ادامه‌ی ساخت شهرک‌های یهودی نشین در مناطق اشغالی یکی از گره‌های اصلی مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطینیان به شمار می‌رود. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین پیشتر ادامه‌ی گفتگوهای مستقیم صلح را وابسته به توقف ساخت شهرک‌های یهودی نشین اعلام کرده بود.

عدم پافشاری آمریکا بر تعلیق شهرک‌سازی

درخواست فلسطین برای توقف ساخت شهرک‌های یهودی نشین مورد حمایت واشنگتن و حامیان اصلی مذاکرات مستقیم صلح در خارمیانه، از جمله آلمان بوده است. با این همه به نظر می‌رسد اسرائیل تسلیم فشارهای بین‌المللی نشده و حاضر به متوقف کردن این عملیات نیست. واشنگتن پیشنهاد کرده بود ادامه‌ی ساخت و سازها تا دست یافتن به توافق‌های مهم در گفتگوهای رودرو، و دست‌کم برای مدت سه ماه به حالت تعلیق درآید.

منابع خبری در آمریکا و اسرائیل، همزمان گزارش می‌دهند ایالات متحده تلاش برای واداشتن اسرائیل به تعلیق شهرک سازی را ادامه نخواهد داد. این منابع از قطع شدن مذاکرات میان دو کشور در این زمینه خبر می‌دهند. دولت باراک اوبا از میانه‌ی ماه نوامبر و به منظور تحرک بخشیدن به گفتگوهای صلح خارمیانه اسرائیل را تشویق می‌کرد با گرفتن امتیازهایی شهرک سازی را متوقف کند.

رایزنی با کشورهای منطقه

بخش آنلاین روزنامه نیویورک‌تایمز می‌نویسد آمریکا به تلاش‌های خود در این زمینه پایان داده زیرا معتقد است تعلیق سه ماهه‌ی شهرک‌سازی نیز پیشرفت مورد انتظار این کشور در گفتگوهای صلح را به دنبال نخواهد داشت. نیویورک تایمز از قول یک مقام آگاه در دولت باراک اوباما نوشت "انتظارات متفاوت در مورد پیش‌شرط‌های تعلیق، مسائل مورد مذاکره در این دوران، و ابهام در مورد آینده‌ی مذاکرات پس از تعلیق سه ماهه" از دلایل انصراف واشنگتن بوده است.

به گزارش خبرگزاری آلمان روزنامه‌ی "اورشلیم‌پست" نیز می‌نویسد یک تعلیق سه ماهه در شهرک‌سازی قادر به تامین زمینه‌ی لازم برای دست‌یافتن به توافق میان اسرائیل و فلسطین نخواهد بود. به گزارش این روزنامه یکی از نمایندگان دولت آمریکا اظهار داشت، این کشور در روزها و هفته‌های آینده با طرفین مناقشه و کشورهای منطقه درباره‌ی مسائل اصلی به رایزنی خواهد پرداخت.

واحدهای مسکونی جدید در شرق اورشلیم

به رغم گزارش‌های اخیر، منابع خبری از شرکت مذاکره کنندگان ارشد اسرائیل و قلسطین در مذاکراتی در واشنگتن گزارش داده‌اند. ظاهرا این نشست قرار است در روزهای آینده برگزار شود. در مورد هویت نمایدگان فلسطینی و احتمال گفتگوی مستقیم آنها با نماینده‌ی بنیامین نتانیاهو تا کنون خبری منتشر نشده است. به گزارش نیویورک تایمز آمریکا هنوز جایگزینی برای پیشنهادهای قبلی خود که قرار بود مذاکرات صلح خاورمیانه را پیش ببرد ارائه نکرده است.

منابع خبری احتمال می‌دهند هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا روز جمعه پیشنهادهای جدید واشنگتن برای ادامه‌ی گفتگوهای رودرو میان اسرائیل و فلسطین را تشریح کند. در همین حال رادیو اسرائیل گزارش داد مقام‌های این کشور مجوز ساخت ۶۲۵ آپارتمان جدید در مناطق اشغالی شرق اورشلیم را صادر کرده‌اند.

تضمین امنیت در برابر تعلیق

مجوز ساخت مجتمع‌های جدید یهودی نشین برای مناطقی درکرانه غربی رود اردن و شرق اورشلیم صادر شده که اکثریت ساکنانش را عرب‌ها تشکیل می‌دهند. پیشتر وزارت کشور اسرائیل با ساخت ۱۳۰ واحد مسکونی در این منطقه موافقت کرده بود. اسرائیل ساخت شهرک‌های یهودی نشین را برای چند ماه تا ۲۶ سپتامبر سال جاری به حالت تعلیق درآورده بود. دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو نتوانست بر سر تمدید این تعلیق به توافق برسد.

مقام‌های تشکیلات خودگردان فلسطین خواستار توقف کامل شهرک‌سازی در تمام مناطق اشغالی هستند. آمریکا به اسرائیل وعده داده بود در صورت تعلیق شهرک سازی ضمانت‌های امنیتی قابل توجهی به این کشور بدهد و بیست فروند جنگنده اف ـ ۳۵ در اختیارش بگذارد.

واکنش فلسطین و اسرائیل

خبرگزاری آلمان ظهر چهارشنبه، ۱۷ آذر گزارش داد یکی از رهبران سازمان آزادی بخش فلسطین که در آتن به سر می‌برد در یک تماس تلفنی ناخشنودی شدید خود را از تصمیم اخیر آمریکا ابراز داشته است. او گفته است فلسطینیان اکنون ضمن جستجوی یک استراتژی جدید خواهان یاری جامعه‌ی جهانی هستند. این رهبر فلسطینی می‌گوید آشکار شده است که دولت آمریکا توان قانع کردن اسرائیل به پذیرفتن "راه حل دو کشور مستقل" را ندارد.

در همین حال دولت اسرائیل اعلام کرده خود را همچنان به ادامه تلاش‌هایی که منجر به یک "صلح تاریخی" بشود متعهد می‌داند. اسرائیل هدف را دست یافتن به یک "اشتی واقعی" میان ملت‌های دو کشور عنوان کرده است. دولت اسرائیل تاکید می‌کند: «ما واقعا اعتقاد داریم که امکان دارد فلسطینی‌ها به کشوری مستقل دست پیدا کنند و در همان حال امنیت مردم اسرائیل نیز تامین شود.»

BK/FW