی می‌رساند. این تقابلی که بین ایران و آمریکا وجود دارد، یک جنگ تبلیغاتی، روانشناسی، سیاسی و اقتصادی است. بنابراین تردیدی نیست که از همه‌ی امکانات و تکنولوژی استفاده می‌کنند، تا در کارهای نظامی یا برنامه‌ی هسته‌ای ایران اخلال کنند.»

برخی تحلیل‌گران با استناد به وقایع یک سال اخیر، از نفوذ ویروس استاکس‌نت به تجهیزات اتمی ایران در بوشهر تا "به زمین نشاندن هواپیمای بدون سرنشین امریکا توسط ایران"، از شروع "جنگ" بین ایران و آمریکا می‌‌‌گویند.

منصور فرهنگ با پرهیز از به‌کار بردن واژه "جنگ" در اوضاع جاری می‌گوید: «این که تقابل بین ایران و آمریکا دارد روز به روز خطرناکتر می‌شود و اگر یک یا دو طرف نتوانند انعطافی نشان دهند، این تقابل می‌تواند به درگیری نظامی هم کشیده شود، امروز یکی از واقعیات غیرقابل انکاری است که همه‌ی ناظران و متخصصان امور به آن اذعان دارند».

میترا شجاعی
تحریریه: مهیندخت مصباح