پیامدهای پیام ترامپ، غریو خشم و خروش در کشورهای اسلامی
۱۳۹۶ آذر ۱۷, جمعه
تصمیم ترامپ به خشم و خروش در کشورهای اسلامی دامن زده است. مسلمانان در مالزی و اندونزی برای اعتراض به خیابانها آمدند. شورای امنیت نشست فوقالعاده تشکیل میدهد. بدگمانی فلسطینیها به امریکا از هر زمانی بیشتر است.
تبلیغات
اظهارات ترامپ مبنی بر انتقال سفارت ایالات متحده به اورشلیم (بیتالمقدس) در خاورمیانه و بیشتر کشورهای اسلامی واکنشهایی خشمآلود به دنبال داشته است.
در مالزی و اندونزی، دو کشور آسیایی با جمعیت بالای مسلمان، هزاران نفر به خیابانها رفتند، علیه امریکا شعار دادند و پرچم این کشور را به آتش کشیدند.
فلسطینیها از شورای امنیت خواستهاند که در برابر تصمیم دونالد ترامپ که عملا اورشلیم را پایتخت اسرائیل دانسته، ایستادگی کند.
فدا عبدالهادی ناصر، در نامهای از سوی سازمان آزادیبخش فلسطین به شورای امنیت یادآور شده است که تصمیم دونالد ترامپ چندین قطعنامه سازمان ملل متحد را نقض میکند. خانم ناصر هشدار داده که این گام میتواند خاورمیانه را به "جنگی بیپایان" بکشاند.
شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه (۸ دسامبر/۱۷ آذر) نشستی فوقالعاده برگزار میکند. این نشست از سوی فرانسه و بریتانیا، دو عضو اصلی و همچنین چند عضو دیگر شورای امنیت درخواست شده است.
تحرکات نظامی اسرائیل
نیروهای مسلح اسرائیلی در بالاترین حد هشدار قرار دارند. تصمیم دونالد ترامپ سرزمینهای اشغالی را در خشم و نگرانی فرو برده است.
گروه اسلامگرای حماس مردم غزه را به یک "انتفاضه" تازه فرا خوانده است. شامگاه پنجشنبه (۷ دسامبر) از نوار غزه چند موشک به سوی خاک اسرائیل شلیک شد که واکنش قهرآمیز ارتش اسرائیل را به دنبال داشت.
نیروهای مسلح اسرائیلی به حضور نظامی خود در کرانه باختری نیز شدت بخشیده و پایگاههای خود را در این منطقه تقویت کردهاند.
نیروهای انتظامی برای مقابله با تظاهرات احتمالی در اورشلیم آماده شدهاند، زیرا بیم میرود که فلسطینیها پس از مراسم نماز جمعه به تظاهرات اعتراضآمیز دست بزنند.
دولت خودگردان فلسطین که از سیاست معتدلتری پیروی میکند، ایالات متحده را متهم میکند که بیطرفی را به کلی کنار گذاشته و دیگر نمیتواند مدعی احیای روند صلح در خاورمیانه باشد.
لغو دیدار پنس با عباس
منابع نزدیک به سازمان فتح گفتهاند که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین حاضر نیست با مایک پنس، فرستاده دونالد ترامپ به خاورمیانه، دیدار کند. آنها قرار بود به زودی در بیتلحم دیدار داشته باشند.
جبرئیل رجوب، از مقامهای ارشد سازمان فتح از سران کشورهای عرب خواست که از ملاقات با مایک پنس به هنگام سفرش به منطقه خودداری کنند. رجوب گفته که در رامالله کسی از مایک پنس "استقبال نخواهد کرد".
یک مقام کاخ سفید در واکنش به موضع مقامهای فلسطینی، هرگونه تصمیمی برای لغو این دیدار را "اقدامی غیرسازنده" دانسته است.
مایک پنس قصد دارد از ۱۷ تا ۱۹ دسامبر برای دیدار و مذاکره با سران اسرائیل و فلسطینیها به خاورمیانه سفر کند.
روایتی تصویری از شهر پرماجرای اورشلیم در گذر تاریخ
اورشلیم (بیتالمقدس) از کهنترین شهرهای جهان است و از شهرهایی که بر سر آن جنگهای فراوانی در گذر تاریخ صورت گرفته است. یهودیان، مسیحیان و مسلمانان آن را شهری مقدس میدانند و مشاجره بر سر این شهر همچنان ادامه دارد.
عکس: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
اورشلیم (بیتالمقدس)، شهر داوود
آن گونه که در عهد عتیق روایت شده، داود، پادشاه قوم بنیاسرائیل اورشلیم را حدود یکهزار سال پیش از میلاد مسیح از دست یبوسیان (تیرهای از کنعانیان) آزاد ساخت. او اورشلیم را به مرکز حکمرانی و کانون دینی قلمرو خود بدل کرد. طبق روایت انجیل سلیمان، فرزند او، تلاشهای پدرش در راستای گسترش اورشلیم را ادامه داد و معبد مقدس یا هیکل سلیمان را که به معبد اول معروف است، در این شهر بنا کرد.
عکس: Imago/Leemage
بازگشت به اورشلیم در دوران کوروش کبیر
نبوکد نصر دوم (بخت نصر)، پادشاه بابل در سالهای ۵۹۷ و ۵۸۶ پیش از میلاد اورشلیم را تسخیر کرد و دست به نابودی معبد "هیکل سلیمان" در این شهر زد. او پس از فتح اورشلیم همچنین دستور حبس یهودیان را داد و بسیاری از آنان را آواره کرد. کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی، پس از آنکه بابل را به تصرف خود درآورد به یهودیان اجازه داد که به بیتالمقدس بازگردند، معبد اول را بازسازی کنند و همچنین کنیسه بسازند.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library
اورشلیم در دوران روم و بیزانس
اورشلیم از سال ۶۳ پس از میلاد مسیح تحت سلطه روم باستان بود. یهودیان در این دوران دست به مقاومت در برابر امپراتوری روم زدند. در سال ۶۶ میلادی بود که جنگ بین یهودیان و رومیان آغاز شد. این جنگ که چهار سال طول کشید، با پیروزی رومیان و نابودی دوباره معابد اورشلیم پایان یافت. حکومتهای روم و بیزانس در مجموع حدود شش قرن بر اورشلیم حکم راندند.
عکس: Historical Picture Archive/COR
فتح اورشلیم به دست اعراب
اعراب در جریان گسترش دین اسلام موفق به فتح اورشلیم شدند. به دستور عمر، خلیفه مسلمانان بود که اورشلیم در سال ۶۳۷ میلادی محاصره و در نهایت تسخیر شد. در دوران سلطه مسلمانان بر اورشلیم جنگ قدرت میان حکمرانان حاکم بود و چهرههای گوناگونی که با هم دشمنی داشتند، زمام امور در این شهر را به دست گرفتند.
عکس: Selva/Leemage
جنگهای صلیبی
گسترش سلطه و قلمرو سلجوقیان از سال ۱۰۷۰ میلادی به بعد نگرانی پادشاهان قلمروهای مسیحی را برانگیخت و سبب شد که پاپ اوربان دوم، مسیحیان را به جنگ صلیبی فراخواند. مسیحیان در طی ۲۰۰ سال دست به پنج جنگ صلیبی زدند تا اورشلیم را فتح کنند. تلاشهای آنان گاه نتیجهبخش بود، اما در سال ۱۲۴۴ میلادی مسلمانان بار دیگر توانستند این شهر مقدس را به تصرف خود درآورند و بر آن حکم برانند.
عکس: picture-alliance/akg-images
عثمانیان و سلطه بریتانیا
عثمانیان پس از فتح عربستان و مصر اورشلیم را در سال ۱۵۳۵ میلادی به یکی از مراکز دستگاه اداری خود بدل کردند. این شهر در نخستین دهه پس از تصرف عثمانیان شاهد شکوفایی و رونقی اقتصادی بود. در سال ۱۹۱۷ و در پی فروپاشی امپراتوری عثمانی، قلمرو فلسطین و به این ترتیب اورشلیم تحت کنترل بریتانیا قرار گرفت.
عکس: Gemeinfrei
شهری دو پاره
بریتانیا پس از پایان جنگ جهانی دوم به حکمرانی خود بر فلسطین پایان داد. سازمان ملل متحد به تقسیم فلسطین رأی مثبت داد تا بازماندگان هولوکاست وطنی جدید بیابند. شماری از کشورهای عربی در پی این تصمیم علیه اسرائیل وارد جنگ شدند و بخشی از اورشلیم را به تصرف خود درآورند. تا سال ۱۹۶۷ اورشلیم به بخش غربی (اسرائیلی) و بخش شرقی (اردنی) تقسیم شده بود.
عکس: Gemeinfrei
تصرف اورشلیم توسط اسرائیل
اسرائیل در سال ۱۹۶۷ و در جریان جنگ شش روزه علیه مصر، اردن و سوریه موفق شد شبهجزیره سینا، نوار غزه، کرانه باختری رود اردن، بلندیهای جولان و اورشلیم شرقی را به تصرف خود درآورد. چتربازان اسرائیلی توانستد به بخش قدیمی اورشلیم رخنه کنند و برای نخستین بار از سال ۱۹۴۹ به این سو جلوی دیوار ندبه بایستند. اسرائیل به این ترتیب اداره بخش شرقی اورشلیم را برعهده گرفت.
اسرائیل از آن زمان به مسلمانان اجازه داده که به کوه زیتون، واقع در بخش شرقی اورشلیم برای زیارت بروند و از مسجد الاقصی بازدید و در آنجا عبادت کنند. مجموعه مسجد الاقصی اکنون در منطقهای قرار دارد که اداره آن را مسلمانان عهدهدار هستند و زیر نظر مفتی اورشلیم اداره میشود. مسجدالاقصی سومین زیارتگاه مهم مسلمانان پس از مسجدالحرام و مسجدالنبی در مکه و مدینه است.
عکس: Getty Images/AFP/A. Gharabli
وضعیت نامشخص
اورشلیم تا به امروز یکی از موانع میان اسرائیل و فلسطین در راه رسیدن به صلح است. اسرائیل در سال ۱۹۸۰ اعلام کرد که اورشلیم "پایتخت ابدی و تقسیمناپذیر" این کشوراست. پس از آنکه اردن در سال ۱۹۸۸ از حق مالکیت کرانه باختری و اورشلیم شرقی چشم پوشید، دولت فلسطین اعلام موجودیت کرد و بخش شرقی اورشلیم را پایتخت خود دانست. وضعیت حقوقی اورشلیم یکی از مهمترین موضوعات در مناقشه اسرائیل و فلسطینیان محسوب میشود.