پیشنهاد بشار اسد برای برقراری آتشبس در حلب
۱۳۹۲ دی ۲۷, جمعه ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه، روز جمعه (۱۷ ژانویه / ۲۷ دی) در دیدار با همتای روسی خود طرحی برای تضمین برقراری آتشبس در شهر حلب ارائه کرد. از قرار معلوم طرفهای درگیر تنها باید در مورد زمان برقراری آتشبس توافق کنند. بر این اساس کنترل بخشی از منطقه را نیروهای دولتی به دست میگیرند و کنترل بخش دیگر را مخالفان. به گفته ولید معلم، آتشبس میتواند در مناطق دیگر هم بر اساس همین الگو برقرار شود.
مبادله اسرا پیشنهاد دوم رژیم سوریه به مخالفان است. به گفتهی وزیر خارجه این کشور، زندانیان در بند دولت میتوانند با گروگانهایی مبادله شوند که در اختیار مخالفان هستند. رژیم سوریه تا کنون تنها برای آزادی گروگانهای خارجی وارد عمل میشد. پیشنهادهای تاکنونی مخالفان برای مبادله زندانیان سوری یا غیرنظامیان طرفدار رژیم سوریه تا کنون با مخالفت دولت سوریه روبهرو شده بود.
روسیه و آمریکا موضوع آتشبس منطقهای در سوریه را مطرح کرده بودند تا بتوان کمکهای بشردوستانه را به غیرنظامیان رساند. بان گیمون٬ دبیر کل سازمان ملل متحد٬ روز چهارشنبه (۱۵ ژانویه) در کنفرانس یکروزه کویت گفته بود که نیمی از مردم سوریه - حدود ۳/ ۹ میلیون نفر - نیازمند کمکهای انساندوستانهی فوری هستند.
کشورهای شرکتکننده در کنفرانس کویت متعهد شدند ۴ / ۲ میلیارد دلار کمک مالی برای پشتیبانی از تلاشهای انساندوستانه در سوریه بپردازند.
موضع مخالفان
مخالفان بشار اسد به شکل کلی با پیشنهاد برقراری آتشبس موافقت کرده بودند. اپوزیسیون پیش از پیشنهاد کنونی دمشق گفته بود که اگر نیروهای دولتی به آتشبس پایبند باشند، مخالفان هم به آن احترام خواهند گذاشت.
از این دو پیشنهاد بهعنوان گامی از سوی دولت سوریه به سوی مذاکره با مخالفان تعبیر میشود؛ پیشنهادهایی که میتواند با سفر اخیر وزیر خارجه ایران به دمشق و همچنین مذاکرات ایران، سوریه و روسیه در روزهای گذشته مرتبط باشد.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در چارچوب سفر منطقهای اخیر با بشار اسد دیدار کرد. وی از برگزاری کنفرانس ژنو۲ پشتیبانی کرده بود؛ هر چند حضور خود ایران در این کنفرانس هنوز مشخص نیست. ظریف سپس با ولید معلم، همتای سوری خود راهی روسیه شد.
ایران، حزبالله لبنان و روسیه تنها حامیان رژیم اسد در منطقه هستند.
تصمیم ناروشن اپوزیسیون در خصوص کنفرانس ژنو۲
اپوزیسیون سوریه هنوز موافقت خود را برای شرکت در دومین کنفرانس صلح سوریه – ژنو۲ – اعلام نکرده است. وزیر خارجه روسیه اپوزیسیون را به در پیش گرفتن "تاکتیک تأخیر" متهم میکند. سرگئی لاوروف از "نگرانی شدید" روسیه در مورد موضع روشن مخالفان در خصوص شرکت در کنفرانس پیش رو خبر داده بود. او هشدار داده بود که از بحران انسانی در سوریه بهعنوان پوششی برای راهحل نظامی در بحران سوریه سوءاستفاده نشود. لاوروف استناد به این بحران برای بایکوتکردن کنفرانس ژنو۲ را "غیر قابل قبول" خوانده بود.
از سوی دیگر غرب هم نگران است که تلاشهای چند ماهه برای نشاندن طرفهای درگیر بر سر میز مذاکره در آستانه برگزاری کنفرانس نقش بر آب شود. کشورهای موسوم به "دوستان سوریه" به شدت در حال رایزنی با نمایندگان مخالفان هستند.
فرانک-والتر اشتاینمایر، وزیر خارجه آلمان، از مخالفان بشار اسد خواست در مذاکرات ژنو۲ شرکت کنند: «ما از اپوزیسیون میانهرو سوریه میخواهیم در کنفرانس مونترو [شهر محل برگزاری کنفرانس] شرکت کند. در آنجا مخالفان میتوانند از خواستهای مشروع خود با تمام توان دفاع کنند». وزیر خارجه آلمان کنفرانس ژنو۲ را "تنها امکان واقعی موجود" برای آغاز حرکت به سوی پایان خشونت در سوریه میداند.
مخالفان بشار اسد روز جمعه (۲۷ دی) در استانبول در مورد امکان و چگونگی شرکت در کنفرانس مشورت میکنند. تصمیم نهایی قرار است روز شنبه اعلام شود.