"پیشرفتی عمده در دستیابی آمریکا و ایران به توافقی جدید"
۱۴۰۲ خرداد ۱۷, چهارشنبه
مقامات اسرائیل احتمال میدهند آمریکا و ایران در چند هفته به توافقی جدید میرسند. این توافق مبتنی بر توقف غنیسازی اورانیوم در سطوح بالا از سوی ایران در ازای کاهش تحریمها و آزادسازی ۲۱ میلیارددلار برای ایران است.
تبلیغات
به گزارش هاآرتص تماسهای واشنگتن و تهران برای دستیابی به توافقی بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی در چند روز گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. بر اساس این گزارش که روز ۱۷ خردادماه منتشر شد، مقامات دفاعی اسرائیل میگویند که مذاکرات با سرعتی بیش از حد انتظار پیش میرود و این احتمال وجود دارد که دو طرف ظرف چند هفته به نتیجه برسند.
این توافق ظاهرا شامل امتیازی از سوی ایران برای توقف فرآیند غنیسازی اورانیوم به سطوح بالا است. در مقابل تهران انتظار کاهش تحریمهای بینالمللی تحت رهبری آمریکا را دارد که در مرحله اول شامل آزادسازی حدود ۲۰ میلیارد دلار داراییهای این کشور از حسابهای بانکی مسدود شده از جمله در کره جنوبی، عراق و صندوق بینالمللی پول میشود.
روزنامه جروزالم پست روز گذشته (سهشنبه ۱۶ خرداد) در گزارشی از "نگرانی اسرائیل از توافقی موقت بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی" خبر داد. گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، در کنفرانس سالانه جروزالم پست در نیویورک گفت که "ظاهرا توافقی موقت وجود دارد که با ایران در این روزها درباره آن بحث شده است". توافقی که برنامه هستهای جمهوری اسلامی را "به حالت تعلیق در میآورد، اما اورانیوم غنیشده و پیشرفت هستهای ایران را به عقب برنمیگرداند" و تهران در ازای آن "از امتیازات اقتصادی برخوردار میشود".
"توافق موقت و محدود کارساز نیست"
اسرائیل به شدت مخالف این گونه تفاهمها میان ایران و ایالات متحده است و هشدار میدهد که چنین توافق موقت و محدودی (انجماد غنیسازی اورانیوم در ازای آزادسازی داراییها) برای تضمین نظارت بینالمللی بر ایران در سطح لازم کافی نخواهد بود.
نگرانیهای ابراز شده شامل ترس از این است که این توافق نه برنامه هستهای جمهوری اسلامی را به عقب بیاندازد و نه از تهدیدهای ایران بکاهد. در مقابل برخی از مقامات دفاعی میگویند که این توافق بهترین سناریو خواهد بود و دستیابی به چنین تفاهماتی بر ادامه پیشرفت بی بند و بار ایران به سمت سلاحهای هستهای ارجحیت دارد.
بر اساس ارزیابی سرویسهای اطلاعاتی آمریکا، از لحظهای که ایران فرآیند ساخت بمب هستهای را آغاز کند، حدود ۱۲ روز طول میکشد تا به غنیسازی اورانیوم تا سطح نظامی بالا و ۹۰ درصد (مقدار کافی برای ساخت یک سلاح هستهای) برسد. سازمان اطلاعات اسرائیل تخمین میزند که حتی پس از چنین اقدامی، که تهران هنوز آن را انجام نداده است، ایران تقریبا به دو سال دیگر نیاز دارد تا این بمب را به عنوان کلاهک هستهای کامل کند و بتواند بر روی یک موشک بالستیک نصب نماید.
یکی دیگر از نگرانیهای اسرائیل و غرب برنامه موشکی جمهوری اسلامی است. سپاه پاسداران صبح روز سهشنبه ۱۶ خرداد در مراسمی با حضور ابراهیم رئیسی از موشک "فتاح" رونمایی کرد و مدعی شد این موشک از نوع "هایپرسونیک" بوده و برد آن تا ۱۴۰۰ کیلومتر میرسد.
اسرائیل به سرعت به این خبر واکنش نشان داد. یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل روز سهشنبه در جریان بازدید از یک قرارگاه نظامی در این کشور در واکنش به ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر ساخت یک موشک "هایپرسونیک" گفت: «اسرائیل همیشه راهحلی برای مقابله خواهد داشت.»
به عنوان بخشی از روند اعتمادسازی بین ایران و آمریکا، حکومت ایران اخیرا چهار زندانی دوتابعیتی را از زندانهای خود آزاد کرد. از جمله یک امدادگر بلژیکی که در ایران زندانی شده بود، با اسدلله اسدی، دیپلمات ایرانی مبادله شد؛ اسدی به دلیل دست داشتن در تلاش برای بمبگذاری در نشست مجاهدین خلق در فرانسه، در بلژیک به زندان افتاده بود.
روزنامه فایننشال تایمز هفته گذشته در گزارشی نوشت که گفتوگوهای ایران و آمریکا عمدتا بر امکان تبادل زندانیان متمرکز بودە و یک تبادل موفقیتآمیز میتواند "شرایط را برای هرگونه مذاکرات هستهای بهبود بخشد".
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدهاند.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او میگوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشتهای نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.