1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

پوشش زنان؛ دغدغه اخلاقی یا مانور سیاسی

۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۵, شنبه

با نزدیک شدن فصل گرما بار دیگر نوع پوشش زنان در ایران به بحث روز مقام‌های این کشور بدل شده است. برخی از آنان، مثل وزیر ارشاد، مدعی‌اند که «بعضی سازمان‌دهی‌شده بی‌حجابی را ترویج می‌‌كنند.»

کنترل حجاب زنان در خیابان و بازداشت بخاطر «بدحجابی»
کنترل حجاب زنان در خیابان و بازداشت بخاطر «بدحجابی»عکس: AP

روز جمعه (۲۴ اردیبهشت) بار دیگر از تریبون نماز جمعه تهران و برخی از شهرستان‌های ایران درباره آن‌چه رواج بدحجابی در جامعه نامیده می‌شود، هشدار داده شد.

حجت‌الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، در خطبه دوم نماز جمعه این هفته با بیان این‌که «برهنگی، بی‌تمدنی و بازگشت به قهقراست»، بدحجابی را «امری وارداتی» تلقی کرد.

وی گفت: «(بدحجابی) امری وارداتی از سوی كسانی است كه با ما سر سازش ندارند و دشمنان قسم‌خورده ما هستند» و تاکید کرد که مقابله با «بدحجابی» در حقیقت مقابله با «جنگ نرمی» است كه «دشمن» بر ایران تحمیل کرده است.

به گزارش رسانه‌های ایران پس از پایان نماز جمعه، «نمازگزاران تهرانی که در مقابل دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، شعار «مرگ بر بدحجاب» و «مرگ بر بی‌حجاب» سردادند.

پیش از این، اظهارات صدیقی درباره ارتباط نوع پوشش زنان و وقوع زلزله بازتاب گسترده بین‌المللی یافته بود.

با این‌همه صحبت از «جنگ نرم علیه ایران» از طریق آنچه که «بدحجابی» خوانده می‌شود به خطبه‌های امام جمعه موقت تهران محدود نیست.

به گزارش ایسنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دو روز پیش از نماز جمعه این هفته، در دانشگاه امام صادق بیان کرده که «بعضی سازمان‌دهی شده بی‌حجابی را ترویج می‌‌كنند.»

سایت تندروی "رجانیوز" نیز که به دولت احمدی‌نژاد نزدیک است در مقاله‌ای از مردم خواست که «فاطمیه امسال را ۹ دی حجاب کنیم.» نهم دی ماه ۸۸ روزی بود که در واکنش به اعتراضات گسترده روز عاشورای مخالفان در ایران، تظاهراتی از سوی هواداران حکومت سازماندهی شد.

نکته جالب توجه آن‌که در آن روز حضور زنانی با پوشش آزادتر، که عکس‌های آیت‌الله خامنه‌ای و محمود احمدی‌نژاد را در دست داشتند، مورد توجه گسترده رسانه‌های دولتی قرار گرفت.

چند دختر دانش‌آموز در اصفهان در بهمن ماه ۱۳۷۹عکس: AP

وبسایت رجانیوز نوشته است: «مساله صرفاً رعایت حجاب به عنوان یک حکم اسلامی نیست. این مساله یک سیرتی هم دارد که مربوط می‌شود به جنگ نرم دشمن و به تعبیر رهبری شبیخون او در حوزه فرهنگ.»

در این میان این تنها نمایندگان حاکمیت نیستند که بر سیاسی بودن آنچه «بدحجابی« و «بی‌حجابی» می‌خوانند تاکید دارند. ناظران حوادث ایران نیز کارزار حکومت ایران علیه پوشش زنان را «سیاسی» می‌دانند.

مبارزه با «بدحجابی» یک ترفند حاکمیت است

«درست است طرح مبارزه با بدحجابی تبدیل به یک سنت سالانه شده که هرسال در اردیبهشت ماه و با گرم‌شدن هوا از سوی حکومت آغاز می‌شود، ولی امسال صورت دیگری دارد.» این چیزی‌ست که محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال مدنی در حوزه حقوق زنان به دویچه‌ وله می‌گوید.

او اعتقاد دارد که امسال با وجود التهابات سیاسی و نزدیکی به سالگرد انتخابات، اجرای این طرح به نوعی در جهت کنترل جامعه و ایجاد وحشت و به راه انداختن جنگ روانی برای جلوگیری از حضور مردم در خیابان‏هاست.

خانم عباسقلی‌زاده می‌گوید: «همان‌طور که سال گذشته طرح مبارزه با نحوه پوشش زنان شکل دیگری به خود گرفت و چون نزدیک انتخابات بود، لازم بود فضای سیاسی باز باشد و مردم مفرح باشند، طرح شُل گرفته شد.»

نرگس محمدی، فعال حقوق بشر، اما در گفت‌وگو با دویچه‌وله بر مداوم بودن سیاست جمهوری اسلامی درباره حجاب زنان در طول سال‌های گذشته تاکید دارد: «دولت‏های مختلف این حکومت همان‏طور که سیاست واحدی نسبت به شعار مرگ بر امریکا داشته‏اند، نسبت به حجاب هم سیاست مشترکی را دنبال کرده‏اند و از نظر آنان حجاب زنان همیشه ظاهر و نمود یک حکومت اسلامی بوده است.»

با این‌همه او نیز سخن به میان آوردن از حجاب زنان را «ترفند» حاکمیت برای تحت‌الشعاع قرار دادن مسایل جدی روز جامعه ایران می‌داند.

خانم محمدی می‌گوید: «در بررسی ریشه‏ای و عمیق مشکلاتی از قبیل فحشا و تن‏فروشی، اعتیاد، طلاق، ناپایدار بودن زندگی‏ها، کودکان کار و… مسائلی مطرح خواهند شد که دقیقاً با کارآمدی، موجودیت و کاردانی یک حکومت مرتبط است.»

زنان با حضوری وسیع در جنبش اعتراضی یک سال اخیر خواست خود را برای "تغییر" وضعیت به بیان درآوردندعکس: AP

او نتیجه می‌گیرد: «وقتی اراده یا امکانی برای برطرف کردن و پرداختن به علل و عوامل ریشه‏ای و عمیق وجود ندارد، این‌که علت ناهنجاری‏های اجتماعی را به گردن خود مردم بیاندازند راه حل خوبی به نظر می‏رسد.»

این فعال حقوق بشر ایرانی اضافه می‌کند: «و از نظر افراطیون، زنان سوژه‏ی خوبی برای بازی کردن نقش منفی در جامعه هستند،» و مثال می‌آورد: «طبیعی است که انداختن علت وجود معضلی مانند فحشا به گردن زنان و این که فحشا ناشی از بیرون افتادن موهای زن است و دیدن این موها مردها را تحریک می‏کند و جامعه را به بدبختی می‏کشاند، ترفند خوبی از جانب حکومت است.»

خانم محمدی می‌گوید که اگر بگویند فحشا ناشی از فقر است این مساله به ذهن خطور می‌کند که فقر در کشوری ثروتمند و نفت‏خیز مانند ایران، ناشی از عمل‏کرد نادرست حکومت‏گران است.

آیا نیاز به مبارزه با مدرک‌سازی وجود ندارد؟

«حجاب» در ایران «حکم الهی» تعبیر شده که رعایت آن اجباری برای شهروندان زن و نظارت بر کم و کیف آن بر عهده دولت است. نرگس محمدی می‌گوید: « حکومت‏گران جمهوری اسلامی سعی می‏کنند این‌طور جلوه بدهند که حجاب مظهر اسلامی بودن یک جامعه است و به عنوان حاکمان شرعی، به عوام و توده‏ی مردم بقبولانند که مسئله‏ی حجاب، مسئله‏ای فقط اجتماعی نیست، بلکه میزان سنجش حکومت و جامعه‏ای دینی و اطاعت از امر خداوند است.»

او می‌گوید اما سؤال این است که آیا یک میلیارد و سیصد میلیون مسلمانی که در دنیا زندگی می‏کنند، مسلمان نیستند و فقط این گرایش محدود و دراقلیت، مسلمانان واقعی دنیا هستند؟

محمدی اضافه می‌کند: «آیا نظر آیت‏الله طالقانی، نظر یک مسلمان و یک آیت‏الله نبود و مگر ایشان در مورد مسائل دینی صاحب‏نظر نبودند و حتی انقلابی نبودند و برای انقلاب و جمهوری اسلامی ایران به اندازه‏ی دیگران هزینه نکردند که نظرات‏شان صائب باشد؟ و تنها نظر یکسری از تیپ‏ها، نظر قاطع اسلام است؟»

این فعال حقوق بشر این سوال را طرح می‌کند که چرا بر دیگر مسایل دین با این شدت تاکید نمی‌شود: «مثلاً دروغ گفتن مسئله‏ای منکر و نکوهش شده در اسلام است. اما ما در جامعه‏ی خودمان می‏بینیم که اگر فردی حتی در حکومت، مثلا با مدرک‏سازی دروغ بگوید، دستگاه‏های حکومت، تریبون‏های مذهبی رسمی و غیررسمی، پلیس و همه‏ی این ابزار و امکانات، هیچ مقابله‏ای نمی‏کنند.»

محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال حوزه زنان، اما تاکید دارد که « قطعاً نگاهی که جمهوری اسلامی به قضیه‏ی حجاب دارد، از زاویه‏ی الهی نیست، بلکه از زاویه‏ی سیاست حکومت است.»

او می‌گوید: «خیلی ساده‏اندیشانه خواهد بود که ما فکر کنیم مانوری که هم‏اکنون سرکوب‏گران در مورد کنترل حجاب می‏دهند، مانوری مبتنی بر مسئله‏ی اخلاق اجتماعی است. مسئله‏ی این مانور کاملا سیاسی و مبتنی بر جنگ روانی برای جلوگیری از حضور مردم در خیابان‌هاست.»

مریم میرزا

تحریریه: مصطفی ملکان

پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه

نمایش مطالب بیشتر