روز جمعه (۲۸ بهمن/۱۷ فوریه) سومین اجلاس سه جانبه‌ ایران، افغانستان و پاکستان در اسلام‌آباد برگزار می‌شود. محمود احمدی‌نژاد یک روز پیش از برگزاری این اجلاس به پاکستان رفت تا نظر مساعد مقام‌های این کشور را در مورد بهبود روابط سیاسی و اقتصادی دوجانبه جلب کند.

پول ملی به جای دلار

با تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی از سوی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، روابط مالی و تجاری این کشور با تنگناهای فلج‌کننده‌ای روبرو شده است. ایران از سویی تحریم‌ها را بی‌تاثیر می‌خواند، از سوی دیگر تلاش می‌کند با آنها مقابله کند یا دست‌کم شدت تاثیر آنها را کاهش دهد؛ تلاش‌هایی که اغلب ناکام می‌مانند.

محمود احمدی‌نژاد شامگاه پنج‌شنبه، ۲۷ بهمن در دیدار با یوسف‌رضا گیلانی نخست وزیر پاکستان گفت «‌با جایگزینی پول ملی به جای دلار در مبادلات و برخی هماهنگی‌های گمركی می‌توان طی چند سال حجم مبادلات دو كشور را به میزان قابل توجهی افزایش داد.» این پیشنهاد در حالی مطرح شده که ارزش برابری دلار آمریکا با ریال از حدود چهار ماه پیش سیری صعودی دارد و تمام تلاش‌های مسئولان ایران برای مهار آن بی‌نتیجه بوده است.

بی‌میلی پاکستان به خرید گاز از ایران

یکی دیگر از انگیزه‌های جمهوری اسلامی برای حذف دلار از مبادلات تجاری بین‌المللی دشواری‌هایی است که به دلیل تحریم بانک مرکزی در نقل و انتقال ارزهای خارجی به وجود آمده است. تحریم واردات نفت ایران از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز این کشور را وادار کرده به دنبال مشتریان جدید باشد. به گزارش خبرگزاری ایسنا احمدی‌نژاد در گفت‌وگو با گیلانی از "آمادگی کامل" ایران برای صادرات گاز به پاکستان خبر داده است.

به رغم این آمادگی ظاهرا پاکستان تمایل چندانی به خرید گاز از ایران ندارد. خبرگزاری فارس، ۲۷ بهمن نوشت «حسین یحیوی سرکنسول ایران در کویته پاکستان با انتقاد از کندی عمل دولت این کشور در ساخت خط لوله انتقال گاز ایران گفت: اسلام آباد نسبت به این کار بی‌میل به نظر می‌رسد.»

سرمایه‌گذاری بی‌نتیجه‌ی ایران؟

سرکنسول جمهوری اسلامی در کویته می‌گوید، «تهران با کمک یک شرکت آلمانی کار روی آن بخش از خط لوله را که در خاک ایران قرار دارد تمام کرده، در حالی که پاکستان رغبتی نشان نمی‌دهد.» خبرگزاری فارس از قول یحیوی می‌نویسد احتمالا برخی کشورها با اعمال فشار بر پاکستان می‌خواهند این کشور را به نخریدن گاز از ایران ترغیب کنند.

به گفته‌ی محمدرضا فرقانی، مدیر کل بین‌الملل نهاد ریاست جمهوری قرار است احداث خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان تا سال ۲۰۱۴ میلادی به پایان برسد و صادرات گاز به این کشور آغاز شود. او با اشاره به این که ایران در حال به انجام رساندن سهم خود در این پروژه است خاطر نشان می‌کند «متأسفانه طرف پاکستانی تا کنون اقدام جدی در رابطه با ساخت خط لوله گاز در خاک خود انجام نداده است.»

کاهش شدید صادرات نفت

خبرگزاری فارس به نقل از فرقانی، عدم تأمین هزینه‌های ساخت این خط لوله را از مهم‌ترین مشکلات پاکستان در این رابطه عنوان کرده است. بنابر این گزارش او گفته است ایران آمادگی خود را برای همکاری و کمک برای ساخت این خط لوله به پاکستان اعلام کرده است. محمود احمدی‌نژاد نیز در دیدار با گیلانی گفته است جمهوری اسلامی آمادگی دارد در فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز برای صادرات گاز به پاکستان مشارکت کند.

بنابرگزارش‌ها چین به عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران نیز واردات خود از این کشور را به نصف کاهش داده است. مسئولان ایرانی کاهش ۲۰۰ تا ۲۸۵ هزار بشکه صدور نفت به چین را تایید کرده‌اند اما ادعا می‌کنند این امر موقتی است. در همین حال آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش خود که هفته گذشته منتشر شد احتمال می‌دهد با آغاز تحریم خرید نفت ایران توسط کشورهای اروپایی صادرات نفت جمهوری اسلامی یک میلیون بشکه در روز کمتر از گذشته شود.

BK/BM