ادوارد اسنودن، افشاگر اسناد فعالیتهای آژانس امنیت ملی آمریکا تابعیت روسیه را دریافت کرد. اسنودن از سال ۲۰۱۳ در روسیه زندگی میکند و در آنجا پناهندگی سیاسی دریافت کرده است. آمریکا خواستار استرداد اسنودن شده است.
تبلیغات
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با صدور فرمانی به ۷۵ شهروند خارجی از جمله ادوارد اسنودن افشاگر ۳۹ ساله آمریکایی تابعیت روسیه را اعطا کرد.
اسنودن حدود ۹ سال است که در روسیه زندگی میکند. او در گذشته از کارکنان آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) بود و در سال ۲۰۱۳ اسناد مربوط به استراق سمع جمعی این سازمان امنیتی را رسانهای کرد.
او پس از افشای این اسناد تصمیم داشت خود را از طریق هنگکنگ به اکوادور برساند، اما پس از باطل اعلام شدن پاسپورت او از سوی دولت آمریکا، ناگزیر به اقامت در روسیه شد.
پلیس فدرال آمریکا (FBI) اسنودن را متهم به سرقت اسناد دولتی آمریکا و فعالیتهای جاسوسی کرده است. در صورت بازگشت به آمریکا خطر زندان او را تهدید میکند.
اسنودن بارها اعلام کرده بود که در صورت دریافت تضمین برای محاکمه عادلانه حاضر است به زادگاه خود برگردد.
اسنودن از حق اقامت نامحدود در روسیه برخوردار است، اما خواستار تابعیت دوگانه آمریکایی-روسی شده بود.
آمریکا بارها از روسیه خواسته است اسنودن را تحویل این کشور دهد. وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد که از تغییر تابعیت اسنودن اطلاعی ندارد و موضع واشنگتن در قبال اسنودن تغییر نکرده است.
روسیه قوانین سختگیرانه شهروندی خود را از چند سال پیش به این سو سهلتر کرده و اکنون تابعیت مضاعف را مجاز میداند.
آناتولی کوچرنا، وکیل اسنودن، به "ریانووستی"، خبرگزاری دولتی روسیه گفت که لیندسی میلز همسر اسنودن هم برای دریافت شهروندی روسیه درخواست خواهد کرد. دختر اسنودن در حال حاضر تعابعیت روسیه را دارد، زیرا در این کشور به دنیا آمده است.
به گفته وکیل اسنودن موکلش در ارتش روسیه خدمت نکرده و از این رو در زمره افرادی قرار نمیگیرد که به عنوان بخشی از بسیج عمومی به خدمت فرا خوانده شدهاند.
افشاگران نامی جهان
بدون افشاگران بسیاری از اطلاعات مهم همیشه مخفی میمانند. جولیان آسانژ یکی از آنان است، اما در کنار او افشاگران دیگری نیز بوده و هستند که حاضرند به بهای گذشتن از آزادی خود مردم را از فساد و پلیدیها آگاه کنند.
عکس: picture-alliance/ZUMAPRESS/R. Pinney
ادوارد اسنودن
در سال ۲۰۱۳ اسنودن، کارمند پیشین سازمان سیا، با انتشار مجموعهای از اسناد به افشای برنامههای نظارتی و جاسوسی سازمانهای اطلاعاتی مختلف جهان پرداخت. افشاگریهای او ابعاد این برنامهها را به خصوص در دو کشور آمریکا و بریتانیا برملا میساختند. اسنودن از سال ۲۰۱۳ در روسیه در تبعید به سر میبرد. در صورت بازگشت به آمریکا خطر ۳۰ سال زندان او را تهدید میکند.
عکس: Getty Images/O. Faraone
بردلی چلسی منینگ
منینگ به عنوان متخصص فناوری اطلاعات برای ارتش آمریکا کار میکرد. او اسناد محرمانه نظامی مربوط به جنگ عراق و افغانستان را جمعآوری و برای افشاگری در اختیار ویکی لیکس قرار داد، از جمله فیلمی ویدئویی را که نشان میداد سربازان آمریکایی در یک حمله هوایی ۱۱ غیرنظامی عراقی را به اشتباه میکشند. منینگ که به دلیل افشای این اسناد در سال ۲۰۱۳ به ۳۵ سال زندان محکوم شده بود، در سال ۲۰۱۷ عفو و آزاد شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/P. Semansky
هری مارکوپولوس
هری مارکوپولوس، تحلیگر مالی، در حوزه جمعآوری اسناد کلاهبرداریهای اقتصادی همواره حضوری برجسته داشت. او که فرزند یک مهاجر یونانی است، فعالیت های مالی برنارد میداف، کارگزار بورس و مشاور مالی را زیر سئوال برد و ثابت کرد که او از طریق شرکت مالی خود حداقل ۵۰ میلیارد دلار از مشتریان خود کلاهبرداری کرده است. میداف به ۱۵۰ سال زندان محکوم شد و حیثیت خود را در این ماجرا از دست داد.
عکس: picture-alliance/Everett Collection/Cohen
جفری ویگند
اواسط دهه ۱۹۹۰ جفری ویگند اسنادی را افشا کرد که نشان میداد کارفرمای او، صاحب امتیاز کنسرن عظیم دخانیات براون و ویلیامسون، چگونه سطح نیکوتین موجود در سیگارها را دستکاری میکند تا میزان اعتیاد به آن را بالا ببرد. در نتیجه این افشاگری شرکتهای بزرگ دخانیات آمریکایی محکوم به پرداخت ۱۴۵ میلیارد دلار جریمه شدند. (تصویر ویگند، سمت راست، عکس بالا)
عکس: Getty Images
دانیل السبرگ
در دهه ۱۹۷۰ دانیل الیسبرگ به عنوان افشاگر اسناد محرمانه پنتاگون در جهان شهرت یافت. او که در وزارت دفاع ایالات متحده کار میکرد، با ارائه اسنادی فاش ساخت که چگونه کاخ سفید مردم آمریکا را در رابطه با جنگ ویتنام فریب میداد. السبرگ تا امروز نیز از مخالفان سرسخت مأموریتهای نظامی آمریکا و از حامیان سایت افشاگر ویکی لیکس است.
عکس: Getty Images/N. Kamm
ویلیام مارک فلت یا Deep Throat و رسوایی واترگیت
مارک فلت، نایب رئیس فقید سازمان اف.بی. آی، با افشاگری خود پرده از ماجرای واترگیت برداشت. او با نام مستعار Deep Throat خبرنگاران واشنگتن پست را آگاه کرد از اینکه چگونه ریچارد نیکسون که در آن زمان رئیس جمهور آمریکا بود، از مقام خود سوء استفاده کرده بود. این افشاگری در سال ۱۹۷۴ برای نخستین بار در تاریخ آمریکا منجر به استعفای رئیس جمهور شد. ویلیام مارک فلت در سال ۲۰۰۸ درگذشت.
عکس: Getty Images/J. Sullivan
جوزف ویلسون
دیپلمات سابق آمریکایی موظف بود به خواست دولت آمریکا و رئيس جمهور وقت جرج دبلیو بوش در این باره تحقیق کندکه آیا دولت عراق درصدد ساخت سلاح هستهای است یا خیر. با آنکه جوزف ویلسون مدرکی در جهت اثبات این ادعا نیافت جرج دبلیو بوش همچنان برای حمله به عراق اصرار داشت. در سال ۲۰۰۳ ویلسون در نیویورک تایمز مطلبی منتشر کرد و در آن به افشای یافتههای خود پرداخت.
عکس: picture-alliance/dpa/S. Thew
استپانوف و رسوایی دوپینگ روسیه
یولیا استپانووا قهرمان دو میدانی روس، به همراه همسرش ویتالی استپانوف، کارمند پیشین آژانس مبارزه با دوپینگ، با افشاگری خود پرده از برنامه سیستماتیک دوپینگ دولتی روسیه برداشتند. پس از این افشاگری شمار بسیاری از ورزشکاران دونده روس از شرکت در بازیهای المپیک ریو محروم شدند، اما باز توانستند فعالیت خود را از سر گیرند. استپانووا مجبور به ترک روسیه شد. او اینک با خانوادهاش در آمریکا زندگی میکند.